ilke Ciritci

Calismada Uluslararasi Istanbul Bienali’nin sergi mekanlarinin kentteki yayilimi ve bienal kapsaminda gelistirilen yeni mekânlarin kente etkileri tartisilmistir. Otuz yili asan tarihiyle bienalin Istanbul gibi yer, zaman, kultur ve tarihin katmanlastigi bir kentte nasil bir etki olusturdugu, sergileme mekânlari uzerinden degerlendirilmistir. Calismada Istanbul’da bienal cercevesinde kullanilan mekanlarin incelenmesi ve bienal kurumu Istanbul Kultur ve Sanat Vakfi ile yapilan gorusme yoluyla elde edilen veriler degerlendirilmistir. Degerlendirmede bienal olceginde kullanilan mekanlar kapsaminda, konum, kullanim turu, yapisal ozellikler, kent bellegindeki onemi, bienal sonrasi gecirdigi degisim dikkate alinmistir. Bienal sanatcilarinin kente biraktigi kalici eserler mekânsal anlamda degerlendirilmistir. Arastirma sonuclari muze olarak kullanilan tarihi yapilarin bienal cercevesinde daha cok tercih edilmis oldugunu gostermektedir. Kente yayilim acisindan tarihi yarimada ile birlikte Beyoglu’nun mekânsal kullanimda agirlikli oldugunu soylemek mumkundur. Bununla birlikte, son yillarda secilen sergi mekânlari, kentlinin Adalar gibi sehrin uzak noktalarini da bu kapsamda ziyaretini sagladigi soylenebilir.

Son yıllarda artan sağanak yağışlar, özellikle kentlerde ani su baskınlarına neden olmaktadır. Sağanak yağışın ardından yaşanan ani su baskınları sonucu önemli derecede işlev kaybı ve ekonomik zararla karşılaşılmaktadır. İstanbul’da topoğrafik olarak ani yağışlarda su altında kalma riski olan yerler özellikle dere yataklarıdır. Ancak tarihi yapılar kentteki değişim ve yol kotlarındaki düzenlemelere bağlı olarak kaldırım kotunun altında kalmaktadır. Çevresine göre daha alt kotta kalan tarihi yapılar, yağışlar sonucu ani su baskınlarına karşı risk altındadır. 17 Ağustos 2019’da yaşanan sağanak yağış, İstanbul tarihi kent merkezinde birçok yerde su baskınıyla sonuçlanmış, Küçük Ayasofya ve restorasyon sürecindeki Ahi Çelebi Camii sular altında kalmıştır. Çalışmada İstanbul Tarihi Yarımada’da ani yağışta su baskını riski yüksek tarihi yapılar değerlendirilmiştir. Bu kapsamda Haliç kıyısında konumlu Ahi Çelebi Camii ayrıntılı incelenmiştir. İncelemede konum, çevre topografya ile ilişkisi...

Çalışmada Uluslararası İstanbul Bienali sergi mekânlarının kentteki yayılımı ve Bienal kapsamında geliştirilen yeni mekânların kente etkileri tartışılmıştır. Otuz yılı aşan tarihiyle Bienalin İstanbul gibi yer, zaman, kültür ve tarihin katmanlaştığı bir kentte nasıl bir etki oluşturduğu, sergileme mekânları üzerinden değerlendirilmiştir. Bu kapsamda İstanbul’da Bienal sergi mekânları ayrıntılı incelenmiş ve Bienal kurumu İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı ile yapılan görüşme yoluyla elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Bienalde en çok kullanılan sergi mekânları; konum, kullanım türü, yapısal özellikler, kent belleğindeki önemi, Bienal sonrası geçirdiği değişim gibi konular ele alınmıştır. Bienal sanatçılarının kente bıraktığı kalıcı eserler, mekânsal açıdan değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçları, müze olarak işlevlendirilmiş tarihi yapıların Bienal sergi mekânı olarak daha çok tercih edildiğini göstermektedir. Bienal sergi mekânları ağırlıklı olarak Tarihi Yarımada ile birlikte Be...

Flood is one of the most common and deadly natural disasters. Most of the cities are under the threat of flash floods due to precipitation regime changes with global climate change. The existing infrastructure and the stepped streets that were not previously risky in the city create a waterfall effect in heavy rain and reduce street safety. Today, there are more than a hundred stepped streets in the settlement as by topography conditions such as Beyoğlu, Şişli and Üsküdar, with different type of stepped streets that form a short path in the transportation network in Istanbul, Turkey. Many researchers studied to calculate discharges through spillways or dam break flows using numerical models. In the study, different step streets related vertically with Meclisi Mebusan Street in Istanbul are examined in terms of flooding after heavy rains. The data is obtained through on-site observation. Physical properties such as stair length, width, slope, stair shape and railing are taken into consideration during the on-site examination. The step street as staircase models was analyzed with FLOW 3D software according to the selected flood height. In the numerical models examined by CFD method, the maximum speed zones occurring on the staircase during the flood were determined and the critical zones were specified. In this way, it is possible to comment on the impact assessment of stairs by considering water heights and speeds in critical areas. According to study results, some preventive measures on stepped streets are suggested for flash floods.

Çalışmada İstanbul'daki merdivenli sokaklar afet ve erişilebilirlik kapsamında değerlendirilmiştir. Yerleşimlerin ulaşım ağı, afet ve acil durum sürecinde güvenli tahliye ve acil durum birimlerine ulaşım açısından önemli görev üstlenmektedir. Bu nedenle ulaşım ağında afet öncesi mevcut risklerin tespiti ve güvenli kullanımı arttırıcı önlemlerin alınması önemlidir. Merdivenli sokaklar bulunduğu topografya ve çevresindeki kullanımla şekillenen, yaya ulaşımının önemli bileşenidir. Sokağın merdivenli yapısı kendine özgü koşulları da beraberinde getirmektedir. Farklı fiziksel yapı, malzeme ve çevre dokusuyla bütünleşen merdivenli sokakların günümüzde afet riskleri açısından da ele alınmaya ihtiyacı bulunmaktadır. Bu kapsamda deprem riski yüksek İstanbul'da farklı semtlerden 100 basamağın üzerinde seçilen 26 örnek incelenmiştir. Yerinde tespit ve incelemede merdivenli sokakların topografya ile ilişkisi, peyzaj, bina bağlantıları, basamak yapısı, kullanım amacı, yoğunluğu ve deprem başta olmak üzere, sel, yangın gibi afet ve acil durum riskleri değerlendirilmiştir. Depremle ilişkili olarak bina dışı yaralanmalara neden olabilecek yapısal olmayan sorunlar dikkate alınmıştır. Ani su baskını, sel kapsamında mevcut drenaj yapısı incelenmiştir. Yangın açısından ise merdiven çevresindeki binalar yapı malzemesi, kullanım türü yangın riskleri açısından dikkate alı-narak, mevcut yangın altyapısı değerlendirilmiştir. İncelenen sokakların büyük kısmında yangın ve ani yağışa bağlı su baskınları açısından önlemlerin geliştirilmesi gerekmektedir. Araştırma sonuçları İstanbul merdivenli sokaklarının afet ve acil durum riskleri açısından ayrıntılı ele alınması gerektiğini göstermektedir. Anahtar sözcükler: Afet; erişilebilirlik; İstanbul; merdivenli sokak; ulaşım. ÖZ In the study, stair streets in Istanbul were evaluated within the scope of disaster risk and accessibility. The transportation network of the settlements plays an important role during the disaster and emergency in terms of safe evacuation and reaching to the emergency units. Determining existing risks and taking preventive measures for safe use of transportation networks before a disaster therefore become important. Stair streets, shaped by the topography and the use in their surroundings, are an important component of pedestrian transportation. The structure of street with stairs comes with its own set of challenges. Stair streets that are integrated with different materials and environmental texture in different regions need to be evaluated in terms of disaster risks today. In this context, 26 samples selected over 100 steps from different districts of İstanbul with high earthquake risk were examined. The stair streets were evaluated in on-site examination and observation in terms of their relationship with the topography, landscape, building connections, step features, purpose of use and intensity and their disaster risks such as flood, fire and especially earthquake. Non-structural building problems that may lead to outdoor injuries associated with earthquakes were taken into account. The existing drainage system in the stair streets were evaluated in the context of flash flooding. Buildings around the stairs were evaluated in terms of the existing infrastructure considering building materials, type of use and fire risks. In most of the streets studied, preventive measures need to be developed regarding flooding and fire risks. The overall research results show that the stair streets in Istanbul should be studied in detail in terms of emergency and disaster risks. ABSTRACT 254 CİLT VOL. 15-SAYI NO. 2

ÖZET Çalışmada Uluslararası İstanbul Bienali sergi mekânlarının kentteki yayılımı ve Bienal kapsamında geliştirilen yeni mekânların kente etkileri tartışılmıştır. Otuz yılı aşan tarihiyle Bienalin İstanbul gibi yer, zaman, kültür ve tarihin katmanlaştığı bir kentte nasıl bir etki oluşturduğu, sergileme mekânları üzerinden değerlendirilmiştir. Bu kapsamda İstanbul'da Bienal sergi mekânları ayrıntılı incelenmiş ve Bienal kurumu İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı ile yapılan görüşme yoluyla elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Bienalde en çok kullanılan sergi mekânları; konum, kullanım türü, yapısal özellikler, kent belleğindeki önemi, Bienal sonrası geçirdiği değişim gibi konular ele alınmıştır. Bienal sanatçılarının kente bıraktığı kalıcı eserler, mekânsal açıdan değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçları, müze olarak işlevlendirilmiş tarihi yapıların Bienal sergi mekânı olarak daha çok tercih edildiğini göstermektedir. Bienal sergi mekânları ağırlıklı olarak Tarihi Yarımada ile birlikte Beyoğlu'nda yer almaktadır. Bununla birlikte, son yıllarda seçilen sergi mekânları, kentlinin Adalar gibi şehrin uzak noktalarına gidebilmelerine de olanak sağlamıştır.
ABSTRACT In the study, the spread of the exhibition venues of the International Istanbul Biennial in the city and the effects of new venues developed within the scope of the biennial to the city is discussed. With the history of more than thirty years, the effect of the biennial on a city where the place, time, culture and history stratifies, such as Istanbul, has been evaluated through the exhibition venues. In the study, the Biennial exhibition venues in Istanbul are examined and the data obtained through the interview with the Biennial institution Istanbul Foundation for Culture and Arts are evaluated. The most used exhibition spaces in the biennial are discussed within the scope of the location, usage type, structural features, importance in urban memory and change of the space after the Biennial. Permanent works left by the biennial artists to the city are evaluated spatially. The results of the research show that the historical buildings used as museums are preferred more within in the biennial. Biennial exhibition venues are mainly located in Beyoğlu, along with the Historic Peninsula. However, it can be said that the exhibition venues selected in recent years have provided the citizens to visit distant points of the city such as Princess Islands.

Son yıllarda artan sağanak yağışlar, özellikle kentlerde ani su baskınlarına neden olmaktadır. Sağanak yağışın ardından yaşanan ani su baskınları sonucu önemli derecede işlev kaybı ve ekonomik zararla karşılaşılmaktadır. İstanbul'da topoğrafik olarak ani yağışlarda su altında kalma riski olan yerler özellikle dere yataklarıdır. Ancak tarihi yapılar kentteki değişim ve yol kotlarındaki düzenlemelere bağlı olarak kaldırım kotunun altında kalmaktadır. Çevresine göre daha alt kotta kalan tarihi yapılar, yağışlar sonucu ani su baskınlarına karşı risk altındadır. 17 Ağustos 2019'da yaşanan sağanak yağış, İstanbul tarihi kent merkezinde birçok yerde su baskınıyla sonuçlanmış, Küçük Ayasofya ve restorasyon sürecindeki Ahi Çelebi Camii sular altında kalmıştır. Çalışmada İstanbul Tarihi Yarımada'da ani yağışta su baskını riski yüksek tarihi yapılar değerlendirilmiştir. Bu kapsamda Haliç kıyısında konumlu Ahi Çelebi Camii ayrıntılı incelenmiştir. İncelemede konum, çevre topografya ile ilişkisi, ani su baskınlarına karşı alınmış önlemler ve daha önce bu türden risklerle karşılaşıp karşılaşmadığı araştırılmıştır. Çalışma verilerini arşiv bilgileri ve yerinde gözlem verileri oluşturmaktadır. İstanbul'da çoğu camii olmak üzere birçok tarihi yapının özgün kotu, çevresindeki yol kotundan daha aşağıdadır. Ani yağışlar sonucu gelişebilecek su baskınları için risk analizlerinin yapılarak, başta tarihi yapılar olmak üzere risk azaltıcı önlemler geliştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Anahtar Kelimeler: Meteorolojik afet, su baskını, İstanbul tarihi yarımada, tarihi yapı, Ahi Çelebi Cami 1. Giriş Afetler başta can kaybı ve yaralanma olmak üzere, fiziksel, sosyal ve ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Sel, depremle birlikte en yaygın doğa kaynaklı afetlerin başında gelmektedir. Dünyanın birçok bölgesinde, birçok yerleşimde sel beraberinde yıkım getirmektedir. Küresel iklim değişikliği beraberinde, etkileri ve sonuçları daha da kötüye doğru gitmektedir. Federal Acil Durum Yönetimi Ajansı (FEMA) kentsel taşkını; "…geçirimsiz yüzeylerin artış gösterdiği, özellikle yüksek yoğunlukta nüfus barındıran yerleşimlerde, drenaj kapasitesinin üzerinde gelişen sağanak yağmur nedeniyle binaların su altında kalması…" olarak tanımlamaktadır [1]. Fosil yakıt kullanımı, enerji tüketimi, hızlı nüfus artışına bağlı olarak sanayileşme, orman yangınları ve insan etkileri sonucunda atmosfere salınan gazların sera etkisi

Gated Communities in İstanbul: Development and the Reasons of Preference
As being the most important trade and financial center of Turkey and the world, İstanbul is the crowded and most immigrated city of Turkey. According to the economic compulsion after 1980 İstanbul is exposed with more immigration. After the 2nd period of 1980’s middle-up and upper income level have stared leaving their houses at downtown in İstanbul which occurs in two ways; first one is development of the valuable and empty lands in downtown; second one is, so as too hard to find suitable lands in prestigious places in downtown, choosing new gated communities in uptown which can provide social activities for the residents.
Gated communities are the most common-seen housing production form after 1990’s up today in Turkey especially in İstanbul. Within the paper, the economic growth and the reasons of preference and the development of gated communities in Istanbul according to demographic structures are studied. In terms of the research above, within the paper depends on the master thesis , ‘The Research of The Properties and The Settlement Datum of Lately Developed Gated Communities at İstanbul’, which prepared at the Department of Architecture, Institute of Science at Yildiz Technical University, supervised by Assist. Prof. Dr. M. Tolga Akbulut written by Architect İlke Aytar at 2010. The datums of the development of gated communities are updated for this paper after finalized of the thesis as to include 2010 and after 2010.