Bilim Felsefesi

Bu çalışmada, doğa bilimleri ile sosyal bilimler arasında bir ayrım yapılıp yapılamayacağı
tartışması, sosyal bilim yasalarının varlığı çerçevesinde ele alınıyor. Kincaid’in argümanı takip edilerek natüralist bir görüşün bilimsel yasalar konusuna bakışının ana hatları ortaya çıkarılıyor. Sosyal bilim yasalarının varlığından duyulan kuşkunun nasıl giderilebileceği, düzenliliklerin bilimsel ifadesinde ceteris paribus yasaların kullanımının kaçınılmazlığıyla gösteriliyor. Bununla birlikte, bu yolla bilim sınıfları arasında metodolojik bir birlik bulunduğunu iddia etmenin, bilimin amaç ve vaatlerine ilişkin kritik tartışmalara büyük bir katkı sunmadığı savunuluyor.

Anahtar Kelimeler: Doğa yasaları; Bilimin Birliği Tezi; Sosyal bilimler; Natüralizm

Charles Robert Darwin, doğal seçilim yoluyla evrim kuramını ortaya koyduğu Türlerin Kökeni (1859) adlı eserinde, insan hakkında neredeyse hiçbir iddiaya yer vermemişti. Ancak kuramın doğal bir sonucu, insanların da doğal seçilimle ortaya çıktığıydı. Her ne kadar Darwin kendisi de kuramını insana uygulanabilir gördüyse de kuram, canlıların nasıl olduklarına ilişkin savlarda bulunuyor, nasıl olmaları gerektiği konusunda normatif yargılar içermiyordu. Bu yazıda Darwinci bilimin normatif alanda yargı üretip üretemeyeceği sorusunu tartışacağım.

Bilimsel kuramlar değerlerimizden etkilenir. Bunu kabul etmek bilimin güvenilirliğini reddetmeyi gerektirmez. Üstelik bilimsel kuramlar her ne kadar bizim değerlerimizle şekilleniyor olsalar da, onlar tarafından belirlenmezler. Bu yazıda birbirini destekleyecek üç görüş savunacağım. İlki bilimsel doğruların epistemik olmayan değerlere bağlı olduğu. İkincisi bunun bilimin güvenilirliğini sarsmadığı. Üçüncü olarak ise bilimin bu değerleri dönüştürme gücü olduğu. Bu yolla bilim yaşamlarımızı yalnızca teknolojik yeniliklere yol açarak değil aynı zamanda düşünme biçimimizi hatta ahlaki değerlerimizi dönüştürerek de etkiler.

Bilim tarihi çalışmaları belirli bir bilim imgesi ışığında yapılır ve söz konusu imgeyi yeniden üretir. Bu nedenle bilim tarihi ve bilim felsefesi bir bütün olarak ele alınmalıdır. Ancak  var olan  bilim tarihi yazımı  geleneği  kimi zaman bilim felsefesi alanında bazı önemli değişimleri yansıtmayı güçleştirmektedir. Bu yazıda Mary Anning örneği üzerinden gözlemin kuram yüklü olduğu görüşünün bilim tarihi yazımını nasıl yönlendirmesi gerektiğini tartıştım.

Tycho Brahe (1546-1601), teorisyen olarak değil fakat gözlemci olarak önemli biriydi. Önce Danimarka kralının, sonra da Kutsal Roma İmparator II. Rudolf'un (1552-1612) himayesinde gözlemler yaparak bir yıldız katalogu hazırlamıştı ve yıllarca gezegenlerin konumlarını not etti. Ömrünün sonlarına doğru genç Kepler onun asistanı olmuştu ve onun gözlemleri Kepler için paha biçilemez değerdeydi.

İslam dininin inançlar arasındaki uzlaştırıcı ve barışçı yönünün vurgulandığı
günümüzde dahi, İslam dünyasında bilimin ve teknolojinin, çağımız kriterlerine uygun
bir vaziyette ve hızlı bir şekilde gelişebilmesinin önünde diktatörel rejimler ve miktarı
sabit olmayıp devamlı daha aza doğru giden maddi fonlar gibi engeller halen önemini
korumaktadır. Bu nedenle İslam dünyasının bilim ve teknolojide çağı yakalaması ve bu
paralellikte bilimsel üretimin nitelik ve nicelik olarak özellikle Batı ile yarışabilir konuma
gelmesi için söz konusu Müslüman ülkelerin çoğunda, bazı değerlerin ve kurumların
değişmesi gerekmektedir

Önceki iki yazımızın ortaya koyduğu durum tespitinin üzerine bina ettiğimiz bu yazımız, uygulanabilir ve maksadı karşılayabilir kabiliyette bir çözüm önerisini ortaya koyacaktır inşallah. Bizim şimdi sizlere takdim edeceğimiz çözüm önerimiz hayat kurtarıcı bir acil müdahale reçetesidir..

Bu araştırmanın amacı, ülkemizde üniversitelerde görev yapan akademisyenlerin bilim ve bâtıl ikileminin birlikteliğini astroloji üzerinden ortaya koymaktır. Bu amaca istinaden araştırma soruları şu şekildedir:
* Üniversitelerde görev yapan akademisyenler burçlara/astrolojiye inanmakta mıdır?
* Üniversitelerde görev yapan akademisyenler fala inanmakta mıdır?
* Burçlara inanmadığını ifade eden akademisyenler fala inanmakta mıdırlar?
* Doğum tarihine göre belirlenen burçlardaki akademisyenlerin sıklıkları ile olumlu ve olumsuz kişilik özelliklerinin atfedildiği burçlardaki akademisyenlerin sıklıkları arasında bir tutarlılık var mıdır?
* Burcunun özelliklerini taşıdığını ifade eden akademisyenlerin doğum tarihine göre belirlenen burçlardaki sıklıkları ile beyan edilen kişilik özelliğinin atfedildiği burçlardaki sıklıkları arasında bir tutarlılık var mıdır?
* Bilimsel araştırma üretenlerin araştırmalara katılım istekliliği nasıldır?

Bilim tarihi disiplini, ilk doktora derecesinden bu yana geçen yetmiş sekiz yılda bilime ve bilimsel ilerlemeye dair belli başlı soruları odağına taşımış olsa da özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren disiplinin bilimle birlikte kendisini de nesne olarak tanımlama ve konumlandırma gerekliliği ile yüzleşmektedir. Bu çalışma Batı’da ve Türkiye’de akademik olarak kurumsallaşmış bilim tarihi disiplininin meta-düzeydeki refleksif problemlerini tespit etmeyi amaçlamıştır. Bu bağlamda üç boyutlu bir problem ağı ortaya çıkarılmıştır. Her üç boyutu da ortaklaştıran somut durum çeşitlenmedir. Bilim tarihi disiplini kuruluşunda ön görülen netliği git gide kaybetmekte, ‘bilim tarihi’ adı bilimin geçmişini konu edinen bir dizi araştırma programının taşıdığı akraba benzerliğinin adı durumuna gelmektedir. Bunun nedenlerine dair gerek meta-teorik tartışmaların yürütülebileceği bir hat açmak gerekse de bu hat üzerinde empirik alan araştırmalarına teorik zemin hazırlayabilmek için problem tespiti üç boyutlu olarak yapılandırılmıştır: (1) Bilim Tarihi – Akademik Felsefe ilişkisi, (2) Bilim Tarihi – Epistemoloji İlişkisi ve (3) Bilim Tarihi – Bilim Teorisi (Felsefesi) İlişkisi. Sonuçta bu hat üzerinden yapılandırılan merkezi soru şudur: Bilim tarihi, gerek genel bilim eğitimi ve akademi mecrasında gerekse de BTÇ / STS içerisinde ‘bilim’e ilişkin diğer araştırma programlarının veya disiplinlerinin sağlayamayacağı, fakat onlarla entegre olabilecek nasıl bir içerik veya kavrayış üretebilir?

Risale-i Nur Dersine Davetlisiniz!

Ebedî Hayatın Varlığının İspatı

“Finalsiz Film” ve “Dirilen Yeryüzü”

(Haşir Risalesi – 10. Söz – 3. ve 9. Hakikat)

14 Mart 2020 Cumartesi 20.00-21.45

Manisa İlim Kültür Vakfı

Yarhasanlar Mah. 2301 Sok. 7/A Şehzadeler/MANİSA (Hanımlar için 1. Kattaki 1 Nolu daire ayrılmıştır.)

Daha önce hiç olmadığı kadar farklı bir şekilde ebedî hayatın gerçekliğini hissetmek için..

Âhiretin varlığını kesin olarak ispatlayan Risale-i Nur’un Onuncu Söz’ünü daha önce hiç anlamadığınız kadar bambaşka bir düzeyde anlamak, zevk etmek ve muazzam bir manevî hazla keyifle deneyimlemek için….

Isaac Newton (1642-1727), tüm zamanların en büyük bilim insanlarından biri olarak kabul edilen ve modern fiziğin kurucusu İngiliz bilim insanıdır. Hareketin doğası ve dünya sistemini araştırırken, üç hareket yasasıyla yerçekimi kanununu keşfetmiştir. Onun hareket yasaları zaman ile mekânın mutlaklığını varsaymıştır.  Pozitivist olarak bilinen Newton'un XX. yüzyılda ortaya çıkan el yazılarından sonra hiçte öyle olmadığı anlaşılmıştır. Yaşamı boyunca simyaya duyduğu ilgi, kökenlere ilişkin ilkel bilgilerin varlığına kesin bir biçimde inanması ve bilim ile dini, Tanrı kavramıyla fiziği birbirine harmanlaması ve doğa ile Kitabı Mukaddes'i inceleme yöntemleri, onun çalışmalarını bütünüyle pozitivistlikten başka bir çerçeveye oturtmaktaydı.  Çalışmalarında Newton, hem yöntemsel hem de teorik olarak Copernicus, Kepler ve Galileo ile başlayan Bilimin Yükselişi'nin nihai ifadesini ve tutarlı düzenlenmesini temsil eder. Newton'un fiziği, klasik fiziğin krizi olarak anılan döneme kadar, iki yüz yıldan fazla bir süre fiziğin tümü, onun görüşlerinden oluşmuştur. O, Kartezyen fiziğe karşı bir tutum sergilemişti...

Öz Auguste Comte'dan bu yana, yani başlangıcından beri bilim tarihi çalışmaları 'ilerleme' kavramı üzerine odaklanmıştır. Akademik bir disiplin olarak bilim tarihinin kurucu babası George Sarton bilim tarihini bilimsel bilginin gelişim tarihinin betimlenmesi ve açıklanması olarak tanımlar. Bilimin bütün bu gelişme süreci ilerlemenin tarihidir. Bilim tarihsel yöntemlerin kullanılmasıyla bu süreç bilimsel olarak açıklanabilir ve bu açıklama yoluyla da bilim insanlık için daha anlaşılır kılınabilir. Ayrıca bu bilgiden açığa çıkan öngörüler bilim politikalarını da belirleyecektir. Tam bu noktada çalışmanın ikinci sorusu gündeme gelmektedir. Bilimi, öngörüde bulunamayan bir tarihsel yöntemle açıklamak nasıl mümkündür? Mamafih davranışı değiştirmeyen bilgi işe yaramazdır. Fakat davranışı çok hızlı değiştiren bilgi de hızla bağlamını yitirir. Ne kadar çok verimiz varsa ve tarihi ne kadar iyi anlarsak, tarihin yönü o kadar hızlı değişir ve bilgimiz o kadar hızlı biçimde güncelliğini ve geçerliliğini yitirir. Buna Oedipus Etkisi denmektedir ve bu etki tarihsel ve sosyal bilimlerin ürettiği bilginin paradoksudur. Fakat belki de bütün sosyal bilimler bu etkiden ve paradokstan muzdaripken, bilim tarihi disiplini bir istisnadır. Bu istisnanın nedeni esasında basittir. Bilim tarihinin konusu bilimin ta kendisidir ve bilim ilerleyebilen tek entelektüel ve pratik girişimdir. Bu bağlamda bilim tarihinin öngörüde bulunabilmesinin tek bir şartı vardır: Kuramsallaşmış bir bilim tarihi.

Abstract
History of Science, Why Now? How?
At the beginning, ever since the time of Auguste Comte, history of science studies has focussed on the concept of 'progress'. The founding father of the history of science as an academic discipline, George Sarton, defines the history of scince as the description and explanation of the development of scientific knowledge. This whole process of the development of the science is the history of progress. By the using of the scientific historical methods, this process could be explained and by this explanation the science will be more understandable for humanity. Also by the prediction that released from this knowledge will determine the science policies At this point, the second question of this paper raises. How is it possible to explain the science with a historical method that cannot make a prediction? At the same time, knowledge that does not change behaviour is useless. But knowledge that changes behaviour quickly loses its relevance. The more data we have and the better we understand history, the faster history alters its course, and the faster our knowledge becomes outdated. This is called the Oedipus effect and this effect is the paradox of historical and also social scientific knowledge. But maybe there is no social science discipline that does not suffer from Oedipus effect other than the history of science. Its reason is very simple. The subject of the history of science is the epitome of science. And science is the only intellectual and practical approach that can be in progression. In this context there is only one condition that the history of science can make predictions: A history of science discipline that build on a theory.

Albert Einstein, ünlü bir fizikçi olmasının yanı sıra bireysel ve toplumsal kaygılar taşıyan, dolayısıyla toplumu ilgilendiren en temel meselelere dair eserler kaleme alan bir düşünürdür. Bahsi geçen meseleler arasında toplumda en yaygın ilgi alanı olarak din olgusunu da inceler. Ona göre kişinin dahil olduğu inanç sistemi, epistemolojik bir olgudur. Bu sebeple Einstein, inanç yapılarını kişilerin bilgi ve kültür seviyelerine göre inceleyerek toplumu bu doğrultuda sınıflandırır. Bu çalışmada yazar Einstein'ın dinî açıdan yapmış olduğu sınıflandırmaları ve onun kendi inanç sistemini değerlendirir.

Öz
Sanat ve bilim kültürün en önemli iki bileşenidir. Birbirlerinden farklı özelliklere sahip olsalar da, hem birbirlerinden beslenir hem de birbirlerini dönüştürürler. Tarih boyunca gelişimleri koşutluk göstermiştir. Özellikle son yıllarda, bilimdeki gelişmeler, uygulama sonuçları insan yaşamını doğrudan etkiler bir hale gelmiştir. İnsanoğlu, hayatındaki birçok konforu, kullandığı araçları, yenilikleri bilime borçludur. Hayal gücüyle ortaya çıkan ve insan eliyle kurgulanan bir sanat yapıtıyla, gözleme ve deneye dayalı bilimsel bir araştırmanın birbirinden uzak edimler olduğu görüşü hâkimdir. İlkçağlardan itibaren insanoğlunun hayatında önemli bir yer tutan sanat, en kısa şekilde yaratıcılığın ve hayal gücünün ifadesi olarak betimlenebilir. Mağaralara yapılan resimlerden günümüze kadar insanlar sanat yoluyla güzeli ve gerçeği aramışlardır. Hoşgörünün, adaletin, erdemin, iyiliğin, kötülüğün insanın hayatında ne ifade ettiğini en yalın biçimiyle sanat eserlerinde işlemişlerdir. Yöntemsel düzeyde birbirlerinden ayrılsalar da, sanatın ve bilimin ana teması insandır ve bu ana tema çerçevesinde birçok ortak noktaları vardır.
Abstract
Art and science are two most important components of culture. They have different properties from each other, even though they both feed off each other as well as convert each other. Especially in recent years, developments in science, directly affect human life. Mankind owe the art for many comforts of life, the tools they used and innovations. Art is a result of human imagination, on the other hand science is based on observation and experiment, because of that general idea is they are different. People are looking for the beauty and reality from old times to present days. Tolerance, justice, virtue, goodness and evil, what it has meant in the lives of the people in works of art have committed the most simple form. Science and art are different at procedurally, but for main theme they have more common ways, best example of this is human nature.

Risale-i Nur, İslam/Kur’an Medeniyeti ve Bilim Felsefesi

Bizim bir yaratıcının varlığını kabul edip çıkarımlarını ve anlatımlarını bu yönde yapan ve tüm bunlar konusunda sağlam mantık kurgusuna sahip bir fikri alt yapı ve alternatif modellerle insanlığın karşısına çıkabilen ve kendini kabul ettirebilen bir bilim felsefesi inşa etmeye çok ihtiyacımız var.

Yoksa, müjdelenen ve insanlığın son ümidi olan yüksek İslam/Kur’an Medeniyeti nasıl ve ne şekilde inşa edilecek ki!

ÖZET Maxwell, iki ayrı fenomen oldukları düşünülen elektrik ve manyetizmanın bir tek fenomenin iki ayrı bileşenleri olduğunu kendi alan denklemleri ile göstermiştir. Maxwell, sadece elektromanyetizmanın temel denklemlerini geliştirmekle kalmayıp aynı zamanda bu denklemleri, elektromanyetik dalgaların varlığını öngörmede ve ışığın bir elektromanyetik dalga olduğunu göstermede kullanmıştır. Bu çalışmada fizik tarihinden veriler kullanılarak, Maxwell'in alan denklemlerinin ortaya çıkışı ve etkileri araştırılmıştır. Değerlendirme sonucunda Maxwell'in evrenin işleyişini açıklama biçiminin devrimsel karakteri vurgulanmış ve buna rağmen yetersiz kaldığı noktalar tespit edilmiştir. Sonuç olarak evreni anlamada yeni açıklamaların kaçınılmaz olduğu ve bu açıklamalarda matematiğin oynadığı rol gösterilmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Maxwell alan denklemleri, elektromanyetizma, fizik tarihi, fizik felsefesi, fizikte matematik ABSTRACT Maxwell has shown in his field equations that electricity and magnetism, which are thought to be two separate phenomena, are in fact two distinct components of a single phenomenon. Maxwell not only developed these fundamental equations but used them to predict the existence of electromagnetic waves and to show that light is an electromagnetic wave. In this study, I researched on the emergence and effects of Maxwell's field equations using data from the history of physics. As a result of the evaluation, I emphasized the revolutionary character of Maxwell's way of explaining the functioning of the universe and identified certain insufficient points. In conclusion, I tried to show that new explanations are inevitable in order to understand the universe and to show the role of mathematics in these explanations.

Alper Bilgili bu çalışmasında, bilimin doğasını, amaçlarını ve meşru sınırlarını Richard Dawkins, Sam Harris ve bilhassa yeni-ateizmin Türkiye’deki en önemli temsilcisi olan Celâl Şengör’ün bilim anlayışları üzerinden tartışmayı hedeflemektedir. Dünyanın pek çok yerinde olduğu gibi ülkemizde de geniş bir okur kitlesine sahip olan yeni-ateist düşünürler, metafizik ve ideolojik kaygılarla doğa bilimlerinin amacını ve sınırlarını yanlış bir şekilde tasvir etmekte, doğa bilimlerinden toplumsal meseleler de dâhil olmak üzere her konuda rehberlik yapmasını beklemekte, doğa bilimleri dışında kalan bilgi türlerini küçümsemekte hatta gayrimeşru ilan etmekte, bilimi özcü bir yaklaşımla dinin tam karşısına yerleştirmekte, bilim ve din arasında kurdukları bu dikotominin bir sonucu olarak sekülerleşmeyi hızlandırıcı sosyal politika taleplerinde bulunmaktadırlar. Sonuçta, yeni-ateist düşünürler, okurlarını bilimin niteliği ve işleyişi konusunda yanlış bilgilendirmekte, daha da vahimi, bilimi metafizik ve ideolojik pozisyonlarının sözcüsü olmaya zorlayarak bilimin toplum nezdindeki itibarını zedelemektedirler. Yeni-ateist düşünürlerin, bilime ve bilhassa bilim-din ilişkisine dair iddialarının sosyoloji ve felsefenin sunduğu teorik araçlarla değerlendirildiği, bilimin ideolojik kaygılarla araçsallaştırıldığının tarihsel verilerle gösterildiği bu kapsamlı ve nitelikli çalışmanın, Türkçe literatürde önemli bir açığı kapatacağı rahatlıkla söylenebilir.

DÜŞÜNCELER Huawei'nin dönüşümlü Yönetim Kurulu Başka-nı Eric Xu'nun basına yansıyan şöyle bir beyanı var: "2025 yılı itibarıyla, kuruluşların çoğunluğunun dijital kullanımında bir patlama olacağını tahmin ediyoruz. O zamana kadar, kurumsal uygulamaların yüzde 85'i buluta taşınacak, verilerin yüzde 80'i kullanıma açı-lacak ve şirketlerin yüzde 86'sı "Yapay Zekâ" (Arti-ficial Intelligence "AI") deneyimi yaşayacak." 1 Öyle görünüyor ki 2025'te yapay zekâ olarak kavramsal-laşan bir teknoloji, özellikle ticari yaşamı neredeyse bütünüyle kuşatacak. Ancak bu kuşatmanın sadece ticari boyutta kalmayacağını kestirmek zor değil. Bu sebepten olsa gerek, birçok uzman 2025 sendromun-dan söz ediyor; uyarılarda bulunuyor. Nedir bu 2025 yılında yaşanılacak olan sendrom? Bu sendromun ya-pay zekâ ile ilgisi nedir? 2 Yapay Zekâ, en basit ifadeyle, görevleri yerine ge-tirmek için insan zekâsını taklit eden ve topladıkları bilgilere göre yinelemeli olarak kendilerini iyileştirebi-len sistemler veya makineler anlamına gelir. Bir başka ifadeyle; yapay zekâ, herhangi bir özel biçim veya iş-levden ziyade süper güçlendirilmiş düşünce ve veri analizi yeteneği ve süreci ile ilgilidir. Günümüzde yapay zekâ, yaşamın içinde çok yön-lü olarak kendini göstermektedir. Öyle ki, insanların sorunlarını daha hızlı bir şekilde anlamak ve daha ve-rimli cevaplar vermek için yapay zekâ işbaşındadır. Dahası zamanlamayı iyileştirmek için büyük kullanıcı tanımlı veri kümelerinden kritik bilgileri çekmek için yapay zekâdan yararlanılmaktadır. Yapay zekâlar, öneri motorları, kullanıcıların izleme alışkanlıklarına göre TV programları için otomatik öneriler sunabil-mektedir. Artık yapay zekâlar, hedeflenenin ötesinde bir yola girerek asistanların, yardımcıların, hizmetçile-rin, eşlerin, çocukların yerini almaya başladı. Esasen yapay zekâ, insanların yerine geçmek üze-re değil, insan yeteneklerini ve katkılarını önemli öl-çüde geliştirebilmek için tasarlanmıştır. Bu nedenle yapay zekânın insan yaşamının bir parçası hâline gel-mesiyle "sanal bir gerçeklik"in (Virtual Reality) içinde insanın kaybolmasından çok "artırılmış bir gerçeklik" (Augmented Reality) ile insan yaşamının standardının yükseltilmesi hedeflenmiştir. Ancak yapay zekânın ya-pabilecekleri düşünüldükçe bu hedef, bir dizi endişe-yi de beraberinde getirmektedir. İşte 2025 sendromu, yapay zekânın insan yaşamında daha da etkin olma-ya başlamasıyla beraber karşılaşılacak olan muhtemel sorunların tartışma alanına çekilmesidir. Yapay zekâ birçok yönden tartışılması gereken bir konudur. Öyle ki, yapay zekânın ne getirip ne götüre-ceği kesin olmamakla birlikte, insanlığı bir dizi sorunla karşı karşıya bırakacak gibi görünmektedir. Doğabile-cek sorunlar kabaca iki farklı bağlamda tartışma ze-minine çekilebilir. İlki, yapay zekânın ne olduğundan çok nelere muktedir olabileceğidir. Meselenin bu yönü araştırıcısını olumlu ya da olumsuz anlamda bir dizi fantastik veya kurgusal çözümlemelere sevk ede-cektir. Zaten, gerçekte insan zihni ile karşılaştırıldığın-da oldukça ilkel düzeyde kalan yapay zekâ teknoloji-sinin zihinlerde dünyayı ele geçiren çok işlevsel, insan benzeri robotlar olarak canlanmasının asıl sebebi de bu ucu açık durumdur. Diğer yandan yapay zekâ, gerçekten gittikçe insana daha çok benzemektedir. Hatta bazı konularda, özellikle uzmanlık bakımından insandan daha bilgili, becerikli ve hızlıdır. Ama bu, ilk aşamada yapay zekânın insanlık için büyük bir tehlike olacağı anlamına gelmemektedir. Zira henüz kontrol, insandadır. Makinaların insanın denetiminden kurtu-lup kurtulamayacağı ya da insanları kontrol edip ede-meyeceği ise belirsizliğini korumaktadır. Öteki yön ise, mevcut hâli ile yapay zekânın ne getirip götürdü-ğüdür. Dolayısıyla 2025 itibarıyla büyük oranda insan yaşamının içinde olacak olan yapay zekânın hangi sorunlara sebebiyet vereceğidir. Öyle ki, yapay zekâ insanlığı ahlaktan ekonomiye, bilimden sanata, felse-feden dine, hukuktan siyasete; kısaca hayatın her ala-nına sirayet edecek olan bir dizi mesele ile uğraşmak Süleyman DÖNMEZ*

A posteriori: Deneyden sonra, onun ürünü olarak ortaya çıkan bilgi. A priori: Her türlü tecrübeden önce, yalnız akla dayanılarak kabul olunan bilgi. Agnostisizm: İnsan aklının eşya ve olayların ilk sebepleri ya da sonuçlarını bilemeyeceğini savunan felsefi görüş. Akt: Suje ve obje arasında gerçekleşen bilinç etkinliğidir. Bilgi aktları algılama, anlama ve açıklama şeklinde olabilir. Anarşizm : Toplumsal otoritenin, tahakkümün, erkin ve hiyerarşinin tüm biçimlerini bertaraf etmeyi savunan çeşitli politik felsefeleri ve toplumsal hareketleri tanımlayan sosyal bir terimdir. Anarşizm, her koşulda her türlü otoriteyi reddetmektir. Aşkın: Görünüş ve olayların arkasında ve üstünde devamlı olan cevherlerin varlığını iddia eden görüş. Ateizm : Tanrı Tanımazlık. Bilgi : Özne ile nesnenin etkileşimi sonucu elde edilen üründür. Deizm : Yaratancılık. Determinizm : 1. Her olayın bir sebep-sonuç ilişkisi içinde olması. 2. Ahlak felsefesinde İnsanın ahlaki eylemlerinde Özgür olmaması düşüncesi. Dogmatizm : Aklın kesin ve doğru bilgiye ulaşabileceğini, varlığın mümkün olduğunu savunan düşünce.

20. yüzyılın ikinci yarısından beri süregelen postmodern bilim tartışmalarının en radikal isimlerinden biri olan Avusturyalı düşünür Paul Feyerabend, güncel anlamıyla inşa ettiği anarşist bilgi kuramıyla klasik bilim anlayışına sert eleştiriler getirmiştir. ‘Her şey uyar’ mottosuyla çoğulcu bir bilim ve bilgi anlayışına işaret eden ve batı biliminin başta nesnellik iddiası olmak üzere pek çok iddia ve vaadini yoğun bir şekilde tenkit eden Feyerabend’e göre emperyal bir kimliğe sahip olan batı bilimi, kendisi dışındaki tüm bilgi, yöntem ve dünya görüşünü yok saymaya çalışmakta ve değersizleştirmektedir. Bu çalışmanın amacı, disiplinlerarası bir mantıkla Paul Feyerabend’in temsil ettiği bilim felsefesi düşüncesinin ve fraksiyonunun izlerini Amerikan bilimkurgu sinemasının bağımsız yapımlarından olan Mike Cahill’in yönetmenliğini yaptığı 2014 yılı yapımlı I Origins (Kök) filmi üzerinde sürmek ve bilim felsefesi ile bilimkurgu sineması arasındaki çoğunlukla es geçilen ilişkiyi ortaya çıkarmaktır. Çalışmanın yöntemi, ideolojik film eleştirisi yaklaşımı ve içerik analizi olarak belirlenmiştir. Çalışmada elde edilen sonuç ise filmin organik bir bağ inşa etmediği (veya bunu belirtmediği) Paul Feyerabend’in düşünceleriyle açıklanabilir ve yorumlanabilir olduğudur.

Özet:
Fenomenolojik yöntemler ve çeşitli fenomenolojik felsefe gelenekleri güncel krizlerin sosyal, politik ve ekonomik karmaşık boyutlarını anlamamıza yardımcı olabilir mi? Söz konusu krizler aynı yapıya mı sahipler, yoksa bütünüyle özdeş olmasalar da aralarında özel bir bağ mı var? Bu bizi daha temel bir soruya götürür: Aslında tüm bu sınırları belli krizlerin altında yatan temel bir krizden söz edebilir miyiz? Eğer bu kriz nihaî olarak rasyonelliğin krizi ise, bu temel kriz felsefe ile ilgili olması bakımından, deyim yerindeyse, felsefenin krizi olmaz mı? Kriz üzerine felsefî düşünüm kaçınılmaz olarak felsefenin bizzat kendisi, statüsü, kendi krizini betimleme imkânı ve bu krize çare olma becerisi üzerine düşünüme yol açmaz mı? Araştırmam bu soruların çizdiği kuramsal çerçevede başlar. Sorulara cevap aramak için öncelikle Husserl’in “kriz” kavramını açıklayacağım. Husserl birbirlerinden açıkça ayrı olsalar da yine de bir şekilde birbirlerine bağlı üç krizden söz eder: Bunlar, doğa ve insan bilimleri olarak bilimler krizi; özel bir bilim olarak felsefenin krizi ve anlamın krizi ile birlikte gelen kültür krizidir. Husserl’in kriz fikrini açıkladıktan sonra, Heidegger’in Husserl ile girdiği diyaloğu, kriz ve Ge-stell fikirlerinin karşılıklı bağlantıları içinde ortaya koyacağım.

Abstract:
Can phenomenological methods and the various traditions of phenomenological philosophy be of help in understanding the current crises in their entangled social, political and economic dimensions? Do such crises have the same structure, and if not completely identical, might there still exist an interesting connection between them? This leads to a crucial question: is there one, fundamental crisis which underlies all of the crises which are more limited in scope? If the crisis is ultimately one of rationality, then would this fundamental crisis not be a crisis related to philosophy, perhaps, a crisis of philosophy? Does not philosophical reflection on the crisis inevitably lead to philosophy's reflection on itself, its status, its ability to describe its own crisis, and its ability to provide a cure? These questions set the theoretical framework of the following investigations. To answer these questions I propose to show first Husserls conception of “crisis”. Husserl outlines three clearly distinguishable, and yet related crises. There is a crisis of the sciences, understood as the natural and humanistic or human sciences. Secondly, there is a crisis of philosophy, which is a special type of science. Finally, there is a crisis of culture, which is based on a loss of meaning, After outlining what Husserl means by crisis, I propose to analyze Heidegger’s dialogue with Husserl with regard to the reciprocal implication of the crisis and Ge-stell.

İNGİLİZCE RİSALE-İ NUR EĞİTİM PROGRAMI

(İngilizce seminer metinleri ve Powerpoint sunumları eklendi)

Note: English presentation text, under the Turkish presentation.

Journey of Discovery, Treatise of Light (Risale-i Nur) Training Program

Keşif Yolculukları Risale-i Nur Eğitim Programı (İngilizce)

İngilizce makaleler, kitaplar ve Risale-i Nur Eğitim Programı seminer metinleri ve Powerpoint sunumları

1- English Articles (Here Soon)

2- English Books (Text and Visual/Interactive)
https://risaleinuregitimprogrami.com/english-books/

3- English Treatise of Light (Risale-i Nur) Training Program Seminar Texts and Powerpoint Presentations
https://drive.google.com/drive/folders/0B2o_h9ejLDqQZjVFc0xPc29lT0E

Bir yaratıcının varlığının kabulünün delillerini araştıran ve çıkarımlarını bu yönde yapan bilimsel yaklaşım ve çalışmaların bilim dünyasına ve insanlığa takdim edilmesinde büyük önem taşıyan konuların ele alındığı bu sunumda; eşyanın bir yaratıcı tarafından var edildiği ve işletildiği hakikatinin kabulünü sağlam bir zemine yerleştirmek ve ateizmin en temel noktadan çürüklüğünü ortaya koymak için, bir yaratıcının varlığı düşüncesinin bilimselliğe uygunluğu ve tabiat kanunlarının mahiyeti en net bir biçimde ortaya koyuluyor. Dünyaca meşhur bazı fizikçiler tarafından kâinatın kökeninin kanunlar ve teorilerle açıklanmaya çalışıldığı bir dünyada, tevhid hakikatinin böyle bir yaklaşımla takdim edilmesine olan ihtiyaç, o hakikatin delillerinin ortaya koyulmasından veya karşıt görüşlerin iddialarının çürütülmesinden çok daha öncelikli ve önemli, temel bir meseledir.

Kuhn, bilimin ne kadar genel geçer bilgiler sağlasa da yahut kesin bilgiler verse de bize değişeceğini işaret eder. Dolayısıyla günün birinde biri çıkıp dünya güneşin etrafında dönüyor deme cesareti gösterdiyse(cesareti dinsizlikle suçlanıp idam edilmesi gerekse bile), gene günün birinde tüm bildiklerimiz yıkılabilir demeye çalışmasıdır Kuhn'un bilimsel devrimleri.

Felsefe bölümü felsefe derslerinin kısa özetidir. Pratik bilgiler felsefe hakkında sizlere temel oluşturabilecek,güzel bir özet çalışmasıdır. Eksik ve yanlışların olmamasına özen gösterilmiş ve oluşabilecek yanlışlardan kimsenin sorumlu tutulamayacağını bildiririm.

Sinirbilim alanındaki çalışmaların ilerlemesiyle beraber Descartes'tan bu yana süren zihin-beden problemi yalnızca felsefenin değil, aynı zamanda modern bilimsel kuramların da başlıca konularından biri olmuştur. Zihni ya da bilinci bedenin bir uzantısı olarak mı ele alacağız, yoksa ona ayrıcalıklı bir konum mu atfedeceğiz? Zihin durumları özünde sinirbilimsel ağın elektriksel faaliyeti sonucu ortaya çıkan biyokimyasal süreçler mi, yoksa hepsi fonksiyonel açıdan belli bir amaca hizmet eden teleolojik araçlar mı?

KÂİNATIN SIRRINI KEŞFEDEN KİTAPLARLA TANIŞIN!

- 1000 Adetle Sınırlı Olan Prestij Baskı ve Geliştirilmiş Versiyon -

Olağanüstü Bir Hazinenin Keşif Yolculuğu: Risale-i Nur Eğitim Programı

Risale-i Nur Eğitim Programı Temel/Kaynak Kitabı ve Akademik Ders Müfredatı

Kitap çalışmasının detaylı takdiminin ve kitaba nasıl ulaşacağınıza dair bilgilerin yer aldığı sayfa:

https://risaleinuregitimprogrami.com/kitap-calismalari/

KİTAP TAKDİMİ:

Bu kitapta büyük bir hakikati arama ve bulma macerasına davetlisiniz. Hayalî ve zihinsel bir keşif yolculuğunda bize eşlik etmenizi arzu ediyoruz. Seyahat biletlerinizin ise tek bir ücreti var:

Gerçeğin arayışında kuvvetli bir merak duygusu…
İnsanın, hayatın, kâinatın ve dinin yüksek hakikatini keşfetmek… Aklen, ruhen ve kalben gelişim yolunda ilerlemek…Bulunduğumuz dünyayı anlamlandırmak… Hiç olmadığı kadar şaşırtıcı bir farkındalık kazanmak…İlahî teknolojinin işleyiş mekanizmasını anlamak… Muhteşem bir zihinsel yolculuk… Hayret verici gerçekler…

Hepsi ve Daha Fazlası Sizi Bekliyor! Olağanüstü Bir Keşif Yolculuğu İçin Bizimle Gelin!

Bu çalışma, sizi içerdiği yüksek hakikatler ve büyük ilmî keşiflerle şaşırtacak, bazılarınıza "Şimdiye kadar nasıl olur da duymamışım! (ya da gerçek anlamda keşfedememişim)" dedirtecek, dünyanın her köşesinde ve her kesim insanda hayranlık uyandıran inanılmaz bir eserle tanıştırmak için kaleme alındı.

İşte kâinatın bilinmez ve gizli kalmış esrarı olan ve insanlığın sürekli merak ettiği Varoluşun Üç Temel Sorusu:

"Bu kâinat ve içindekiler nereden geldi, nereye gidecekler ve burada ne için bulunuyorlar ve vazifeleri nelerdir? Yani biz burada ne yapıyoruz?"

Eserlerin İnceleme Konusu: Bir insanın en önemli meselesi olan bu üç temel sorunun cevabını, ilahî vahyin ışığı ve aklın ortak rehberliği ile; aklî deliller kullanarak doğru olarak vermektir.

Tüm insanlığın ihtiyacı olan ve varlığın temel gerçekliğini arayan herkese hitap eden ve bilim dünyasını ve bilim insanlarını daha da derinden ve yakından ilgilendiren ve ilahî vahyin eliyle getirilen yüksek hakikatler, bu eserlerle yeniden keşfediliyor ve aklî metotlarla tamamen ispat ediliyor. Özellikle kuantum fiziğinin ve astronominin günümüzde geldiği aşamada, tam da en ileri noktaya gidilerek eşyaya, kâinata ve insana dair olan üç temel soruya cevap arandığı günümüzde; bilim ve bu eserler, artık aynı alana giren konuları incelemektedirler ve aynı çalışma sahasını paylaşmaktadırlar.

İçinde bilime ve öğrenmeye dair, karşı konulmaz bir merak ve tutku bulunan insanlar için manevî bir ilim hazinesi olan bu eserlerin adı: RİSALE-İ NUR'dur.

Sizi büyük bir hazinenin kapısından içeriye davet ediyoruz ve anahtarını da bu çalışmamızla elinize veriyoruz.

Lütfen İçeriye Buyrun!

Christopher Nolan'ın 2014 yılı yapımlı filmi Interstellar (Yıldızlararası), bilimsel bilgiyi temsil ediş biçimiyle pek çok bilimkurgu filminden ayrılmaktadır. Filmin temel mesajı; insanla ve doğayla ilgili problemlerin bilimsel bilgiyle çözülmesi gerektiği ve daha iyi bir dünya arayışının hayatta kalma içgüdüsünün temel izdüşümlerinden birisi olduğudur. Filmin aktarmaya çalıştığı bu mesaj ve ileri sürdüğü bu görüş, 20. yüzyılın önemli düşünürlerinden Karl Popper'in bilim ve siyaset felsefesi başlığı altındaki görüşleriyle benzeşim içermekte ve hatta detaylı bir okuma sonrasında filmin bu görüşler temelinde inşa edildiği düşüncesini ortaya çıkarmaktadır. Bu makalede, Karl Popper'in bilim ve siyaset felsefesiyle ilgili ortaya koyduğu görüşleri, filmin ve filmle bağlantılı olarak Christopher Nolan sinemasının analiz edilmesinde kullanılacaktır.

Christopher Nolan’s film, Interstellar (2014); differs from many sci-fi films in the form of representing scientific knowledge. The main message of the movie; problems with human and nature should be solved with scientific knowledge and the search for a better world is one of the basic projections of the survival instinct. This message and the opinion the movie tries to convey, resembles the views of the 20th century thinker Karl Popper under the title of science and politics philosophy and even a
detailed reading reveals the idea that the film was built on the basis of these views. In this article, Popper’s views on the philosophy of science and politics will be used to analyze the subtext of the film and will be used to analyze Nolan’s cinema in connection with the movie.

KÂİNATIN MANEVÎ GÜNEŞİ GÖRSEL/İNTERAKTİF KİTAP

Peygamberlik Hakikatinin ve Hz.Muhammed'in Peygamberliğinin İspatı

(Risale-i Nur İzah Metinleri Küçük Kitaplar Serisi)

Sizleri ETKİLEYİCİ BIR GÖRSEL TASARIM eşliğinde MUHTEŞEM BİR ZİHİNSEL YOLCULUĞA çıkacağınız, ŞAŞIRTICI KEŞİFLERLE dolu interaktif bir kitaba ve BAMBAŞKA BİR DENEYİME davet ediyoruz.

RİSALE-İ NUR’U OKUMAK HİÇ BU KADAR KEYİFLİ VE ZEVKLİ OLMAMIŞTI.

Kendi alanında dünya çapında bir ilk olan, etkileşimli görsellerin kullanıldığı bu etkileyici çalışmada toplam 52 görsel ve 6 video kullanıldı. 

Word ve Pdf formatında kitabımızı İndirebileceğiniz adres: goo.gl/hNIUou Bu adresteki "Kitaplar (Risale-i Nur İzah Metinleri)" bölümündeki "Görsel-İnteraktif Kitaplar" klasöründen kitabımızı indirebilirsiniz. Ayrıca tüm Risale-i Nur çalışmalarımızın dosyalarının yüklü olduğu bu depolama alanlarından tüm kitaplarımızın dosyalarını ve bütün seminerlerimizin videolarını, metinlerini ve Powerpoint sunumlarını hem görüntüleyebilir, hem de ister tek tek, ister toplu olarak indirebilirsiniz.

İnternet Adreslerimiz:
www.kesifyolculuklari.com
www.risaleinuregitimprogrami.com

KİTAP TAKDİMİ:

Risale-i Nur’un “19.Mektup – Mu’cizât-ı Ahmediye Risalesi’nin 1. ve 2. İşaret’i” ve  “7.Şua - Ayet-ül Kübra Risalesi'nden 16.Mertebe”si üzerinde geliştirilmiş bir izah çalışması olan bu kitapta:

* Peygamberlik müessesesinin bu kâinata ve insanlığa ne derece gerekli olduğunun ve peygamberler eliyle getirilen ilahî mesajın ifade ettiği büyük hakikatin, kâinatın temel varlık sebebi bulunduğunun en çarpıcı delillerini, akıl ve kalbinizin doğruluğuna birlikte hükmedeceği, eşine az rastlanır bir mantık silsilesi eşliğinde görme fırsatı bulacaksınız. Ayrıca diğer peygamberlere göre neden Hz.Muhammed’in (A.S.M.) peygamberliğinin daha açık bir kesinlikte kabul edilmesi gerektiğinin sebeplerini ve peygamberler eliyle gösterilen mucizelerin, bizler için nasıl delil teşkil ettiğinin orijinal izahlarını okuyacaksınız.

* Kainatın varlığı ve ondan beklenilen sonuç ve aklın kainatın hakikatini neden kendi başına bilemeyeceği, aklın ideal kullanım noktası, kainatın manevi merkezi olan insan, koca bir aleme karşı peygamberlik dava etmenin ne demek olduğu, bütün dinlerden sayıca daha üstün görünen hristiyanlığı neden tercih etmeyelim sorusunun cevabı, dünya üzerindeki binlerce felsefe ve dinden hangisinin hakikat rehberi olduğu gibi alt başlıklarda çarpıcı çözümlemeler sizi bekliyor. Bir insanın gerçekten peygamber olduğunun delili nedir ve bir peygamber nasıl ve ne şekilde bir delil göstermelidir ki davasını kabul ettirebilsin? Mucizelerin özelliği ve önemi nereden gelir ve nasıl ve ne yönden peygamberlik davasına delil olur? Neden diğer peygamberlerin daha üstünde bir kesinlikte, Hz.Muhammed’in (A.S.M.) peygamberliğinin kabul görmesi gerekir? Sorularının tereddüde yer vermeyecek bir parlaklıkta ortaya koyulduğu bu kitabı kaçırmamalısınız.

“Allah’ın Varlığına En Parlak Delil” isimli bölümde ise, aklınızla asr-ı saadete hayalî bir yolculuğa çıkacak ve tarihin kaydettiği en büyük insanın peygamberlik delillerinin kapsamlı bir özetini göreceksiniz ve tarihin gördüğü o en büyük peygamberin gerçekten de kâinatın manevî bir güneşi olduğuna şahitlik edeceksiniz.

Gerek Risale-i Nur’a gönül vermiş düzenli okuyucularına, gerek Risale-i Nur’u okumaya yeni başlayacaklara çalışmamızı tavsiye ve takdim ediyoruz.

Kitap içeriğinde eser metni, izah metni ve kavram açıklamaları birarada sunulmuştur.

Bu çalışma, “Olağanüstü Bir Hazinenin Keşif Yolculuğu: Risale-i Nur İzah Metinleri” isimli kitap çalışmamızın bir parçasıdır ve kitabın “İman Hazinesinin Varlığını Delillerle İspatlamak” isimli ikinci bölümündeki altı adet “hakikatin”, Dördüncü Hakikatidir.

Kitap çalışmamızın “Yolculuğunuz Daha Yeni Başlıyor!” isimli son sözü ise, Risale-i Nur’un okunmasının ve Risale-i Nur derslerine katılmanın önemi hakkında kalbin derinliğinden samimiyetle kopup gelen duygulu, çarpıcı ve etkileyici tespitler içerdiğinden, bu çalışma içine alınmıştır.

Öncelikle elinizdeki eser dilbilgisi kitabı değil bir felsefe kitabıdır. Bu eserin metodolojisini belirleyen disiplin filoloji değil, felsefe üslubudur. O sebeple kitap dilci felsefe yapma derdiyle yola çıkmıştır. Eserimiz, Türkçenin varlık(ontoloji)  ve bilgi(epistemoloji) hakkında, , yetkin olup olmadığını açıklamaya çalışmakla ilgilenmektedir. Birçok insan bunun ideolojik bir milliyetçilik faaliyeti olduğunu düşünebilir. Aslında bu çalışmayla hedeflenen şey, Türkçenin kendi kültürel kurgusu ve varoluşu hakkında hiç düşünülmemiş olduğunun keşfedilmesini sağlamak ve bu yolla dizilimsel(sentaktik) ve yapısal(morfolojik) incelemelere hapsedilmiş anlam-bilimsel(semantik) dehlizlerini derinleştirerek antropolojik ve sosyolojik çalışmalara ışık tutabilmektir. Kim bilir belki bu yolla Türkçeye ait kelime ve cümle yapılarının, anlamlarının ve kullanımlarının zaman içinde uğradığı değişikliğin, bizlere tecrübeye dayalı bir tarih bilinci verip vermeyeceğini tartışmış oluruz. Kaldı ki eserin Antropoloji, Sosyoloji sapaklarına sapmasına hiç müdahil olmadık. Yolda kaybolacaksak da kaybolalım bakalım dedik ve ortaya farklı iddialar zinciri çıkmış oldu. Aslında ciddi iddialarda bulunduk ve bu eser, bizi, daha şimdiden ikinci eser için yola çıkardı. O sebeple bu eserimiz dil-bilim ve dil felsefesi haricinde bir yöntem arayışı yani dilci felsefe etkinliğidir. Bu etkinliğin merkezi de konumuz gereği Türkçedir.
Kelimelerin tarih içerisinde izlediği anlam değişiklikleri(pragmatiks), bize yeni bir tarih metodolojisi imkânı sunduğu gibi ait olduğu dilin arkeolojisini de yapma imkânı sağlar. Maalesef tarih bilincimiz, daimi olarak muzaffer olaylar ve diğer kültürler karşısında elde edilmiş bir takım başarılardan ele alınarak yorumlandığı için olgular yerine olaylar tarihiyle ilgilenmek zorunda kalıyoruz. Böylece dil-bilimsel manada kavramlarımızın tarihsel seyrini gözden kaçırırken, onun inşa ettiği düşüncelerimizin de seyrini gözden kaçırıyoruz. O sebeple bu eserin amacı Türk düşüncesinin belirginleşmesi açısından, olaylar yerine olgularla ilgilenmek ve tarihi süzgeç içinde düşünceyi işleme biçimini berraklaştırarak, onun, felsefe ve bilim imkânı sağladığına dikkat çekmektir. Türkçe hakkındaki önyargıların da sebebini tahlil etmektir. Biz bu eserimize çok güveniyoruz. Okuyucuya da keşif imkânı sunabileceğimi düşünüyoruz. İspata ihtiyaç duyulan şüpheleri ise örgütleyebileceğimizi ifade ederken,  gramer ve kelime yapısının sadece kullanım olarak ezberle tüketildiğini, hâlbuki anlamına vakıf olunduğu anda felsefe ve bilim dünyasında devrim ile karşılaşmanın kaçınılmaz olduğunu iddia ediyoruz.

Bu eser dil antropolojisi bağlamında Dilci Felsefe tkinliği olarak Türkçe merkezinden hareketle labarotuvar çalışması yapan yeni bir Sosyal Bilimler denemesidir.