Sivil Havacılık

Bu araştırmayı yaparken temel bağlamda, kalite kavramının; tanımı, ölçütleri, kapsamı, özellikleri, misyonu, vizyonu, amacı gibi öznitelikleri referans noktası alınarak; kalitenin önemi, gereklilikleri, anlayışı, yönetimi, yönetim politikası, hedefleri üzerinde ayrıntılı çalışma yapılmış olup esas amaç olan ‘Havayolu Taşımacılığında Kalite Anlayışı’na odaklanılarak: Havayolu kalite yönetim sistemleri, yönetim faaliyetleri, organizasyonu, yönetim politikası, kontrolü disiplinleri üzerinde çalışılıp hazırlanmıştır.

Havayolu endüstrisinde karlılık, ulusal ve uluslararası etkenlerden kolay bir şekilde etkilenilmesi, yüksek maliyetler ve ağır rekabet koşullarının olması nedeniyle düşük düzeylerde gerçekleşmektedir. Havayolu pazarına, düşük maliyetli taşıyıcıların girmeye başlaması rekabet şartlarını değiştirmeye başlamıştır. Düşük maliyetli taşıyıcılar, maliyetleri düşürmelerine ek olarak daha önce kullanılmayan gelir kaynaklarını kullanarak havayolu pazarında yan gelir kavramının ortaya çıkmasını sağlamıştır. Havayolu şirketleri, yan gelirler elde ederek toplam gelirlerini ve karlarını artırmak için gelir yönetimi sistemini kullanmaktadırlar. Bu sistem, şirketlerin gelirlerini ve kar oranlarını artırarak havayolu pazarındaki rekabet edebilirliğini artırmayı hedeflemektedir. Bu çalışmada, yan gelirlerini 2010-2018 yılları arasında açıklayan 25 adet havayolu şirketinin verileri eğilim yüzdeleri/trend analizi yöntemi ile analiz edildikten sonra değerlendirilmiştir. Verileri analiz edilen havayolu ş...

Günümüz sivil havacılık faaliyetleri sadece ulaşım faaliyetleri ve kargo taşımacılığı sınırları içerisinde kalmamış olmakla birlikte insansız ulaşım modülleri arasında yerini almaya başlamış bunun yanı sıra insansız hava araçları ile kargo taşımacılığı dahil neredeyse tüm faaliyetlerin yapılabileceği bir alan olma yolunda hızlı bir gelişim göstermekte olup son zamanlarda ortaya çıkan uzay turizmi kavramı da bir kez daha havacılığın nasıl bir değişim ve dönüşüm yaşadığını ortaya koymaktadır. Bu anlamda havacılıkta yaşanan gelişmelerin alana ilişkin ortaya konulan akademik çalışmaların konusu olması bakımından da daha fazla ilgi gördüğü bir gerçektir. Diğer yandan yaşanan tüm bu gelişmelere ayak uydurulması, ilgili gelişmelerin bir kaide içerisinde yürümesi ve bir düzenin oluşturulması için hava hukukuna ilişkin yeni uluslararası anlaşmalar, sözleşmeler, protokoller hayata geçirilmekte ve bu düzenlemelere uygun iç hukuk normları ortaya konulmaktadır.

Bu kitap, sivil havacılık faaliyetlerini düzenleyen uluslararası hava hukuku kurallarının sınıflandırılması, ilgili hukuk kurallarına ilişkin geçmişten günümüze kadar olan süreçte ortaya konulan değişiklikleri, yenilikleri ve sivil havacılık düzenini irdelemek ve bu manada literatüre katkıda bulunabilmek amacıyla hazırlanmıştır.

İlerleyen teknolojik gelişmelere paralel olarak İnsansız Hava Aracı (İHA) sistemlerinin kullanım sahası her geçen gün artmaktadır. Sadece savunma sektöründe değil sivil alanda da İHA kullanımına olan ilgi ve talep çoğalmıştır. Ancak yapısal olarak insanlı hava araçlarından farklı olmaları sebebiyle İHA’ların kullanımında çeşitli problemlerle karşılaşılmaktadır. Sonuç olarak İHA sistemlerinin hukuki bir zeminde kullanımına yönelik tartışmalar doğmaya başlamış ve hukuki açıdan bir sorunsalın varlığı ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda makalede, İHA’lara ilişkin henüz tam olarak oluşmamış olan kapsayıcı hukuki düzenlemelerin bir an önce sonuçlandırılmasına ihtiyaç olduğu savunulmaktadır. Çalışmanın amacı sivil maksatlı İHA kullanımı tartışmalarını hukuki bağlamda irdelemektir. Bunun için öncelikle İHA sisteminin ne olduğundan bahsedilerek İHA kullanımının hukuki sorunsalı tartışılacaktır. Akabinde uluslararası ve ulusal hukuki düzenlemelerin kapsamı incelenecek ve son olarak da sınırlı ölçekte sivil İHA kullanımına yönelik uygulanabilirliği olası düzenleyici bir konsept önerisinde bulunulacaktır.
Due to the technological developments, the area of the UAS usage has been proliferating on each passing day. Attention to all types of the UAS has prevailed dramatically. Moreover, technological developments have paved the way to increase the requests to use the UAS not only in the defense sector but also in civilian areas as well. However, there are some challenges for the UAS use unlike the manned aircrafts because of structural differences. In conclusion, arguments on the legal use of the UAS have arisen. Regarding to this paper argues that there is an urgent need to conclude the inclusive legal arrangements that have not been formed yet. The aim of this paper is to examine the debates of civilian usage of UAS in legal context. Therefore, it first talks about what the UAS is and general legal problematic fields of the UAS use. Afterwards, it will review the international and national laws concerning with the UAS. And fınally it will suggest a regulatory concept which could be practiced with regards to the limited civilian UAS use.

Sivil havacılık faaliyetleri, havadan taşıma amacıyla yararlanmaya yönelik faaliyetlerdir ve multidisipliner nitelikteki hava hukukuna tabiidir. Sivil havacılık faaliyetleri hava hukukunun temel ilkeleri göz önüne alınarak, her bir hukuk dalının kendine özgü kuralları doğrultusunda incelenmelidir. Bu çalışmada idarenin sivil havacılık alanında hava taşımacılığına ilişkin faaliyetleri, hava idare hukuku kapsamında incelenmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde, öncelikle sivil havacılık kavramı ve sivil havacılık faaliyetlerinin tabi olduğu hava hukukunun kapsamı belirlenmiş, sonrasında sivil havacılık işletmeleri, yapmış oldukları faaliyetlere göre sınıflandırılarak hava taşıma faaliyetinin hukuki niteliği tespit edilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde, hava taşıma faaliyeti gerçekleştiren ticari hava işletmelerinin tabi olduğu hukuki rejim detaylıca ele alınmıştır. Çalışmanın üçüncü ve son bölümünde ise Türkiye'de ticari hava işletmelerinin hukuki rejimine yönelik temel önerilere yer verilmiştir.

11 Eylül 2001 terör olaylarının sivil havacılık güvenliğine yönelik etkisinin incelendiği bu çalışmanın amacı, sivil havacılık güvenliğinde hem algılama hem de yapılan düzenleme ve değişikleri ortaya koymaktadır. 11 Eylül 2001 terör saldırıları, 11 Eylül öncesi dünya ve sonrası olarak incelenecektir.
Sivil havacılık ve sivil havacılık güvenliğine yönelik temel tehditler, hava korsanlığı, uçaklara yerden düzenlenen sabotajlar incelenecektir.

————————————————————————————————
The aim of this study is to investigate the impact of the 11 September 2001 terrorist incidents on civil aviation security, and to introduce both the functioning and regulations and changes in civil aviation security and put them into play.  The September 11, 2001 terrorist attacks will be explored in the world before and after September 11.
  The main threats to civil aviation and civil aviation security, air piracy, airplane locations will be sabotages.

ÖZET
Atmosferik koşullara bağlı olarak ortaya çıkan buzlanma, uçuş emniyeti için havacılık işletmeleri ve çalışanları tarafından sürekli dikkat edilmesi gereken önemli bir risktir. Buzlanma, hava sıcaklığının belirli bir dereceye düşmesiyle birlikte soğumuş su damlalarının uçak yüzeyine çarpması sonucu ortaya çıkar. Buzlanma, hava aracı hem seyir halinde hem de yerde park halindeyken ortaya çıkabilir. Buzlanma meydana geldiği şartlara bağlı olarak çeşitli şekillerde ve kritiklikte olabilir. Özellikle havada oluşan buzlanma uçağın kanatlarında, kontrol yüzeylerinde, motorlarında, pervanesinde ve uçuş emniyeti için önemli diğer bölgelerinde ortaya çıkmasına bağlı olarak tehlikeli durumların oluşmasına hatta ölümle sonuçlanabilecek kazalara neden olabilir. Hava araçlarında buzlanmayı engellemek amacıyla uçuş öncesi ve uçuş esnasında de/anti-icing usulleri uygulanmaktadır. Her ne kadar bu usuller uygulansa da buzlanmayı tamamen engellemek mümkün değildir. Bu nedenle buzlanma riskini uçuş emniyeti için tehlike oluşturmayacak şekilde kontrol altında tutmak ve bunun için gerekli önlemleri almak gerekir. Havacılık sektöründe buzlanma riski üzerine yapmış olduğumuz bu araştırma, konuyla ilgili literatür çalışması ve kaza araştırması olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Gerek literatür gerek kaza araştırmasından elde ettiğimiz sonuçlar, buzlanmanın havacılık sektöründe uçuş emniyeti için son derece önemli bir risk olduğunu ortaya koyması açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler: Buzlanma, Havacılıkta Buzlanma, Buzlanmaya Karşı Usuller
ABSTRACT
Depending on atmospheric conditions, icing is an important risk to which must be paid attention constantly by aviation companies and staff for flight safety. Icing could occur when the temperature of the air drops to a certain degree and the water droplets strike the aircraft surface. The icing might be encountered when the aircraft is parked on the ground as well as during the flight. It can be in various forms and critical conditions, depending on the circumstances. The icing on wings, control surfaces, engines, propeller and in some other important parts of the aircraft during the flight may cause dangerous situations or even fatal accidents. Therefore in order to mitigate the risk, several de/anti-icing procedures are applied both on ground and in flight. In spite of these procedures in practice, it is not entirely feasible to prevent icing. For this reason, it is necessary to keep the risk of icing under control and take appropriate course of actions accordingly. This research, which we have done over the risk of icing in the aviation sector, consists of two parts, namely literature review and accident investigation. The results both in the literature and in the accident investigation are important to show that ice is a very significant risk for flight safety in the aviation sector.

Key Words: Icing, Icing in Aviation, De/Anti-Icing Procedures

İlkine de academia sayfalarından erişime açılan röportör ve görüşmeci ikilinin gerçekleştirdiği Edirne havacılık tarihi ve bu tarihin ayakta kalan mirası olan Edirne Balon Hangarı çerçevesinde oluşturulan röportaj serisinin ikincisi olan mülakattır. Bu defa ilkinden farklı olarak Erken Modern Havacılık Tarihinde balonculuğun gelişmesi, Edirne balonunun akıbeti ve askeri balon tiplerine yer veren bir okuma hazırlanmıştır. Bunların yanı sıra yakın bir gelecekte hayatımızı değiştirmesi beklenen devrimsel yeni sivil balonculuk projelerinden de bahseden konuşmalar kaydı, Edirne Havacılık Müzesi fikrini bu kez sadece geçmişten gelen değil geleceğe de merak uyandıracak nedensel motivasyonları salık vermektedir.

Bu bölümde, havayolu taşımacılığı sektörünün en önemli unsurlarından biri olan havayolu işletmelerinin, dünyanın en küreselleşmiş sektörlerinden biri olan havayolu taşımacılığı sektöründe rakiplerine karşı sürdürülebilir bir rekabet avantajı elde etmede yararlandıkları yeni, modern, çağdaş yönetim yaklaşımları ele alınmıştır. Söz konusu yeni yönetim yaklaşımları, yönetim ve organizasyon alanında özellikle 2000'li yıllardan sonra ortaya çıkan ve bu bağlamda yönetim ve örgüt araştırmacılarını meşgul eden birtakım genel görüş, varsayım ve model-lerden oluşmaktadır. İlk olarak söz konusu bu yeni yönetim yaklaşımlarından birkaçı kavramsal olarak ele alınmaktadır. İkinci olarak havayolu işletmelerini yeni yaklaşımları uygulamaya götüren temeller ele alınmaktadır. Daha sonra söz konusu yeni yönetim yaklaşımlarının havayolu işletmeleri tarafından nasıl kul-lanıldıkları ve ne gibi avantajlar sağladığı vb. hususlar açıklanmaktadır. 1

Devletler hukukunda bir devleti oluşturan unsurlar; sınırları belli bir toprak parçası, bu toprak parçası üzerinde yaşayan insan topluluğu ve sınırları belli bu toprak parçası üzerinde kurulmuş olan içeride egemen (yaptırım gücü bulunan) ve dışarıya karşı
da bağımsız bir yapı olarak kabul edilir. İşte üzerinde yaşanan bu toprak parçasına Türkistan kültürü gereği Türkler “yurt” demişlerdir. Eski Türk destanına göre; Oğuz Han’ın “toy”da hükümdar ilan edildikten sonra dediği “Güneş bayrağımız, gökyüzü otağımızdır.” sözündeki gibi gökyüzü de Türk vatanı üzerinde onu örten, sarıp sarmalayan koruyucu bir çerge, bir otağdır. Dünyanın herhangi
bir bölgesinde bayrak gösterecek bir askerî gücün üzerinde dost hava şemsiyesi yani koruyucu bir çergesi yoksa o güç, başarısızlığa mahkûmdur. Bu sebeple, Türk hava ve uzay gücü, Türk askerî varlığının boy göstereceği ve bayrak dalgalandıracağı her yerde bulunmak zorundadır, zira hava ve uzay üstünlüğünün olmadığı durumlarda zayiat kaçınılmazdır. Bu makalede bir yandan Hava Kuvvetlerinin kuruluşundan günümüze kadar katettiği
mesafe ve aşamalar ortaya konarak geçmişten günümüze bir perspektif sunulmaya çalışılmış, öte yandan “maziden atiye” bir bakış açısına sahip olunması amaçlanmıştır.

Havacılık mesleğinin vazgeçilmez bir konusu olan stres, insan fizyolojisi içinde insanların doğası gereği karşılaştığı zorluklar ya da bilinmezliklere verdiği bir davranış olarak bilinmektedir. Bu çalışmada stres, strese yol açan faktörler açıklanarak stresle mücadele hakkında izlenecek yollardan bahsedilmiştir.

Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO) raporlarından elde edilen bilgiler ışığında 1950’li yıllarda 100 milyon civarında olan yolcu sayısının, 2016 yılına göre %12,44 daha artarak 2018 yılında 4,3 milyara kadar ulaştığı görülmektedir. Günümüzde 1400 ticari hava yolu şirketinin ve 4310 havaalanının bulunduğu sektörde dünya üzerindeki 1,1 milyar turistin yarısından fazlası hava yolu ile taşınmaktadır. Bu rakamlardan da anlaşılacağı üzere sivil havacılık günümüzün en hızlı büyüyen sektörlerinden biridir. Aynı zamanda bu büyümeye uygun emniyetli ve güvenli bir sistemin ortaya konulması da ayrı bir önem taşımaktadır. Çünkü sivil havacılık sektörü ülkelerin yüzüdür ve bu nedenle teröristlerce eylemlerini gerçekleştirebilecekleri cazip bir alan olarak görülmektedir. Diğer yandan teröristlerin uçaklardan, havalimanlarından ve ilgili tüm faaliyetlerden uzak tutulması adına kuramsal, hukuksal ve kurumsal değişimler yaşanmaktadır. Tüm bu değişimler sivil havacılık faaliyetlerinde güvenliğin tam anlamıyla sağlanması için gerçekleştirilmektedir. Sivil havacılık güvenliğinin sağlanması için güncel bir güvenlik stratejisi ve yönetimi içerisinde teknolojik gelişimin, insan faktörünün, kurumsal değişimin tüm taraflarca kabul görecek biçimde bir güvenlik kültürü oluşturması bir zorunluluktur. Tüm bunlarlar birlikte çalışmada, ülkemizde literatüre katkıda bulunulması ve güvenlik stratejileri ve yönetimi ile havacılık güvenliği arasındaki ilişkinin ortaya konulması amaçlanmıştır.

Sivil havacılık sektörü günümüzün en hızlı büyüyen ve üzerine en çok düşünülen alanlarından biri olarak görülmektedir. Bununla birlikte ilgili alan üzerine ortaya konulan egemenlik teorilerinin yanı sıra günümüze kadar sektöre ilişkin birçok uluslararası sözleşme, protokol hayata geçirilmiş ya da alana özgü eserler kaleme alınmıştır. Bu anlamda genç bir hukuk dalı olarak görülen hava hukukunun, 21. yüzyılda gelişen teknolojiye paralel olarak ilgili alanı kontrol etme çabası içerisinde olduğu ifade edilmektedir. Montgolfier kardeşlerin 5 Haziran 1783 yılında Fransa'da balonlarının içerisine sıcak hava doldurarak yaklaşık 2 kilometre civarında bir yolculuk gerçekleştirmişlerdir. Sivil havacılık faaliyetlerinin başlamasının ilk adımlarından biri olan bu durum daha sonraları ulusal ve uluslararası anlamda sivil havacılığı düzenleyen hukuk kurallarının ve hava sahasının hukuki durumuna ilişkin teorilerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu anlamda hava sahasının hukuki durumunu da içeren hava hukukunun kapsamı ve terminolojisinin değerlendirilmesi çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu amaç kapsamında; devlet, ülke, egemenlik, hava sahası, açık denizler, kıta sahanlığı, bitişik bölge, kutuplar, hava ülkesi, hava gemisi, hava hava taşıyıcısı, frekans, kapasite ve slot gibi hava hukukunun kapsamını oluşturan bazı başlıklar ile birlikte hava sahasının hukuki durumuna ilişkin ortaya konulan serbestlik ve egemenlik teorileri açıklanmaya çalışılmıştır. Hava sahası üzerine ortaya konulan teorilerin, hava hukukunun oluşum evrelerinde, devletlere yön veren ve günümüzde halen devam eden siyasi duruşlarına temel teşkil ettiği ancak bu durumun sivil havacılığın günümüzde ortaya koyduğu başarılı faaliyetler ve sektörün ekonomik büyüklüğü karşısında yine uluslararası sözleşmeler ile istisnalar kazandığı görülmektedir.

Havayolu endüstrisinde karlılık, ulusal ve uluslararası etkenlerden kolay bir şekilde etkilenilmesi, yüksek maliyetler ve ağır rekabet koşullarının olması nedeniyle düşük düzeylerde gerçekleşmektedir. Havayolu pazarına, düşük maliyetli taşıyıcıların girmeye başlaması rekabet şartlarını değiştirmeye başlamıştır. Düşük maliyetli taşıyıcılar, maliyetleri düşürmelerine ek olarak daha önce kullanılmayan gelir kaynaklarını kullanarak havayolu pazarında yan gelir kavramının ortaya çıkmasını sağlamıştır. Havayolu şirketleri, yan gelirler elde ederek toplam gelirlerini ve karlarını artırmak için gelir yönetimi sistemini kullanmaktadırlar. Bu sistem, şirketlerin gelirlerini ve kar oranlarını artırarak havayolu pazarındaki rekabet edebilirliğini artırmayı hedeflemektedir. Bu çalışmada, yan gelirlerini 2010-2018 yılları arasında açıklayan 25 adet havayolu şirketinin verileri eğilim yüzdeleri/trend analizi yöntemi ile analiz edildikten sonra değerlendirilmiştir. Verileri analiz edilen havayolu şirketlerinden 23 şirketin yan gelirlerini artırdığı 2 şirketin ise yan gelirlerini azalttığı sonucuna ulaşılmıştır. Farklı havayolu iş modelleri ile faaliyet gösteren havayolu şirketlerinin yan gelirlerini artırmaları, tüm iş modelleri için yan gelirlerin önemli bir gelir kaynağı olduğunu göstermektedir.

XX. y.y. başları havacılığın emekleme dönemleridir ve her sancılı doğum gibi bu emekleme dönemi çok sık can kayıplarının yaşandığı yıllar olarak tarihe yazılmıştır. Havacılık teknolojisinin bu günkü hale ulaşmasında maalesef bu can kayıplarının çok büyük etkisi vardır. Sonu kötü biten her uçuşun sonrasında, hatanın nedeninin giderilmesi çalışmaları ister istemez havacılık teknolojisine inanılmaz bir ivme kazandırarak bugünlere getirmiştir.

1900’ün çok erken dönemlerinden itibaren bu teknolojiyle tanışan ülkemizde de maalesef sonu kötü biten çok fazla olay vardır. Özellikle ilk dönemlerde hayatını kaybeden bu değerli şehitlerimizden kırkının adını Osmanlıca olarak “Tayyare Mecmuası” tarafından “Türk Tayyareciliğinin Mukaddes Şehitleri” başlığıyla yayınlanmış olan listede adı geçen kişiler hakkında Devlet Arşivlerinde bulabildiğimiz evrakları sıralamaya çalışırken bulduğumuz başka kayıtlarıda dahil ettik. Bunun yanı sıra havacılık tarihiyle ilgili araştırmalar yapmış olan değerli kişilerin yazılarından ve arşivlerinden de faydalanarak, bu cesur yürekli pilotlarımızın ruhunu şaad etmek ve yad etmek için elimizden gelen gayreti gösterdik.

Yirminci yüzyılın sonlarına doğru yaşanan yönetim stratejilerindeki değişim ve ekonomik krizler havacılık sektörünü de etkisi altına almıştır. Bu ortamda havacılık işletmeleri rekabet güçlerini ve kar oranlarını arttırabilmek için yeni iş modellerini hayata geçirmek zorunda kalmışlardır. Bu kapsamda ortaya çıkan düşük maliyetli havayolu taşımacılığın temelinde yatan fikir, güvenli uçuş için gereken sabit maliyetler dışında kalan uçuş, hizmet ve yolculara yönelik diğer hizmet maliyetlerinin yeniden düzenlenmesidir. Bu sayede özellikle 2000’li yıllar itibari ile yaşanan ekonomik krizler sonrası artan petrol fiyatları ve uçuş maliyetlerinin azaltılarak havacılık sektöründe azalan yolcu taleplerinin tekrar arttırılması amaçlanmıştır. Türkiye’de son dönemde hızlı bir gelişme gösteren düşük maliyetli havayolu taşımacılığı küresel çapta daha uzun süredir uygulanan bir yönetim stratejisidir. Bu kapsamda nitel yönteme dayalı tarama modeline göre tasarlanan betimsel çalışmada; düşük maliyetli havayolu taşımacılığının dünyada ve Türkiye’de ortaya çıkış nedenleri, gelişim süreci ve mevcut uygulamalarına yer verilmiştir. Çalışmada ayrıca düşük maliyetli havayolu taşımacılığı dünya ve Türkiye’deki süreç ve uygulamaları karşılaştırılmıştır. Son olarak düşük maliyetli havayolu taşımacılığının geleceğine yönelik önerilere yer verilmiştir.

Gökyüzünde, kimi zaman yüzlerce tonlara ulaşan uçaklar nasıl uçuyor? Bu demir yığınlarının havada kuşlar gibi süzülmesini sağlayan şeyin ne olduğunu daha önce merak ettiniz mi? Öncelikle uçağı dengede tutan 4 temel kuvveti inceleyelim. Bunlar şekilde de gözüktüğü gibi thrust, drag, weight ve lift. Bunlardan bizim işleyeceğimiz lift yani kaldırma kuvveti. Ama kaldırma kuvvetini de anlayabilmek için diğer 3 kuvvetten de kısaca bahsetmek gerek.

2019 yılında ortaya çıkan covid-19 pandemisi toplumsal ve ekonomik hayatı etkisi altına almıştır. Uygulanan seyahat ve sokağa çıkma kısıtlamaları, yaşanan karantinalar ve hastalık sebebiyle yaşanan ölümler havacılık ve turizm başta olmak üzere hayatın birçok yönünü ve birçok iş sektörünü olumsuz etkilemiştir.
Havacılık sektörü global ekonominin içerisinde çok küçük bir bölüm gibi görünse de diğer sektörler ile bağlantısı ve etkileşimi ile diğer sektörleri de doğrudan etkileyen bir sektördür. Bu özelliği sebebiyle havacılık sektörünün iş yapamaz hale gelmesi bütün iş kollarını direkt olarak etkilemektedir. Örneğin, her yıl dünya ticaretinin hacminin %1'inden az, fakat değer olarak %35'inden fazla olan yaklaşık 52 milyon m3 mal havayolları tarafından taşınmaktadır (ATAG, 2018). Bu nedenle çoğu devlet, havacılık sektörünün önemi ve diğer sektörler üzerindeki etkisi nedeniyle hava taşımacılığının sürdürülebilirliğini ve havacılık şirketlerinin ekonomik faaliyetlerini ve istihdamı korumaya öncelik vermektedir.
Covid-19 pandemisi sebebiyle havacılık ve turizm sektörü tarihinde görülmemiş ekonomik kayıplar yaşamışlardır. Bazı büyük havacılık işletmeleri çok zor dönemler yaşarken uçuşlarını durdurmak, uçuş sayısını veya uçuş noktalarını azaltmak zorunda kalmış, bazı havacılık işletmeleri de iflaslarını açıklamak zorunda kalmıştır. Bu kapsamda çalışmanın birinci bölümünde covid-19 pandemisinin havacılık işletmelerine verdiği ekonomik zararlar ele alınmıştır. Havacılık işletmelerinin bu kayıpları tek başlarına telafi etmeleri ve bu kriz ortamını atlatmaları ise imkansızdır. Bu sebeple ülkeler ve havacılık otoritelerinin havacılık işletmelerini bu zor dönemlerinde desteklemeleri gerekmektedir. Bu kapsamda çalışmanın ikinci bölümünde ülkeler ve havacılık otoriteleri tarafından covid-19 sürecinde havacılık işletmelerine yönelik hayata geçirilen destek paketleri ve düzenlemeler incelenmiştir. Bu inceleme için havacılık sektöründe lider konumda bulunan Avrupa Birliği ülkeleri örnek olarak seçilmiştir. Avrupa Birliği mensubu ülkelerin hükümetleri veya havacılık otoriteleri tarafından uygulanan destek paketleri ve yasal düzenlemeler incelenmiştir.
Covid-19 pandemisi sebebiyle havacılık sektörü şimdiye kadar önemli ekonomik kayıplar yaşamıştır ancak pandemi henüz bitmemiştir. Havacılık sektörü son dönemde toparlanma sürecine girmiş olsa da sektörün eski güzel günlerine dönmesinin uzun zaman alacağı tahmin edilmektedir. Bu kapsamda çalışmanın ekonomik olarak zor dönemden geçen havacılık işletmeleri ve havacılık otoritelerine yol gösterici olacağı değerlendirilmektedir.

Bu çalışma, havacılık sektöründe vardiyalı çalışma düzeninin çalışanların işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisini ve bu nedensellik ilişkisinde iş yaşam dengesinin aracılık rolünü tespit etmek için gerçekleştirilmiştir. Bu amaca yönelik olarak, literatür taraması sonrasında, Antalya Havalimanı’nda toplam 517 çalışanı olan bir yer hizmetleri şirketinde 256 çalışan üzerinde anket tekniğine dayalı bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Anketlerden elde edilen veriler, SPSS yazılımı ve PROCESS makrosu kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, vardiyalı çalışma sisteminin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu tespit edilmiştir. İkinci aşamada ise vardiyalı çalışma sistemi, iş yaşam dengesi ve işten ayrılma niyeti değişkenleri birlikte analiz edilerek, Sobel (1982) testiyle aracılık ilişkisi incelendiğinde iş yaşam dengesinin, vardiyalı çalışma sistemi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerinde aracılık etkisi bulunduğu tespit edilmiştir.

Örgütlerin amaçlarına ulaşmasında en önemli etken, yapılan işin kalitesidir. Bir işin kalitesi de insan faktörüne bağlıdır. Bu nedenle, örgütler amaçlarını gerçekleştirmek için insan kaynağına sürekli yatırım yapmalı ve örgüt bünyesinde tutmaya çalışmalıdır; yani çalışanların örgüte olan bağlılıklarını artırmalıdırlar. Çalışan memnuniyeti ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiye yönelik yapılan araştırmalarda, memnuniyetin örgütsel bağlılık boyutları üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Araştırmaların ortak sonucuna göre; genel olarak çalışan memnuniyeti ve örgütsel bağlılık arasında istatistiksel açıdan anlamlı ilişkiler ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada, havacılık sektöründeki çalışanların memnuniyetlerinin artmasıyla çalışanların örgüte karşı bir bağlılık duyacağı ve bunun sonucunda müşterilere daha kaliteli hizmet verileceği varsayılmıştır. Sivil havacılık sektöründe kabin ekipleri, her havayolu şirketinin ön hattını temsil etmekte ve hizmet kalitesinin sağlanmasında önemli bir ro...

Proje orjinal olarak "Atmosfer Uydusu" ismi ile Infocean isimli Rumeli Grup şirketi için 2000 yılında hazırlanmıştır. Bkz: https://sourceforge.net/projects/heliumbaloon/ UDLRP protokoü ile uzaydan ilk internet iletişim uyduları planlanmıştı. Atmosferin kalınlığı yerden itibaren 560 km.ye kadar uzanır. Atmosferin tabakalarını belirleyen en önemli faktör sıcaklıktır. Yerçekimi dolayısıyla havanın yeryüzüne yaptığı ağırlık "hava basıncı" olarak tanımlanır. Atmosferi olusturan hava kütlesinin %99'u 32km. nin altındadır. Atmosfer basıncı düşük olan bölgeler 30 Km ve üzeri olan bölgelerdir. bu bölgede basınç düşük moleküler yapı seyrek doğal olarak fırtınalardan uzaktır. Meteoroloji balonları ve helyum balonlar 1

28 Haziran 2016 tarihinde Atatürk Havalimanı'na yapılan saldırı sonrası havalimanı girişlerinde uygulanan ilave güvenlik taramasının gerekliliği tartışmalıdır. Bu yazıda ilave güvenlik kontrol noktalarının avantajları ve dezavantajları tartışılmış ve 28/6 saldırısı sonrası Türkiye'deki havalimanları için alternatif bir model teklif edilmiştir. Bu model 5 ana unsurdan oluşmaktadır. Bunlar;
1.Profiling
2.Mobil Müdahale Timleri
3.Seçici ve Tesadüfi Aramalar
4. Özel Eğitimli Köpekler
5.Doğru Teknoloji Tercihi