Oğuz Bilge Güngördü

Türk kamuoyunda Japonya’ya duyulan ilginin kökleri, II. Abdülhamid döneminde ilk resmi temasların kurulmasına kadar götürülebilir. Bu dönemde, İmparator Meiji’nin yeğeni İstanbul’u ziyaret etmiş ve bunun ardından Ertuğrul Fırkateyni Japonya’yı ziyaret etmesi için gönderilmiştir. 1904 yılında başlamış olan Rus-Japon Savaşı sırasında Türk kamuoyunda Japonlara karşı güçlü bir sempati görülmüştür. Dönemin Türk entelektüel sınıfının Japonya’ya yönelik sempatik yaklaşımı, Cumhuriyet’in kurulmasından sonra da varlığını sürdürmeyi başarmıştır.

Erken Cumhuriyet dönemi düşünürleri, Japonya’ya üç temel imge atfemiştir. Bunlardan birincisi, “adanmış savaşçı” imgesi olup, Japonlar’ın askeri yeteneklerini ve savaş alanındaki korkusuzluklarını öne çıkarır. İkincisi “manevi örnek” imgesi olup, Japonların manevi hayatının gücüne vurgu yapar. Üçüncüsü “Garplılaşmış Asyalı” imgesi olup, Japonların Batı uygarlığını örnek almak suretiyle gelişmeyi başaran bir Asya kavmi olması hususunu öne çıkarır.

Bu çalışmamızın temel hedefi, erken Cumhuriyet dönemi literatüründe Japonya’ya atfedilen üç temel imgeyi incelemektir. Literatürü incelerken metod olarak ikincil kaynak araştırması benimsenmiştir. Kaynak incelemesi, Mustafa Kemal Atatürk’ün cumhurbaşkanlığı dönemindeki eserlerle sınırlı tutulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Erken Cumhuriyet Dönemi, Japonya, Pertev Demirhan, Faik Sabri Duran, Celal Nuri İleri.