Çeviri

Türkiye odaklı çeviri tarihi çalışmalarında Tercüme, Metis Çeviri ve Yazko Çeviri gibi çeviri odaklı yayınlar dışında kalan süreli yayınlardaki çeviri eleştirilerinin genellikle göz ardı edildiği bulgusundan yola çıkan bu çalışmanın iki temel amacı bulunmaktadır. Bunlardan ilki, 1935-1945 yılları arasında Yücel, Varlık, Oluş, Marmara, Harman ve Kalem gibi edebiyat dergilerinde yayımlanan eleştirel metinlerin geniş çeşitliliğine dikkat çekerek söz konusu metinlerin içerikleri ve biçimsel zenginlikleri sebebiyle çeviri eleştirisi, inceleme ya da tanıtım gibi kavramların akademik tanımlarıyla uyumsuz olduğunu göstermektir. Bu sebeple, mevcut çalışmada bu metinlerin daha kapsayıcı bir isimlendirmeyle "çeviri üzerine eleştirel metinler" olarak tanımlanması önerilmekte ve yeni bir sınıflandırmanın gerekliliği vurgulanmaktadır. Çalışmanın ikinci amacı ise, yukarıda sözü geçen dergilerin 1935 ve 1945 yılları arasında taranması ile oluşturulmuş metinler derlemi içerisinde, Türkiye odaklı çeviri tarihi araştırmaları açısından dikkat çekici özellikler taşıyan iki büyük 'tercüme münakaşasını' eleştirilerin erek kültürde meydana getirdiği etki ile birlikte özgünlük, yazarlık, tercüme, intihal ve adaptasyon kavramları üzerinden sorunsallaştırmaktır. Çalışma sonucunda, çeviri üzerine eleştirel metinlerin erek kültürde büyük çapta tartışma ve sorgulamalara sebep olabildiği ve dönemin birçok yazar ve aydınının gizli çeviri veya adaptasyon gibi sınırdaki çeviri faaliyetleri karşısında sorgulayıcı ve eleştirel bir bakış açısı benimsediği gözlemlenmiştir. Çalışmada, ayrıca, 1935-1945 yılları arasında edebiyat dergilerinde yayımlanmış olan çeviri üzerine eleştirel metinlerin incelenmesinin Türkiye odaklı çeviri, eleştiri ve edebiyat tarihine yeni veriler aracılığıyla katkıda bulunabileceği ve dönemin daha bütüncül temsiline olanak sağlayacağı görüşü savunulmaktadır.

Anahtar Sözcükler: çeviri eleştirisi tarihi, çeviri tartışmaları, süreli yayınlarda çeviri, Hamlet, Ercüment Ekrem Talu.

Çalışmada öncelikle proje yönetimi kavramı açıklanmış, ardından Türkiye'de ve dünyada çeviribilim ve engelsiz erişim konulu projelere örnekler sunulmuştur. Proje tasarımına odaklanılan sonraki bölümde, Türkiye'de Sesli Betimleme Derneği [SEBEDER] tarafından yürütülen bir projeden somut örneklerle proje tasarımı, uygulaması ve kontrol aşamasında izlenmesi gereken adımlar ve dikkat edilmesi gereken konulara değinilmiştir. Sonuç bölümünde, özellikle engelsiz erişim için çeviri bağlamında projelerin önemine vurgu yapılmış, proje adımları üstsel bir bakışla derlenmiştir. Sosyal bilimler alanında sürekli proje çağrılarının yapıldığı, desteklerin verildiği günümüzde, proje yapmak isteyen araştırmacılara yol göstermesi amacıyla anlatmaya çalıştığımız ve örnekler verdiğimiz bu çalışmamızın alana katkı sağlaması ve özellikle engelsiz erişim ve çeviribilim ekseninde alana katkı sağlayan araştırmalara ek olarak somut ürünlerin ortaya konabildiği projeleri teşvik etmesi temennimizdir.

This study deals with the notion of collocation in the framework of foreign language teaching and translation training. The study shows that in Turkey collocations are mainly approached as formal structures. There are a few studies which describe collocations as the coherence among the concepts in the text. Since any of the approaches shed light on the problem of switching from the semantic patterns stored in the mental lexicon into lexical patterns in the language system, they are assumed to be unfruitful in the context of foreign language teaching and translation training. The article provides an example of an analysis in the framework of Melçuk & Jolkovski's (1984) meaning↔text approach which describes the lexicalization of the semantic patterns through the notion of lexical function. The semantic pattern lexicalized in Russian language by the item "конфликт' (conflict) is examined. Comparative linguistic study of the collocations is believed to be helpful in raising semantic awareness of the students toward the phenomenon.

Translating Turkish Foreign Policy from English into Turkish
Şirin Okyayuz
Bilkent University, Ankara, Turkey
yener@bilkent.edu.tr

ABSTRACT
When translating politics the translator considers the intention of the author, his style and discourse, and the information given, but s/he also considers that the sensitivity to politics and how the political discourse is built differ from culture to culture. The following paper is an attempt to identify some of the problems that may be encountered when translating politics in Turkey in the light of these considerations and through examples from a translation to suggest strategies to overcome these difficulties, considering the outcomes of alternative strategies that could be employed. It is a chronicle of the translator’s attempt to exemplify how to remain faithful to many at the same time: the author, the meaning, the intention, the norms of the publishers, the TL readers and the two diverse political cultures.

Bir metne yazınsal değer kazandırıp onu okur veya edebiyatçılar nezdinde beğenilir kılan en önemli unsurların başında biçem gelir. Çünkü edebiyat denilen olgu neyin aktarıldığı ile değil, nasıl aktarıldığı sorusu ile ilgilenir ve kararını buna göre verir. Nasıl sorusunun cevabı ise eserin ve
dolayısıyla da yazarın biçeminde saklıdır. Bir metne edebi değer atfedilip atfedilmemesinin en önemli ölçütlerinden biri biçem olduğuna göre, aynı metin başka bir dile aktarılırken de olabildiğince aynı biçem özelliklerine sadık kalınarak aktarılmalıdır. Herhangi bir kullanma kılavuzunda ya da ilaç reçetesinde yeterli olarak görülen yalnızca anlamsal doğruluk, yazınsal metinler söz konusu olduğunda geçerliliğini yitirir. Çünkü bu tür metinler edebi bir haz duygusu yaşatmak için değil, tam tersine kullanıcının elindeki nesneyi en doğru şekilde kullanabilmesi için yazılmışlardır. Yani estetik değil, işlevsellik ön plandadır. Kaynak dilde büyük beğeni kazanan bir eserin çevrilmiş olduğu başka bir dilde aynı büyük ilgiyi görmemesinin yanlış pazarlama stratejisinden kültürel farklılıklara kadar birçok nedeni olabilir. Fakat bunun önemli nedenlerden biri de kaynak dildeki biçemin hedef dile aktarılamamasıdır. Dolayısıyla yazınsal metin çevirilerinde biçemin de olabildiğince hedef dile
aktarılması zorunluluğu vardır.
Bu çalışmayla Hollandalı yazar Cees Nooteboom’un “Cennet Kayıp”
adlı eserinin Türkçe çevirisinin biçem bakımından Almanca orijinali ile ne derece uyumlu olduğunun incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik olarak ilgili çeviri; bağdaşıklık, sözcük, söz dizimi,ekleme/çıkartma alt başlıkları üzerinden değerlendirilecektir. Eserlerden alıntılanan metinler
karşılaştırmalı betimlemeli yöntemle analiz edilecek ve çevirinin biçemi yansıtma hususundaki başarısı veya başarısızlığı hakkında bir hüküm verilmesine çalışılacaktır.

Fransız edebiyat ve kültür dizgesinden, Türk edebiyat ve kültür dizgesine yaptığı çevirilerle adından söz ettiren Bedrettin Tuncel'in çeviri tarihimizdeki yeri yadsınamaz. Yapmış olduğu çevirilerle Türk kültür dizgemize büyük katkılarda bulunan Tuncel, kültür değerlerimizle, Fransız kültürünün değerlerini evrensel bir çizgide sentezlemiştir. Araştırmanın kuramsal çerçevesini Molière'in Le Misanthrope adlı eseri ve Bedrettin Tuncel'in İnsandan Kaçan başlıklı çevirisi oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı, İnsandan Kaçan başlıklı çevirinin, Gideon Toury'nin erek odaklı kuramı ışığında incelenmesidir. Çevirmen, siyasetçi, edebiyatçı ve akademisyen kimliğine sahip olan Bedrettin Tuncel'in Türkçeye kazandırmış olduğu çeviri eserlerin yanı sıra ön sözler bağlamında bilgi verilmiş ve gerçekleştirdiği İnsandan Kaçan başlıklı çeviriye ilişkin kararları ortaya konmaya çalışılmıştır. Söz konusu çeviri eser, Gideon Toury'nin erek odaklı çeviribilim kuramının öngördüğü normlar ışığında irdelenmiştir. İlgili kuramın öne sürdüğü "öncül normlar", "süreç öncesi normlar" ve "çeviri süreci normları" bağlamında somut örnekler verilerek çevirinin "yeterlilik" kutbuna mı yoksa "kabul edilebilirlik" kutbuna mı daha yakın olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Kaynak eserin yazım üslubu korunmuş, manzum eser, manzum türde çevrilmiştir. Tuncel, İnsandan Kaçan başlıklı çevirisiyle kaynak metin ve erek metin arasında bir denge kurmuş; biçim açısından "yeterli"; diliçi kullanım yönünden ise "kabul edilebilir" bir çeviri ürünü ortaya koymuştur. Bu bağlamda Tuncel'in İnsandan Kaçan başlıklı çevirisi hem "yeterli" hem de "kabul edilebilir" bir çeviri olarak değerlendirilebilir.

Yabancı bir dil beraberinde her zaman yabancı bir kültürü de getirir. Bireylerin dili daha iyi anlayabilmeleri için dilini öğrendikleri ülkenin kültürel özelliklerini öğrenmeleri oldukça önemlidir. Kültür kavramı günümüz dünyası ve gelişen düşünce sistemi, ekonomik, politik ve sosyal gelişmelerin tamamını içerisine alan bir olgudur. Kültürlerarası iletişimsel yeti yabancı dil öğrenen her bireyde olması gereken bir edinimdir. Dil ve kültür edinci ayrılmaz bir bütündür. Gelişen ve
değişen dünyada yabancı dil öğrenimin gerekliliği toplumlararası iletişimin vazgeçilmezidir.
Dil öğrenimi sadece dil bilgisi kurallarını ve dilin yapısını öğrenmekle
sağlanamaz, öğrenilen yabancı dilin de bir kültürden ortaya çıkmış olduğu unutulmamalıdır.
Ana dilin kendine has bir kültürü olduğu gibi hedef dilin de kendine
has kültür öğeleri mevcuttur. Kültürlerarası iletişimi sağlamak amacıyla yabancı
dil öğretiminde kültürel öğelere olan gereksinim ön plana çıkmaktadır. Bir yabancı
dilin öğrenilmesinde ve öğretilmesinde, kültürlerin anlaşılmasının ve kültürel
öğelerin kullanımının yeri ve önemi büyüktür. Yabancı dil öğretiminde farklı kültürlerin
farkında olmak ve onlarla ilişkili olmak, hedef dilin varlığının gelişmesinde
ve zenginleşmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Yabancı dil öğrenme isteği
asıl nedenlerinden biride kişilerin yeni bir kültürü tanımaya ve öğrenmeye yönelmesidir.
Yeni bir dil öğrenmek, yeni bir kültür edinmek kişiyi farklı dünyalara
açılan pencereleri keşfetmesinde yarar sağlar. Bu çalışmada kültürlerarası yetinin
yabancı dil öğrenimindeki yeri tartışılmış, kültür ve dil ilişkileri irdelenmiştir.

Çalışmada çeviribilim için önemli kuramlarından Skopos Kuramı incelenmiş ve çevirmen-ler için önemi anlatılmıştır. Skopos kuramı çeviride erek odaklılığı öne çıkaran bir kuram olmakla birlikte çeviribilimde etkin bir rol oynamaktadır. Yirminci yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkan bu çeviri kuramıyla birlikte çeviriye bakış açısı değişmiştir. Dilbilimin bir alt dalı olmak yerine özerk bir bilim dalı olarak gelişmeye başlayan çeviribilim köklü değişik-likler geçirmiştir ve çağdaş bir bakış açısına kavuşmuştur. Çeviri edinci, çevirmenin çeviri görevini yapabilmesi için ihtiyaç duyduğu donanım ve becerileri ifade eder ve birçok alt edinçlerden oluşan bir edinçler bütünüdür (Eruz, 2008). Bu alt edinçleri; Dil edinci, Metin edinci, Kültür edinci, Aktarım edinci, Araştırma edinci, Konu ve Uzmanlık edinci, İletişim edinci, Teknoloji edinci şeklinde sıralayabiliriz. Çeviri eğitim programları genel olarak bu alt edinçler hedef alınarak hazırlanmaktadır ve çeviri eğitimi öğrencilerinin bu alt edinçleri içselleştirerek çeviri edincine sahip bir şekilde mezun olmaları beklenmektedir. Bu çalış-mada çeviri alt edinçlerden araştırma edinci, iletişim ve teknoloji edinçleri irdelenmiştir. Alt edinçlerle birlikte Skopos Kuramının ele alınmasının sebebi, çeviri görevlerini erek kitlenin amacı doğrultusunda yerine getiren çevirmenin, bu görevi yerine getirmesinde çevri teknolojilerini ve araştırma yöntemlerini kullanarak kuramın kendisine sağladığı öz-güvenle ve uzman kimliğiyle toplumda yer almasıdır. Çalışmanın uygulama bölümünde ise Ege, İstanbul ve Trakya Üniversiteleri Almanca Mütercim Tercümanlık Bölümü öğrencile-riyle yapılan görüşmeler neticesinde ortaya çıkan, öğrencilerin araştırma ve teknoloji kulla-nımlarıyla ilgili değerlendirmelere yer verilmiştir.

Bu çalışma, Bartın Üniversitesi Çeviribilim Bölümü İngilizce Mütercim Tercümanlık I. Sınıf öğrencilerinin 2019-2020 Güz döneminde zorunlu olarak aldıkları 14 haftalık IMT 103 Çeviri ve Çeviribilime Giriş dersi müfredatında yer alan kuramsal yaklaşımları, çeviri yöntem ve stratejilerini çeviri sürecine ne oranda yansıttığını incelemektedir. Bu maksatla dersin ilk haftasında öğrencilere ders içeriğine dair bir izlence verilmiş olup, ilk 7 hafta boyunca çeviribilim ve çeviride önemli kavramlar, terimler, kuramsal yaklaşımlar, çeviri yöntem ve stratejileri üzerinde durularak bazı örnekler sunulmuştur. Sonraki 7 hafta ise birtakım metin türleri tanıtılarak bu metinlerin ders esnasında interaktif olarak çevirileri yaptırılmış ve bir önceki haftalarda öğrenilen bilgilerin çeviri sürecine yansıtılıp yansıtılmadığı sorgulanmıştır. Unutulmamalıdır ki salt kuram bilgisi ezberden öteye geçemediği durumda bir yararı ve işlevi olmayıp uygulamayla desteklenmesi gerekmektedir. Benzer şekilde kuram bilgisi olmadan uygulama yapmak da imkansızdır. Bu doğrultuda IMT 103 Çeviri ve Çeviribilime Giriş dersinde öğretilen her türlü kuramsal yaklaşım, çeviri yöntemi, strateji ve çeviri dünyasına ait terimlerin çeviri sürecine ne oranda yansıdığını görmek ve böylelikle sürecin kolay atlatılıp atlatılmadığını ortaya çıkarmak açısından dersin sonunda sınıftan 3 öğrenci seçilmiş ve öğrencilerden yaklaşık 1000 kelimelik Koronavirüs hakkında kısa bir tıp metnini herhangi bir makine çevirisi aracı kullanmaksızın çevirmeleri istenmiştir. Çalışma sonunda 1.sınıftan itibaren kuram ve uygulama arasında bütünlük oluşturmak gerektiği, bu bilincin en başında kazandırılması durumunda çeviri sürecinin daha kaliteli ve başarılı olacağı bulgusuna ulaşılmıştır. Zaten çeviri öğrencilerinin zihinlerinde önceden var olan kuramsal alt yapı sayesinde çeviri sürecine daha sorgulayıcı yaklaşarak ve çevirinin birçok boyutunu birden düşünerek daha başarılı bir çeviri süreci deneyimleyeceği beklenen bir durumdur.  Ancak alt yapı birinci sınıftan itibaren kazandırılırsa sonraki yıllarda çeviriye olan sorgulayıcı yaklaşım artacak ve çeviri edinci daha çok gelişecektir. Bu nedenle söz konusu araştırma, 3 öğrencinin yaptığı çevirilerden de görüleceği gibi daha birinci sınıftan itibaren bunun aşılanması gerektiğini gözler önüne sermeyi hedeflemiştir

Translation is a way in which societies throughout human history have resorted for scientific, cultural, literary and diplomatic reasons. The interaction between societies and languages is effectively achieved through the transfer of wealth belonging to one society or language to another. Translation action has its own rules and methods, but also has some difficulties. In this study, the difficulties encountered within the framework of more translation experience were addressed. One of the structural challenges we address in the study is the difficulty of reading. As is known, the use of harekes in the Arabic language is almost nonexistent except for some texts. This makes it difficult to read consonants and creates a barrier to correct meaning and correct translation. Grammatical difficulties also lead to translation difficulties. Even those with a good level of grammatical knowledge may face grammatical difficulties. The transfer of Arabic I’rab rules from the theoretical to the practical level and the abundant textual experience will help overcome the difficulties. These difficulties were explained with sample sentences and texts and suggestions were presented for the translation of these sentences. Equivalent statements have been attempted to be found. Differences between the source language and the target language, such as language structure, culture and style, restrict equivalent translation possibilities. Despite all these differences between languages and cultures, equivalent translation possibilities have been tried to be shown. Because of the unique structure of the languages, the translator himself or the cultural differences between the two languages, there may be some difficulties in the translation process. The translator must be extremely familiar with the characteristics of both languages. In this way, he will overcome these problems that arise during translation.

R u m e l i D E D i l v e E d e b i y a t A r a ş t ı r m a l a r ı D e r g i s i 2 0 1 9 . 1 4 ( M a r t ) / 5 3 7 ÇEVİRİ: Mevlânâ Celâleddin Rûmî'nin İtalya'daki önemi: Mevlânâ Celâleddin Rûmî ve eserleri üzerine İtalya'da yapılan araştırmalar ve çeviriler / Çev. R. T. Özben

ÖZET Milattan önceki yüzyıllardan günümüze kadar var olan çeviri etkinliğinin oldukça eski bir tarihi olduğunu biliyoruz. Çeviri, antik çağlardan beri var olan bir çalışma olmasına rağmen özellikle Fransız Aydınlanma Çağı olan 18. yüzyıl yazını, ülkemiz yazın hayatına birçok eserin ve düşünce akımlarının girmesini sağlamış; toplumsal yaşam biçimlerinin değişimine katkıda bulunmuştur. Bu değişim Avrupa'da aynı dönemlere rastlayan sanayi devrimleriyle; ilerleyen teknik bilginin ve yazın çalışmalarının çeviri yoluyla yayılmasıyla gerçekleşmiştir. Şiir çevirisi aslında yazın alanındaki en şiddetli anlaşmazlıkları ve fikir ayrılıklarını tetikleyen çeviri çalışmaları incelemesidir. Çeviri alanında uzmanlaşmış olmayanlar bile konu üzerinde her zaman bir fikre sahiptir, ve sonuç olarak bu uzman olmayan kişilerin fikirleri çok sayıda faydasız basmakalıp söz ortaya çıkarır. Şiirin çevrilebilirliği ve çevrilemezliğiyle alakalı en rahatsız edici ve faydasız tartışmalardan birisi şiir çevirisi üzerinde zaman harcamaya değmeyeceğidir, çünkü bu türden edebi eserler ticari bir kaygı ile özel olarak üretilirler. Bir şekilde eserin ana fikrini yada içeriğini anlamak için çaba sarf etmeye ve böyle çevrilmiş metinleri okumaya istekli olan bir okuyucu yazarın yada başka birinin kişiliği yardımıyla iyi kötü gözle görülür biçimde karakterlerin kimliklerinin izlerini bulmaya çalışır. Çevirmenler şiir çevirir ve okuyucular da çevrilen şiiri okur. Şiirde bile, çevirinin ikilemi okuyucunun orijinal metine ulaşmasını sağlayan bir metin yaratmak ya da orijinal metinden ilham alınarak oluşturulan beğenilen şiirsel bir metin yaratmaktır. Bu yüzden, şiir çevirisinin amacı hakkında bazı ayrımları yapmaya çalışmak ve detaylı bir biçimde kafa yormak daha iyidir. Çeviri etkinliği günümüzde çeviri bilim alanındaki gelişmelerle oldukça geniş bir alana sahiptir. Bu alanlardan biri olan şiir çevirisinin teorik ve pratik sorunlarına karşı çeviri bilimcilerin yaklaşımlarını göz önüne alarak yaptığımız çalışmamızda, kaynak dilden (Fransızca)seçtiğimiz şiirlerin erek dildeki (Türkçe) çevirilerinde rastladığımız değişkenlerin oluşumunu çeviri tekniklerini kullanarak inceledik. * Bu makale Crosscheck sistemi tarafından taranmış ve bu sistem sonuçlarına göre orijinal bir makale olduğu tespit edilmiştir.

Bu çalışma, Türkiye’deki çocuk yayınlarının dünyadaki yeri, etkisi ve hacmini anlama çabasının bir sonucu olarak doğmuştur. Türkçe kitapların yurt dışına açılımı politikasının bir yansıması olan TEDA programı, çalışmamızın da çıkış noktasını oluşturmuştur. Zira yayıncılığın, özellikle çocuk yayınları ve dışa açılımının incelenmesi söz konusu olduğunda, böyle bir araştırmaya kaynak olacak yazılı bir veri ya da istatistiğe ulaşmanın zorluğu, çalışmamızı TEDA programı kapsamında, çeviri desteği alarak dışa açılımı sağlanan çocuk kitaplarıyla sınırlandırmayı gerekli kılmıştır. Çalışmamızın ana eksenini 2006-2017 yılları arasında TEDA desteği alarak yabancı dillere çevrilen çocuk kitapları oluşturmuştur. Bu ki- taplar toplamda 329 adet olup çalışma kapsamında 247 adetine kütüphaneler, kitapçılar ve Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler Yayımlar Genel Müdürlüğü arşivinden ulaşıla- bilmiştir. Dolayısıyla yapılan araştırma, ulaşılabilen 247 kitap ekseninde tamamlanmıştır. Kitapların yerli ve yabancı versi- yonları incelenerek, biçimsel ve içeriksel ana başlıklar altında çeşitli alt başlıklar ile detaylandırılarak analiz edilmiştir.

Dil, doğası gereği zaman içinde birçok değişime uğramıştır. 19. yüzyılda, dilbilimciler anlamda değişim olur mu sorusunu sorup bu soruya cevaplar bulmaya çalışmışlardır. Dildeki bu değişimin en görünür kısmı da doğal olarak kelimeler üzerinde olmuştur. Tarihi süreç içerisinde farklı yerlerden pekçok dilbilimci anlam değişimine sebep olan bazı etkenleri tespit edip bunları bilimsel olarak temellendirmeye ve mantıksal kurallar şeklinde sınıflandırmaya çalışmıştır. Kelimelerde meydana gelen değişimler farklı nedenlere bağlı olmaktadır. Bu çeviride yazar, kelimelerin zaman içerisindeki değişimlerinin sebeplerine (yeni icat ve ihtiyaçların ortaya çıkması, toplumsal ve kültürel gelişim, psikolojik ve duygusal durumlar, mecazî değişim, yaratıcılık) ve bu değişimin hangi yollarla olduğuna (anlam genişlemesi, anlam daralması, anlam kayması, mübalağa) değinmiştir.

Öz Bu çalışmada dünya tiyatro yazının gelişimine ve Türk sahne edebiyatının vücuda getirilmesine önemli katkılar sunan Molière'in L'Avare (Cimri) adlı eserinin iki Türk çevirmen tarafından yapılan çevirileri Çeviribilimsel açıdan değerlendirilmektedir. Tiyatro metinleri çevirisi başta çevirinin sahnelenmek üzere mi yoksa yazınsal bir yapıt olarak mı erek okuyucusuna sunulacağı meselesi olmak üzere kendine özgü zorlukları olan bir alandır. Ele alınan eserler, çevirmenleri farklı çeviri tutumları sergileyerek erek metinlerini oluşturduklarından çalışmaya örnek teşkil etmişlerdir. Çalışmada çeviri karşılaştırma yöntemi kullanılmış ve incelemeler, seçilmiş örneklerin karşılaştırılması temelinde gerçekleşmiştir. Çeviri karşılaştırması yöntemi, çeviri eleştirisinden farklı olarak sadece erek metinde izlenen çeviri tutumunu betimlemeye yönelik olup olumlu ya da olumsuz değerlendirmelere yer vermemektedir (Nord 1995: 189). Bununla birlikte değerlendirmelerin Çeviribilimsel ölçütler çerçevesinde betimlenebilmesi için Koller'in (2004: 228-266) oluşturduğu eşdeğerlik kategorileri temel alınmıştır. Kaynak metnin erek dile aktarılması sürecinde eşdeğerliğin özellikle düz anlamsal, yan anlamsal, edimsel ve sanatsal dil kullanımları açısından gerçekleşeceği beklenmektedir. Abstract In this study, two different Turkish translations of L'Avare (The Miser) by Molière, who contributed to the development of world theatre and to the creation of Turkish literary scene, are evaluated in terms of Translation Studies. Whether the translation will be presented to the target reader as a literary work to be read or as a play to be staged is the basic question, and the specific difficulties of theatre translation derive from this distinction. The translations evaluated in this paper have been chosen as samples because the translators have employed different strategies. In the study translation comparison method is used and reviews are realized on the basis of a comparison of selected samples. Translation comparison method, unlike the translation criticism, does not include the positive or negative evaluations and is only intended to describe translation attitude observed in the target text (Nord 1995: 189). However, it is based on types of equivalence formed by Koller (2004: 228-266) to be described evaluations in the framework of translation's criteria. In the process of transferring the source text to the target language it is expected that equivalence is ensured in terms of denotation, connotation, operant and artistic use of language.

The prepared study is based on Prof. Dr. Aykut Kazancıgil's varying identities firstly as a scientist in the academic field at Istanbul University-Faculty of Medicine and subsequently as a translator/interpreter, and a writer and editor. He could transform all his experience gained through the oral and written translating processes into cultural and social capitals constructed upon his own habitus. Thanks to the success as an actor in his academic field, it was also observed that Kazancıgil acquired multiple identities as a translator/interpreter, a writer and an editor as well as his being an academic as a surgeon and a gynecologist. From this point of view, this study focuses on his journey of becoming a leading name having a say in both domestic and foreign academic fields. During the founding years of Istanbul University, asylum-seeking academics fleeing from Hitlerite Germany started to get involved in the teaching staff of the new university. The need for translation was at the top of the agenda in order to provide communication between incoming German professors and Turkish undergraduates. In this perspective, it was seen Kazancıgil's efforts of providing translational support to foreign professors could increase his own social and cultural capitals through these activities. While analyzing the transformation of academic fields in our country, started with the university reform in 1933, the increase in the types and volume of the capital which Kazancıgil acquired thanks to the translations he made for German professors, and these relevant perspectives were sought to be revealed. The key role of translational activities on the agent's multiple identities was discussed. An interdisciplinary study was conducted by including the concepts from sociology such as habitus, social, cultural and symbolic capital which were brought to the literature by French sociologist Pierre Bourdieu who was one of the leading names in the 20th century in the field of sociology, and it was hoped that this study which was primarily conducted in the field of translation studies, would contribute to similar approaches.

Translation apps available in the market, such as DeepL and Google, smart keyboards capable of translating and related software have been produced to meet the current needs in the world. Yet the artificial intelligence has not replaced the human translator with emotional and creative intelligence. On the contrary, the importance of translators as individuals has grown and the content of the academic translator training is to be altered accordingly. This study is based on the assumption that the translation approach dependent on the scientific knowledge directly shapes the translation as a product. The parameters to evaluate translation are complex and interwoven. Although the translation sub-competence is an elementary part of the translation competence, it is still underresearched (Eser 2015). Thus, this article aims to analyze translation subcompetence with a specific focus on the translation approach and to construct a scale to be applied in the German-Turkish language pair. The conceptual framework is based on Researching Translation Competence by the PACTE Group (2017) which conducts advanced research on the acquisition of translation competence. The translation approach of undergraduates of the Translation and Interpreting Studies B.A. Program and the German Language and Literature B.A. Program at Ege University have been observed, a survey focusing on the sub-competence of translation which evaluates the translation competence of the participants pursuant to the concepts of dynamic – static (Albir 2017, Albir vd. 2020) accordingly, the data acquired has been analyzed with IBM SPSS Statistics 25 and the deductions have been examined. A pivotal problem in translator training has been detected and a scale to be applied has been developed within the scope of the study which is based on activity research pattern.

Test types that are based on the translation of source texts into the target language on grammar and vocabulary basis that students are familiar with during their preparation process for the university entrance exam are found to be effective in their understanding of translation, and the effects thereof on their translation practice have been examined. It was observed that students assumed a presumption that the static approach is the sole and ideal approach in translation, and thus made a habit of doing static translation in translation practice as well.

This study revealed that the static approach that induces the candidate translators’ fear of digressing from the source text and supports their propensity for using a dictionary precluded them from producing texts in the target language in accordance with the text norms and caused them to use smaller translation units as a basis, compared to experienced translators. The tendency of the students to focus on syntactic forms and word units, which is frequently observed in the semi-professional translators, also prevents them from focusing on content integrity.

This article concluded that the translation approach of undergraduates in German Translation and Interpreting Studies is more dynamic than that of undergraduates in German Language and Literature; German Language and Literature undergraduates have a higher coherence coefficient of knowledge of translation. Although the translation knowledge competence of undergraduates in the German Translation and Interpreting Studies department is higher than that of the undergraduates in the German Language and Literature department, it is interesting to note that undergraduates who intend to be translators in the future have a lower level of translation knowledge. The difference between the undergraduates is thought to stem from the courses they took in the first year. The fact that undergraduates of German Language and Literature desire to work as translators after graduation more than undergraduates of German Translation and Interpreting Studies and that they are of the opinion that the education they received is qualified for being a translator stands out as a striking indicator.

This scale can be used by the instructors who provide translation training for the German-Turkish language pair in the departments of German Translation-Interpretation / Translation Studies, German Language and Literature and German Language Education. In this way, students can question their presumption. How the translation is created, what the translation units are, the methods that can be used, the types of problems to be encountered and the professional requirements can be examined in the lessons through the scale. The learning process can also be effectively supported with this scale. Using the scale at the beginning of the academic translation education will increase the awareness of the student and enable him/her to think multi-dimensionally. Thus, it will be easier to find effective solutions. In academic translation education, doing translation exercises from grammatically easy texts to difficult texts will not improve students’ translation competence much. Presenting this scale in lessons in order to improve students’ translation knowledge skills will be an important step for the student’s development. Along with the scale, basic information about acquiring translation skills can be given; the differences between static and dynamic translation approaches can be examined in a more comprehensive way through rich points and a discussion environment can be created on the scale. In this way, the subject can be discussed in detail and a stimulus can be created for students to question their own approaches in this way.


DeepL ve Google gibi çeviri hizmetleri, cep telefonlarında kullanılan mobil çeviri uygulamaları, çeviri yapabilen akıllı klavyeler, bilgisayarlarda kullanılan yazılımlar globalleşen dünyada bir ihtiyaca karşılık olarak üretilmiş, ancak bu yapay zekâ ürünleri henüz duygusal ve yaratıcı zekâsı olan insan çevirmenlerin yerini dolduramamış, aksine gelişmelerle birlikte birey olarak çevirmene atfedilen önem artmış ve akademik çeviri eğitimi içeriklerinin de gelişmelerle uyumlu olabilmesi bir gereksinim haline gelmiştir. Çalışmamız, bilimsel bilgilere dayalı bir çeviri anlayışının çeviri ürününü doğrudan etkilediği varsayımını temel alır. Çeviri edincini değerlendirecek parametreler karmaşık ve iç içedir ve çeviri bilgisi alt edinci, çeviri edincinin çok önemli bir bileşeni olmasına rağmen henüz yeterince incelenmemiştir (Eser, 2015). Bu nedenle araştırma kapsamında çeviri bilgisi alt edincini, özellikle çeviri anlayışını analiz etmek ve Almanca-Türkçe dil çiftine yönelik akademik çeviri eğitiminde uygulanabilecek bir ölçek oluşturulması amaçlanmıştır. Araştırmanın kavramları, çeviri edinci edinimi süreci üzerinde derinlikli araştırmalar yürüten PACTE Grubu’nun Researching Translation Competence (2017) isimli eserine dayanmakla birlikte, çalışma kapsamında ayrıca çeviri anlayışı kavramı belirlenmiş ve tanımlanmıştır. Bununla birlikte Ege Üniversitesi Almanca Mütercim-Tercümanlık Bölümü’nde ve Ege Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde eğitim alan öğrencilerin çeviri anlayışları gözlemlenmiş, gözlemlerden hareketle çeviri bilgisi alt edincine odaklanan ve katılımcıların çeviri edincini devingen-duruk kavramları (Albir, 2017; Albir et al. 2020) üzerinden değerlendiren bir anket hazırlanmış, anket verileri IBM SPSS Statistics 25 programıyla analiz edilerek çeviri eğitimine yönelik çıkarımlar irdelenmiştir. Eylem araştırması desenine dayalı araştırma yaklaşımıyla yürütülen çalışma kapsamında akademik çeviri eğitimine ilişkin önemli bir sorunsal belirlenmiş ve uygulamada kullanılabilecek bir ölçek geliştirilmiştir.

Özetçe :

Eskiden dosyalarımı karıştırırken, aşağıdaki şiir çevirilerimi (tercümelerimi) buldum.Bu çevirilerimde de hayli keyif almıştım.Açıkçası, çevirilerimi beğendiğimi söyleyebilirim.Bu nedenle evde dosyalarımın arasında küflenmelerine gönlüm razı olmadı.
12 Kasım 2000 tarihinde sayfa:34’de KIBRIS gazetesinde yayımlanmıştır.
Düzeltme : Correction :
İngilixceye çevirisi yapılan şiirin 4üncü satırında  " unlkess " kelimesi "unless" olarak düzeltilir.

Anahtar kelimeler ve deyimlemeler :
Şair Mehmet Levent  /Neye Yarar şiiri / Good-for-nothing şiiri /çeviri / tercüme /

Kur’an edebî sanatsal üslȗpları dikkate alan bir metindir. Bu üslȗplardan birisi de hazif üslȗbudur. Hazif üslȗbu Kur’an’da birçok yerde kullanılmaktadır. Bu bağlamda şart cümlelerinde de hazifler söz konusudur. Hazfedilen bu cümlelerin tespit edilmesi bir tefsir çalışması olarak değerlendirilebilir ve tefsir kitaplarına müracaat edilerek bunlar tespit edilebilir. Müfessirler yeri geldikçe Kur’an cümlelerindeki mahzuf unsurlara işaret etmeyi tefsir faaliyetinin vazgeçilmez bir parçası olarak görmüşlerdir. Kur’an’da fiil, fail, mef’ul, muzaf ve mübtedanın hazifleri söz konusudur. Bu haziflerin Kur’an’da yer almasının çeşitli sebepleri vardır. Haziflerin bir kısmının ayet sonlarında vuku bulması fasılaya uyum gözetilmesi sebebiyledir. Kur’an’da hazif üslȗbunun özelliklerinden birisi de şart veya cevap cümlelerinden birinin hazfedilmesidir. Diğer taraftan hazifli şart cümlelerinin çevirisi de en az bu haziflerin takdir ve tespit edilmesi kadar önemlidir. Bu noktada hazif üslûbunun Kur’an çevirilerine nasıl yansıtılacağı ayrı bir problemdir. Hedef dilde hazif şeklinde mi bırakılacak yoksa hazif cümlesi tespit edilip tercümeye yansıtılacak mıdır? İşte bu makale, şart cümlelerinde bu üslȗbun çevirisi ve Kur’an tercümelerine nasıl yansıtıldığını tespit etmeyi hedeflemektedir.

The literary works from European literature were translated since 18th century, and for Russian literature, literary translation was the first step that was going World literature. Classical Russian literary works in the 19th century have taken part in World literature, and this had been possible by literary translation. Depending on the literature, literary translation overview altered with the USSR. Especially after World War II, the USSR, which finds space to expand out of the historical Tsarism border, had used literary translation as a propaganda tool. This propaganda was seen in the translation of Turkish literary works too. Interest in Turkish literary works had continued in both the Tsarist and Soviet periods. The literary translation of these works on the Russian language is a separate subject. Works of Turkish classical and folk literature attracted in Tsarist period. The attention of Soviet poets intensified, especially on Nazim Hikmet in the Soviet era. The first name that comes to mind between the USSR and Turkey in literary relations is Nazim Hikmet. Nazim Hikmet's poems which translated all Soviet territory was a Turkish effect on Soviet literature. However, this effect has different appearances in terms of the reflection and saving the originality of Nazim Hikmet's poem in Soviet literary translation. The various appearances had been reflected on translations into the mother language of Soviet peoples. This paper aims to exemplify translation into Turkic dialects in Soviet translation mentality and presents an evaluation, especially for the translation process of Nazim Hikmet's poems in the Volga-Ural region. It is studied on the methods and purposes which N. Hikmet's poems were translated before he transitioned to the USSR. It is presented as originally his four poems that were published in "Ezebi Bashkortostan" (1950), which was a journal of Bashkortostan Writers Union. Hikmet's four poems were presented to specialists of translation and literature to analyze. It was aimed to exemplify the implementation of the principle of Soviet literary translation, reformation of the poems, and ideological reasons of the reformation by N. Hikmet's poems.

Bu çalışmada Rus dilinde ilgi zamiri grubunda olan ancak birleşik cümlede bağlaca benzer işleve sahip olduğundan dolayı zamir özelliğinin dışında bağlaç sözcüğü olarak birleşik cümlenin yan tümcesinin öğesi olan "который" sözcüğünün edatla birlikte kullanımlarından oluşturulan birleşik yapıdaki cümle örnekleri ve bu cümlelerin Rusçadan Türkçeye aktarımındaki zorluklar örnek cümleler üzerinden açıklanarak incelenmektedir. Çalışmadaki cümle türleri yazılı türe dayanan ve konuşma dilinden farklı olarak kurallı kullanımı gerektiren ve kullanım alanı resmi-iş dili ile bilim dilini de içine alan basın-yayın stiline ait örneklerden oluştuğundan ötürü de Rus dilinde bu stil türünün sözdizimsel özelliklerine de kısaca değinilmektedir. Rus dilbiliminde bu cümleler, yan cümledeki bağlayıcı öğenin ana cümle hakkında bilgiye sahip olup bu bilgiyi yan cümleye aktararak taşıması veya ana cümledeki ifade ile ilintili olarak yan cümleyi oluşturmasından ötürü geleneksel olarak bağlayıcı cümleler şeklinde ifade edilirler. Buna karşılık bu cümle yapıları birçok Rus dili sentaks çalışmasında farklı şekillerde adlandırılmaktadır. Ana cümledeki ana öğelerden bir tanesinin yan tümcede bir başka işlevde olması ve cümlenin devamının bağlaç sözcüğü yardımıyla ve çeşitli edatların anlamlarıyla daha da zorlaşması, kaynak dilden hedef dile çeviri süreçlerini güçleştirmektedir. Bu çalışmada amaç, bilhassa edatla birlikte açıklayıcı bağlaç kullanılarak oluşturulan cümle yapılarının Türkçeye aktarımındaki zorlukları incelemek, her iki dil arasındaki cümle kurulum farklarını ortaya koyarak bu cümlelerin aktarılabilme yöntemlerine ilişkin öneriler sunmaktır.

Zorunlu göç kapsamında ülkelerinden ayrılmak zorunda kalan bireylerin dil bariyerine takılması kaçınılmaz bir problemdir. Bu problemin çözümünde, çoğu zaman elverişsiz şartlardan dolayı doğrudan çevirmenlere ulaşamayan bireylerin teknoloji aracılığıyla bulundukları çevreye adapte olmaya çalışmaları da olası bir durumdur. Bu şartlar bazı çeviri araçları ve web sitelerinin toplum çevirmenliği bağlamında ele alınmasına zemin hazırlamıştır. Bu çalışmada toplum çevirmenliğinin tanımları ve alt alanlarının irdelenmesinden sonra, Türkiye’de ve
dünyanın mülteci göçü alan diğer ülkelerinde dil bariyerine karşı mültecilere yönelik hazırlanmış olan çeviri araçlarının ve web sitelerinin tespitinin yapılması ve işlevselliklerinin betimlenmesi amaçlanmaktadır. Sağlık, hukuk, afet durumlarının yanı sıra barınma, sığınma gibi temel ihtiyaçlar doğrultusunda da şekillendiği görülen bu araçlar ve web siteleri, işlevsellikleri ve onları kullanan bireylerin konuya ilişkin yorumları çalışmanın temel araştırma konusunu oluşturmaktadır. Çalışma bütününde anlam bütünlüğü sağlamak adına zorunlu sebeplerle ülkelerinden ayrılmak zorunda kalan tüm bireyler “mülteci” olarak
adlandırılacaktır. Doküman inceleme yöntemi ve içerik analizinin kullanıldığı bu çalışma, alana ilişkin tavsiyeler sunarak son bulmaktadır.

Anahtar kelimeler: çeviri teknolojileri, çeviri araçları, toplum çevirmenliği,
mülteciler, işlevsellik.

Öz Bilgisayar çevirisi ya da otomatik çeviri olarak da adlandırılan makine çevirisi günümüz dünyasında diller arasında sıkça kullanılan bir araç halini almıştır. Makine çevirisi, herhangi bir dilde yazılmış olan bir kaynak metnin çevirmene ihtiyaç duymadan hedef dile aktarılmasıdır. Çeşitli alanlarda çeviri yapmaya çalışan birçok kişi genellikle çeviri işlemini hızlandırmak için çevrim içi programlara başvurmaktadır. Yaygın olarak kullanılan ve birçok dil arasında çeviri yapma olanağı sunan Google ve Yandex çeviri programları sıkça başvurulan çevrim içi programlardandır. Bu çalışmada günümüzde sıkça kullanılan makine çevirisinin Türkçe-Arapça dil çifti arasındaki durumu analiz edilmiştir. Google ve Yandex çevrim içi programlarının Türkçeden Arapçaya çeviri yaparken metinleri ne derecede kabul edilebilir şekilde çevirmiş oldukları değerlendirilmiştir. Türkçe-Arapça dil çifti arasında çeviri yapma imkânı veren bu programların bazen hedef dilde anlaşılamayan ya da kaynak dildeki anlamından farklı anlama gelebilecek çeviriler yaptığı tespit edilmiştir. Çevrim içi programlar genellikle basit cümlelerde kaynak metnin anlamını yansıtırken karmaşık yapılı cümlelerde başarılı olamamıştır. Özellikle mecazi anlam içeren deyim ve atasözlerinin yer aldığı cümleleri çevirirken bu programların başarısız olduğu görülmüştür. Çalışmanın sonucunda her iki dile ve kültüre hâkim olan bir çevirmen yardımı olmaksızın çevrim içi programların Türkçe-Arapça dil çifti arasında tam anlamıyla başarılı olabileceğini söylemek henüz mümkün görünmemektedir. Bu iki dil arasında çeviri işlemi sırasında çevrim içi programlar kullanılacaksa dahi çeviri işlemi sonucunda hedef metnin kesinlikle alanında uzman bir çevirmen tarafından gözden geçirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Abstract Machine translation, also known as computer or automatic translation, has become a frequently used tool among languages in today's world. Machine translation is the process of transferring a source text written in any language to a different target language without the need for a translator. Many people who are trying to translate in various fields often turn to online programs to speed up the translation process. Google and Yandex translation programs, which are widely used and provide translation between many languages, are among the frequently used online programs. With this study, the situation of machine translation, which is frequently used in today

Türk edebiyatına Batı edebiyatlarından ciddi anlamda çeviri faaliyetleri Tanzimat döneminde başlamıştır. Bu dönemde özellikle daha fazla etkileşimde olduğumuz için Fransız edebiyatından çeviriler yapılmıştır. Yeni Türk edebiyatında pek çok alanda öncü olan Şinasi'nin ilk baskısını 1859'da Fransız Lisanından Tercüme Ettiğim Bazı Eş'âr adıyla yaptığı ve 1870 yılındaki ikinci baskısında adını Tercüme-i Manzume olarak değiştirdiği eseri küçük hacmine rağmen Fransız edebiyatından şiir alanında kitap çapında yapılan ilk çeviri faaliyeti olduğu için öncü bir eser konumundadır. Racine, Lamartine, La Fontaine, Gilbert ve Fénelon'dan yapılan çevirilerin yer aldığı Tercüme-i Manzume'de metinlerin Fransızca asıllarına da yer verilmiş ve eser bu şekilde iki dilli olarak yayımlanmıştır. Makalemizde ilk olarak Şinasi'nin aldığı Fransızca eğitimine ve Fransız edebiyatıyla ilişkisine değindikten sonra Tercüme-i Manzume'de çeviri için seçtiği isimlere odaklanarak çeviri faaliyetindeki tercihlerini yorumlamaya çalışacağız. Ayrıca çevirilerin asıl metne bağlılık, nazım birimi ve ölçü gibi yapısal özelliklerini irdeleyerek Şinasi'nin çeviride nasıl bir yol tuttuğunu ve dikkat ettiği hususları belirginleştirmeye çalışacağız.

Film çevirisi, görsel-işitsel olması nedeniyle diğer tüm çeviri türlerinden ayrılmaktadır. Çalışmanın bütüncesi, orijinal dili Fransızca olan "Il ne faut jurer de rien" filminin Türkçe altyazı çevirisidir. Çeviribilim kapsamında incelenebilecek filmin çevirisinde izlenen süreçler ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Bu çalışmada, altyazı çevirisinde çevirmen tarafından geliştirilen stratejiler, çeviribilim çerçevesinde betimleyici bir yaklaşımla irdelenmeye çalışılacaktır.

1972 yılında James Holmes'un sunduğu "The Name and Nature of Translation Studies" adlı bildiriyle akademik disiplin olma yönünde ilerleyen çeviri etkinliği zamanla çeviribilim adını alarak çeviri etkinliğinin süreç boyutu kadar ürün ve işlev boyutu da önem kazanmaya başlamıştır. Günümüze kadar gerek kaynak gerekse de çeviri yoluyla oluşturulan çalışmalar aracılığı ile geniş bir çeviribilim literatürü oluşturulmuştur. Ancak ilgili literatür incelendiğinde kaynakların çoğunun Batı kökenli olduğu görülmektedir. Bununla birlikte doğu ve uzak doğuda da çeviribilim alanında kaynaklar da mevcuttur ancak bu kaynakların bile belli bir kitleye ulaşabilmesi için küresel bir dil olan İngilizce ile yazılması zorunludur. Buradaki asıl mesele ise bu değildir. Asıl mesele Batılı yazarların doğulu yazarlara oranla çeviribilim literatürüne daha çok katkı yaptığı gerçeğidir. Bunun bazı nedenleri vardır. Batı bir anlamda bilimsel gelişmeler açısından Doğu'dan daha gelişmiş durumdadır. Ancak çeviri tarihi insanlık tarihi kadar eski bir etkinlik olduğundan gerek bu etkinliğin bilimsel bir zeminde incelenmesine gerekse de çeviri süreciyle ilgili bilimsel yaklaşımlarda doğulu bilim insanları da yazdıkları kaynaklarla ve çalışmalarla alana destek vermektedir. Bununla ilintili olarak bu çalışmada uzak doğunun çeviri süreci ve çeviribilime bakışı Japonya örneğinde incelenmektedir ve Japonya gibi uzak doğu ülkelerinin gerek çeviri gerekse de çeviribilime bakışları ve bu bilimsel alana yaptıkları katkılar, geliştirdikleri kuram ve yaklaşımlar, ilgilendikleri metin türleri ve çeviri sorunları mercek altına alınarak bir literatür araştırması gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın özellikle uzak doğudaki çeviri ihtiyaçları doğrultusunda çeviribilimin evrimsel yapısına destek olmak maksadıyla farklı ve yenilikçi kuramsal/uygulamalı çalışmaların gündeme getirilmesine katkı yapacağı

Abstract The translation activity, which began to transform into a discipline with James Holmes’s, seminal paper entitled "The Name and Nature of Translation Studies" in 1972 has increasingly established relationship with such disciplines as linguistics, literature, sociology, philosophy, anthropology, archeology, and so on. In terms of this relationship between Translation Studies and these disciplines, this academic field of study has also evolved into an inter-disciplinary branch of science over time. As a result, scholars have introduced many different theories and approaches under linguistic, cultural, sociological and technological revolutions and turns within TS. The foundations of translation studies have begun to be established in this way. Upon considering overall TS literature, one can see that most of the translation theories and approaches are actually western-centered. In fact, it may be because the West is in a sense more advanced than the East in terms of scientific developments. But did only the Western approaches have an impact on the translation in terms of its gaining a scientific status? What is the position of far eastern countries like China on translation and translation studies? What is the contribution of both west and far eastern scholars to the far east in the advancement of translation studies? Have the far eastern scholars ever put forward any theories or approaches to contribute to the translation process, its function, and production, like their counterparts in the west or have they at least conducted studies in this respect?  In this geography, what kind of translation problems do scholars deal with and what are the similarities and differences between East and West?  Based on these questions, the study questions the place of translation studies and translation theories in the far eastern countries such as China and makes a scrutinization on how they are received in these geographies. It is hoped that this study will contribute to the emergence of new paradigms in order to support the progressive structure of translation studies in parallel with the translation needs in the far east.  Key Words: Translation studies, translation theories, translation approaches, far east, China.

One of the important names of our political history as of the title he bears, Khalifa Abdulmajid Efendi is, at the same time, one of the members of the Ottoman dynasty who is fond of culture and art. Speaking five languages, Abdulmajid Efendi engaged in calligraphy, art and music professionally and left behind many tables and compositions in the classical Western music style. When it is looked in general, it was stated in many texts written about him that the Last Khalifa understood to stay near the Western culture did not stay away from the literature area and had some books. However, the only resource giving concrete information is a piece of newspaper news mentioning that Abdulmajid Efendi has a Maupassant translation with the pseudonym of Sayyad Zeynel. Starting from here, we could determine a Maupassant story entitled Zeytinlik (The Olive Grove) which Abdulmajid Efendi translated from French and published into a book in his youth. This story, which was firstly published in the newspaper called Le Figaro under the name of Le Champ d’Oliviers, was translated into Turkish soon after the publication. Although it is considered that a translation method deviating from the source text was made since some statements, which were specific to the Turkish of that period, were seen in the translation of Abdulmajid Efendi, it can be stated that - despite its flaws - a comprehensible text including details was written.

Özet
Tanzimat’ın birinci dönemi, edebi türlerde sureta eskiye bağlı kalmakla beraber içerik itibariyle yeni temlerin ele alındığı bir edebiyattı. Dilde sadeleşmeyi ve sanatı toplumun ve ideolojinin emrine vermeyi gaye edinen birinci dönem edebiyatının üç saç ayağından biri elbet de Namık Kemal’dir. Ancak yenileşme süreci bu anlayış üzerine devam etmeyecek birinci dönem Tanzimatçılarının tezgahından geçen ikinci dönem Tanzimatçıları “Güzel olan her şey sanatın konusu olabilir…” (R. Mahmut Ekrem) düşüncesiyle sanatı ön plana çıkardılar. İşte o anlayışın yetiştirdiği isimlerden biri de Namık Kemal’in oğlu Ali Ekrem Bolayır’dı. Sadeleşme karşısında aruzun ve Osmanlıca’nın önemli savunucularından olan Bolayır, babasının yenilik adına dokunmadığı şiirin şeklini savunmasıyla tanınan bir şairdir. 1867’de İstanbul’da doğdu. Namık Kemal’in oğludur. İlköğrenimine Hûbyâr mahalle mektebinde başladı. Fatih Askeri Rüştiyesi’ne bir müddet devam ettikten sonra oradan alınarak özel hocalar yardımıyla eğitimini tamamlamış Arapça, farsça ve Fransızca dersleri almış, dokuz-on yaşlarında şiirle uğraşmaya başlamıştır. Padişahın delaletiyle saraya mabeyn katibi olan Ali Ekrem, Mabeyn’de on sekiz yıl çalışmıştır. 1906 yılında Kudüs Mutasarrıflığı’na gönderildi. İkinci Meşrutiyet’in ilanından sonra Beyrut Valiliği’ne terfi ettirilmişse de üç gün sonra bu görevinden istifa ederek İstanbul’a dönmüştür. 1908 eylülünde Cezayir-i Bahr-ı Sefid (Akdeniz Adaları) valiliğine gönderildi. Balkan Harbi sırasında Yunanlılar’a esir düşmüş bir hafta sonra İstanbul’a dönmüştür. 1913’te Darülfünun(İstanbul Üniversitesi)’nda edebiyat müderrisi olarak görevlendirildi. 1919 yılında buradaki görevine son verilerek Galatasaray Sultanisi’ne edebiyat muallimi olarak görevlendirildi. 1923’te Darülfünun’daki görevine geri dönmüş ve 1933 yılına kadar bu görevine devam etmiştir. Bu tarihte Darülfünun’un İstanbul Üniversitesi’ne dönüşümü sebebiyle açıkta kalmış ve hayatının geri kalan kısmını maddî sıkıntılar içinde geçirmiştir. 27 Ağustos 1937’de vefat eden sanatçının mezarı Zincirlikuyu’daki Asri Mezarlık’tadır. Ali Ekrem’in ilk şiirleri Mirsad dergisinde yayınlanmıştır (1891) ilk yazılarında İlham takma adını kullanan şair sonraları “Ayın Nadir” ismini kullanmıştır. Asıl şöhretini Servet-i Fünûn dergisinde yayımladığı şiirleriyle elde etmiştir. Yunan Harbi sırasında yazdığı “Vasiyet” şiiri bunlardan en dikkat çekenidir. 1900 yılında “şiirimiz” makalesi sebebiyle Tevfik Fikret’le araları açıldı. Ali Ekrem bu yazısında Servet-i Fünûn sanatçılarına yapılan hücumların tamamen yersiz olmadığını, kendilerininin de bu itirazlara yol açacak hareketlerde bulunduklarını ve kendi kendilerini eleştirerek hatalarını düzeltmeleri gerektiğini belirterek bir özeleştiri yapmıştı. Tevfik Fikret yazının bazı yerlerini keserek yayınlayınca Ali Ekrem dergiden ayrılmış ve Servet-i Fünûncuların rakibi olan Baba Tahir’in Musavver Malumat dergisinde yazmaya başladı. Şairin Servet-i Fünûn dönemi ile birlikte 1908 yılına kadar olan devrini “ferdiyetçi dönem” olarak değerlendirmek mümkündür. Şairin ikinci döneminde şiirlerinin muhtevasının da değiştiği dönem olarak göze çarpar. Sosyal temalar bu dönem şiirlerinin en belirgin özelliğidir. Servet-i Fünûn şairleri içinde Tevfik Fikret’ten sonra başkalarının sıkıntılarına yer veren bir başka sanatçı Ali Ekrem’dir. Gerek sosyal gerekse ferdî şiirlerindeki göze çarpan en büyük kusur bütünün içinde bazı güzel ve orijinal bölümler olmasına karşın bu başarı şiirin tamamında görmek mümkün değildir. Kendi hislenmelerini anlattığı şiirlerinde dahi renkli hayallerin izlerini görmek mümkün değildir. Lirizm yakalamak uğruna dile ve nazım tekniğine gösterdiği önem ile titizliği birleşince şairin doğal olmaktan uzak sunî bir atmosfere sürüklendiği görülür.

Anahtar Kelimeler
Ali Ekrem Bolayır,Lisân-ı Osmânî, İnceleme

Abstract
You know Ali Ekrem Bolayır was the son of Namık Kemal. He was Poet and writer. (b. 1867, İstanbul - d. 27 August 1937).. He sometimes used A. Nadir and İlhâm as pen names in his poems. He was educated by a tutor during his father’s official service on Rhodes (1884) and on the island of Chios (1887). During the reign of Abdülhamid II, he served as the clerk to the chamberlain until he became the Administrator of Jerusalem (1888-1905). Later he served as the Governor of Beirut and the Mediterranean Islands Province, as a professor of text interpretation at İstanbul University (1913-1933) and as a teacher at Galatasaray High School. In the last years of his life he struggled to make a living. When he became ill, he was treated by the famous physician, Mazhar Osman. His grave is in Zincirlikuyu, İstanbul. Ali Ekrem, whose first poem was published in Resimli Gazete, became famous for his poems published in the review Servet-i Fünun in 1896. As he disagreed with Tevfik Fikret, sometimes he wrote for the review Musavver Malumat, which had opposing opinions to those of the Scientific Wealth Movement. He was banned from writing until 1908. He acquired a great reputation with his poem Vasiyet (Testament) inspired by the Greek War of 1897. He wrote epic poems during World War I and the National Struggle. He was one of the first poets to try the syllabic meter but his poems never passed an average level. He also produced work in the areas of theatre, literature and history. WORKS: POETRY: Zilal-i İlham (Inspiration of the Humbled, 1908), Kaside-i Askeriye (Military Eulogy, 1908), Kırmızı Fesler (The Red Fezzes, 1908), Ruh-i Kemal (The Spirit of Maturity, 1909), Ordunun Defteri (The Inventory of the Army, verse and prose, 1918), Anavatan (Motherland, 1921), Vicdan Alevleri (The Flames of Conscience, 1925), Şiir Demeti (Bundle of Poems, 1925). PLAY: Baria (Perfect, 1908), Sultan Selim (Sultan Selim, serialized, 1910), Sükût (The Silence, serialized, 1919), Mama Dadım Darılır (Mama, Nanny will Scold, comedy, serial, 1919) STUDY-MONOGRAPHY: Lisan-ı Osmanî (The Ottoman Language, 1914), Lisan-ı Edebiyat (The Language of Literature, 1914), Recaizade Ekrem (Recaizade Ekrem, 1924), Mesalik-i Edebiye (Ways of Literature, 1928), Namık Kemal (Namık Kemal, 1930), Lisanımız (Our Language, 1930). Also we are going to investigate (research) his book called “Lisân-I Osmânî” on our this study.

Keywords
Ali Ekrem Bolayır, Lisân-ı Osmâni, Survey

ÖZ:
Mevcut çalışmada kurumsallaşmanın ne olduğu, kurumsallaşmanın çeviri kurumları ve çeviri faaliyetleriyle ilgilenenler açısından ne gibi faydalar sağlayabileceği hakkında bilgiler verilmiştir. Yine çeviri açısından kurumsallaşmanın gerekli olup olmadığı tartışılıp elzem ve zaruri olduğu hususunda çıkarımlarda bulunulmuştur. Özellikle Taceddin Kayaoğlu'nun " Türkiye'de Tercüme Müesseseleri " adlı çalışması temel alınarak Cumhuriyet Dönemi çeviri kurumları ve Tercüme Bürosu'ndan kısaca bahsedilmiş, çalışmanın asıl konusunu oluşturan kurumsallaşmanın söz konusu kurumlarca ne ölçüde sağlanmış olduğuna yönelik tespitler paylaşılmıştır. Kurumsallaşma adına ne türden adımların atılabildiğine ve kurumların önceliklerine dair incelemelere ışık tutulmuştur. Nihayetinde çeviride kurumsallaşmanın neden gerekli olduğuna vurgu yapılarak günümüz için ne ifade ettiğine ve günümüzde ne şekilde gerçekleşebileceğine ilişkin tavsiyede bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Tercüme Bürosu, Kurumsallaşma, Çeviri, Tercüme, Hasan Ali Yücel.

ABSTRACT:
This study offers some information on the definition of the institutionalization and its benefits for people who are interested in translation institutions and translation activities. In addition, the study opens a discussion whether the institutionalization is necessary in terms of translation by inferring at the end that it is compulsory for the translation activity. Basing the study on a book entitled “Translation Institutions in Turkey” by Tacedding Kayaoglu, we briefly mention translation institutions and “Translation Bureau” in the Republican Period and share some findings as to the what extent the institutionalization has been ensured by these institutions. It is offered an insight into what kind of steps can be taken in the name of institutionalization and the examinations of the priorities of the institutions. In the end, it has been emphasized why it is necessary to institutionalize in translation and it is suggested about what the institutionalization expresses for the present time and how it can be realized today.
Keywords: Translation Bureau, Institutionalization, Translation, Hasan Ali Yücel.

The text which is a set of sentences in coherent order can be defined as " It has the value of communication, it is an action specific and dynamic complement, it has both a beginning and an end, it is a meaningful structure where linguistic signs follow in quick succession ". However, text linguistics studies transsentential linguistics units; tries to reveal various structures of text from a descriptive and critical point of view. Coherence is the first of all criteria that make text as a text. This criterion results from linking clauses and linear order of a text. Linguistic constituents providing coherence of a text help to create grammatical, syntactical, semantic and logical links both within segments and between segments. Linguistic constituents providing coherence of a text help to establish isotopy in a text by creating cohesion. Reference is one of the constituents which are necessary for a text to have the feature of coherence. It has an important role in creating coherence and cohesion of a text. Anaphora and cataphora are the most specific types of reference that appears in different ways in a text. Both of the abovementioned references link the information in the text and maintain continuity and linearity of the text by providing coherence between sentences. The aim of this study based on coherence is to analyze anaphora and cataphora constituents in French in respect of their presence and way of their interpretation. These ref erence constituents which have an important function in the field of textual coherence and cohesion were classified according to their usage. These anaphora and cataphora constituents were searched in the authentic news texts of RFI and were analyzed at the level of sentence. It is analyzed if there is a difference in the usage between them by translating these sentences from source text to target text. Özet Bağdaşık tümce dizilişi olan metin 'bildirişim değeri taşır; eyleme yönelik devingen bir bütündür; başı ve sonu olan; dilsel göstergelerin art arda gelmesiyle oluşan anlamlı bir yapıdır' şeklinde tanımlanabilir. Metin dilbilim ise tümce ötesi dilsel birimleri inceler; " betimsel ve eleştirel' bir bakış açısıyla metnin değişik yapılarını ortaya koymaya çalışır. Metnin temel ölçütü bağdaşıklık olgusudur. Bu ölçüt önermelerin birbirlerine bağlanması ve metnin çizgisel biçimde düzenlenmesi sonucunda ortaya çıkar. Metnin uyumluluğunu sağlayan dilsel ögeler hem bölümlerin kendi içinde, hem de bölümler arasında dilbilgisel, sözdizimsel, anlamsal ve mantıksal bağlantılar kurulmasına yardımcı olur. Bağdaşıklık sağlayan dilsel ögeler metnin anlam bütünlüğü oluşturarak metin içinde bir yerdeşlik oluşturulmasını sağlar. Bir metnin bağdaşıklık özelliği taşıyabilmesi için gerekli dilsel ögelerden biri de gönderimdir. Gönderim metnin bağdaşıklığı ve tutarlılığının oluşmasında çok önemli bir yere sahiptir. Bir metinde çeşitli biçimlerde gerçekleşen gönderim olgusunun en belirgin türü 'artgönderim' ve 'öngönderim'dir. Söz konusu her iki gönderim de tümceler arasındaki bağdaşıklığı sağlayarak metindeki bilgileri birbirine bağlar, metnin devamlılığını ve çizgiselliğini korur. Bağdaşıklık temeline dayandırılan bu çalışmanın amacı, Fransızcada artgönderim ve öngönderim ögelerini metindeki bulunuş, anlamlandırma ve kullanım biçimine göre Türkçe çeviri tümcelerinde incelemektir. Metinsel bağdaşıklık ve tutarlılık alanında önemli bir işlevi olan bu

Çeviri eğitiminde öğrencilerin geliştirdiği öğrenme stratejilerini araştırmaya yönelik bu çalışmada amaç, öğrencilerin çeviri -öncesi, esnası, sonrası-yaparken en sık kullandıkları öğrenme stratejilerini saptamaktır. Çeviri eğitiminde geliştirdikleri stratejiler üstbilişsel, bilişsel ve sosyal-duyuşsal düzeyde sınıflandırmaya gayret edilmiştir. Bu çalışma nitel araştırma modelinde betimsel bir nitelik taşımaktadır. Çalışmada, veri toplama aracı olarak sormaca tekniği kullanılmıştır. 25 öğrenciye uygulanan sormaca formunda yer alan açık uçlu sorular içerik analizi yapılarak değerlendirilmiştir. Araştırmanın örneklemi 2014-2015 akademik yılının bahar yarıyılında, Marmara Üniversitesi Fransızca Mütercim Tercümanlık Bölümü öğrencileri oluşturmuştur. Sonuç olarak, araştırma örneklemini oluşturan öğrencilerin üst-bilişsel, bilişsel ve sosyal duyuşsal öğrenme stratejilerini çeviri eğitiminde en üst düzeyde kullanamadıkları ortaya çıkmıştır. Ancak dil öğrenimlerini, çeviri eğitimlerini anlamlı hale getirebilmeleri, kendilerine bir hedef belirleyebilmeleri için özellikle bilişsel ve en üst düzeyde bilinç gerektiren üst-bilişsel stratejileri geliştirmeleri gereği ortaya çıkmıştır.

Yayın künyesi:
Demir, Nurettin (1997). “Bir Tuva Masalının Türkiye Türkçesine Aktarılması.” Sibirya Araştırmaları. Yay. Haz.: Emine Gürsoy-Naskali. İstanbul. S. 379-389.

Türkiye'de henüz Lehçeler arası aktarma, yalancı eşdeğerler gibi konuların tartışılmadı zamanlarda yapılmış bir çalışma.

Metin dilbilgisi, metinlerde izlek ve yeni bilgilerin, tutarlılık ve bağdaşıklık çerçevesinde nasıl bir sözdizimi ile birbirine eklendiğini araştıran tümceötesi bir alandır. Diğer bir deyişle, metin dilbilgisi, metni oluşturan tümceleri hem ayrı ayrı hem de önceki ve sonraki tümce ve tümcelerle bağlantılı olarak, başka kavramların yanı sıra, "izlek" ve "yeni bilgi" açısından çözümler. İzlek bir tümcenin hareket noktası ya da daha önceden bilinen bir öğedir, yeni bilgi ise izleğe eklenen ve metnin ilerlemesini sağlayan öğedir. Sözdizimleri farklı olan diller arasında yapılan çevirilerde izleklerin ve yeni bilgilerin dizilişinde farklılıklar olması doğaldır, ancak bu durum, bir metinde yer alan öğelerin keyfi olarak sıralanması anlamına gelmez. Bu çalışmada altı tümceden oluşan Fransızca bir metin kesiti izlek ve yeni bilgilerin seçimi ve dizilişleri açısından, beş Türkçe çevirisi ile karşılaştırılmıştır. İnceleme sonunda, bazı çevirilerde izlek ve yeni bilginin yer değiştirdiği, yeni bilgilerin dizilişleri arasında büyük farklılıklar olduğu, özgün metinde yer alan bazı yeni bilgilerin silindiği ve özgün metinde yer almayan yeni bilgiler eklendiği ortaya çıkmıştır. Çevirilerin kendi aralarında ve özgün metinle karşılaştırılması sonucunda, Fransızcadan Türkçeye çevrilen altı tümceden yalnızca birinde, izlek-yeni bilgi dizilişi açısından tam uygunluk saptanmıştır. Diğer tümcelerde ise ya izleklerin ve yeni bilgilerin seçiminde, ya da yeni bilgilerin diziliş sırasında çok sayıda farklılık gözlenmiştir.

Translation studies is a relatively new field of science, which had been a sub-field of linguistics until the end of 1960’s and beginning of 1970’s. Around these years we see, with the important works and contributions of Eugene Nida and James Holmes , that translation studies has rightfully gained its autonomy as an independent scientific discipline. However, especially in our country, recognition of translation studies as a fully fledged science has taken place even later around 1990’s and furthermore the scientific progress of the study has been quite slow in Turkish literature. At this point, it must be understood that, paradoxically, both the reason and the consequence of this situation is the lack of theoretical framework in the area. So, in order for translation studies, which is essentially a branch in social science, to develop, two crucial factors must be fully appreciated: general principles and features of social science and characteristics of translating social science texts

In this paper, in pursuit of providing a set of guidelines to improve translation studies as a science in its own right, I tried to explain three concepts which are essentially interrelated with each other: general features of social sciences, unique principles of translation studies as a branch of social science and characteristics of translating social science texts. Since one of the most consulted methods of finding proper solutions to new problems, especially in newly emerged disciplines, is referring to the resolutions in neighbouring fields; I put most of the emphasis on the nature of social science. It should be noted that this work presents only a general insight rather than extremely elaborate and substantial analyses in the topic. Its main aim is to motivate and provide guidance for further research and studies in the field.