Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Skip to main content
Analysis of the growth patterns in the Global South in the twenty-first century suggests there is room for authoritarian states to search for new growth models. Authoritarian states, such as Turkey and Egypt, benefited from global... more
Analysis of the growth patterns in the Global South in the twenty-first century suggests there is room for authoritarian states to search for new growth models. Authoritarian states, such as Turkey and Egypt, benefited from global financial circumstances in the early 2000s and experienced shifts in growth strategies in the 2010s, suppressing political space further. Our main research question, thus, is focusing on what the main domestic political economy causes of these growth strategy and model changes are. To explain the changes in growth strategies and models amid the strength of reinforced authoritarian regimes in these two countries, we employ a hybrid research strategy, tying growth model changes to conflicts within the power bloc. We argue that in the mid-to-late 2010s, peripheral goods producers gained the upper hand in Turkey, while a military takeover in Egypt was followed by the promotion of exports and new investments. We also contend that power bloc reconfigurations in the last decade and the rise of new growth strategies both in Turkey and in Egypt aimed to change previous domestic demand-led demand and growth models.
This paper offers a fresh and nuanced perspective by re-examining the concept of authoritarian neoliberalism in the context of the first decade of the AKP’s rule in Turkey. The study addresses two main research questions: Firstly, it... more
This paper offers a fresh and nuanced perspective by re-examining the concept of authoritarian neoliberalism in the context of the first decade of the AKP’s rule in Turkey. The study addresses two main research questions: Firstly, it explores the factors that transformed the 2000s, often seen as a period of democratization, into an era of authoritarianism. Secondly, it investigates how the AKP effectively established an authoritarian neoliberal state during this time. To tackle these questions, the paper argues that the AKP’s authoritarian neoliberal project rests on two key pillars. The first pillar involves creating a depoliticized technocratic state structure that allows for the implementation of policies aligning with the interests of the dominant capital faction. The second element involves weakening labor opposition, which plays a crucial role in shaping the authoritarian neoliberal state. The paper suggests that the waning influence of the labor movement played a central role in driving the shift toward authoritarianism in the 2000s, granting the government more flexibility in shaping policies. This paper enhances our understanding of the political and economic transformation in Turkey during this significant period, shedding light on the development of the authoritarian neoliberal state and its crisis after 2013.
This paper aims to contribute to the literature on growth regimes by combining an operationalization of growth regimes based on growth contributions and sectoral financial balances with an analysis of dominant social blocs (DSBs). We... more
This paper aims to contribute to the literature on growth regimes by combining an operationalization of growth regimes based on growth contributions and sectoral financial balances with an analysis of dominant social blocs (DSBs). We propose the concept of a growth strategy to bridge the political and actor-oriented sphere with the macroeconomic sphere. We employ this framework to analyze the cases of Poland and Turkey. The study identifies a transition from a domestic demand-led regime to a weakly export-led regime in Poland, while Turkey experienced a shift from a domestic demand-led regime to a debt-led private demand regime and subsequently towards a weakly export-led regime, too. Both countries' new DSBs pursue export-led growth strategies, but Poland's strategy focuses on nonprice competitiveness while Turkey relies on price competitiveness. We lay out the differences between the strategies in terms of policies and the capital fractions supporting them.
Bu makale, Türkiye'de 2002 sonrası para politikalarını, özel olarak da 2021-2023 arasındaki para politikası deneyini incelemektedir. Makale, para politikasındaki bu değişimin, fiyat rekabetçiliğine dayalı bir ihracat çekişli büyüme... more
Bu makale, Türkiye'de 2002 sonrası para politikalarını, özel olarak da 2021-2023 arasındaki para politikası deneyini incelemektedir. Makale, para politikasındaki bu değişimin, fiyat rekabetçiliğine dayalı bir ihracat çekişli büyüme modelini savunan sermaye kesimleriyle siyasi iktidarın önceliklerinin dönemsel olarak örtüşmesinin etkili olduğunu ileri sürmektedir. Çalışma, 2013 sonrasında bağımlı finansallaşmanın krizinin politika yapıcıları yeni stratejiler benimsemeye yönelttiğini tespit etmektedir. Bu yeni yönelime, iktidar bloku içindeki "yerleşmiş büyük sermaye grupları" ile "diğer sermaye grupları" arasındaki güç dengesindeki değişim eşlik etmiştir. 2021 sonrasındaki para politikası deneyi, politika yapıcıların karşılaştıkları para politikası ikilemini (döviz-faiz kıskacı) belirli bir süreliğine de olsa hafifletmede ve istihdamın korunabilmesinde başarılı, ancak ihracata dayalı bir büyüme modeline geçişte başarısız olmuştur.
Analysis of the growth patterns in the global South in the 21st century suggests there is room for authoritarian states to search for new growth models. Authoritarian states, such as Turkey and Egypt, benefited from global financial... more
Analysis of the growth patterns in the global South in the 21st century suggests there is room for authoritarian states to search for new growth models. Authoritarian states, such as Turkey and Egypt, benefited from global financial circumstances in the early 21st century and opted for new growth models in the 2010s, suppressing political space further. To explain the changes in growth models amid the strength of reinforced authoritarianisms in these two countries, we employ a
hybrid research strategy consisting of critical macroeconomic analysis and a critical political economy approach, tying growth model changes to conflicts within the power bloc. Peripheral goods producers gained the upper hand in Turkey in this period, while a military takeover in Egypt
was followed by the promotion of exports and new investments in the mid-to-late 2010s. We contend that power bloc reconfigurations and the rise of new growth strategies led to the change in Turkey’s growth model during the Covid-19 pandemic and the quasi-shift in Egypt’s growth model in the late 2010s.
In this paper, we aim to contribute to the recently growing body of political economy literature on growth regimes. Theoretically, we apply the demand and growth regime approach developed within post-Keynesian macroeconomics. This is... more
In this paper, we aim to contribute to the recently growing body of political economy literature on growth regimes. Theoretically, we apply the demand and growth regime approach developed within post-Keynesian macroeconomics. This is complemented by a critical comparative political economy perspective to analyse the socio-political underpinnings of a demand and growth regime by using the concept of dominant social blocs and their growth strategies. We posit that the concept of growth strategy is useful to uncover the intention of a dominant social bloc to consolidate or change the current demand and growth regime. Using this framework, we examine the demand and growth regimes of Poland and Turkey from 1999 to 2020. We identify a domestic demand-led regime in Poland between 1999 and 2008, which transitioned to a weakly export-led regime between 2009 and 2020. In Turkey, we identify a domestic demand-led regime before the Global Financial Crisis (GFC) that became a private debt-led regime until the taper tantrum in 2013. Since then, a development towards a more export-led regime is observable, albeit at lower and unstable growth levels. We argue that in both countries the trend toward a more export-led regime after the GFC is associated to changes in the dominant social blocs. Both of the new dominant social blocs that established themselves during the 2010s-represented by the PiS-party in Poland and the AKP in Turkey-pursue a growth strategy toward "national capitalism". Politically, these strategies have come with a democratic backlash. Economically, they aim to gain more control over key sectors such as banking and finance while developing a more competitive export sector through domestic re-industrialisation initiatives.
In recent years, diverging demand and growth regimes received greater scholarly attention. Particularly, the intersection between variants of Comparative Political Economy and the post-Keynesian macroeconomic analysis provides a promising... more
In recent years, diverging demand and growth regimes received greater scholarly attention. Particularly, the intersection between variants of Comparative Political Economy and the post-Keynesian macroeconomic analysis provides a promising avenue for understanding the main dynamics of various growth regimes. Yet, the majority of these studies focused on the global North. We expand this analysis to the global South by examining eight large emerging capitalist economies (ECEs), Argentina, Brazil, China, India, Mexico, Russia, South Africa, and Turkey, during the periods 2000–2008 and 2009–2019. In so doing, we not only uncover the main demand and growth regimes of ECEs for the two periods but also link them to the main trends in the demand and growth regimes of developed capitalist economies (DCEs) for both periods. One main finding of our research is that ECEs did not follow the same path as DCEs after the Great Recession. While there was a clear shift in the demand and growth regimes of DCEs toward export orientation, the main pattern in the ECEs remained as the continuation of a trend that already emerged before the 2007–09 crisis, i.e., domestic demand-led regimes associated with considerable financial deficits of domestic private and/or public sectors. Finally, we provide some observations on the puzzle of resilient domestic demand-led regimes in ECEs.
Although the financialisation research agenda has developed rapidly, especially since the Great Recession, there are still some gaps in the literature regarding Emerging Capitalist Countries’ (ECCs) financialisation experiences. We argue... more
Although the financialisation research agenda has developed rapidly, especially since the Great Recession, there are still some gaps in the literature regarding Emerging Capitalist Countries’ (ECCs) financialisation experiences. We argue that the concept of dependent financialisation applies more appropriately to ECCs, in line with a recently burgeoning heterodox literature on ECC financialisation. More specifically, we suggest that a critical rethinking of the Dependency School’s arguments in the light of the current uneven and combined financialisation experiences of ECCs will generate a better structured theoretical framework. To support this, we take Turkey’s financialisation experience and its 2018–19 crisis as a case study. We suggest that dependent financialisation in Turkey can be grasped in terms of the emergence of an economic structure with two specific characteristics: (i) it has structurally higher interest rates and a high dollarisation rate due to Turkey’s mode of integration into the hierarchical global financial system; (ii) economic activity increasingly depends on capital inflows, which make the country’s economy vulnerable to the negative effects of the monetary policy decisions of major central banks. Finally, we argue that recurrent crises are the manifestations of the limits of dependent financialisation, which generates an unsustainable mode of integration to the global economy.
The aim of this article is to analyze Turkey’s recent authoritarian transformation from a critical political economy perspective and to examine the main determinants of, what we call, the ‘authoritarian consolidation attempt’ of the... more
The aim of this article is to analyze Turkey’s recent authoritarian transformation from a critical political economy perspective and to examine the main determinants of, what we call, the ‘authoritarian consolidation attempt’ of the Justice and Development Party (AKP). For that purpose, first, we sought answers to the following question: why did the AKP engage in a more authoritarian political agenda in the 2010s? We critically review the literature on the contemporary dynamics of authoritarianism, particularly focusing on two explanatory frameworks, competitive authoritarianism, and authoritarian neoliberalism. We argue that the crisis of authoritarian neoliberalism did not end up with democratization in Turkey in the 2010s, rather the power bloc initiated a strategy of the authoritarian fix as a reaction to the multiple crises that were a combination of the state crisis and the crisis of capital accumulation regime. Second, we analyzed how authoritarianism in Turkey is en route to consolidation in the aftermath of the transition to the Turkish presidential system in 2018, and what the fundamental factors of this consolidation are. We investigated the main features of Turkish presidentialism following the three-dimensional framework of authoritarian consolidation, including infrastructural, despotic, and discursive power analyses. As a result, we suggest a critical political economy account to unfold contemporary dynamics of authoritarianism based on the Turkish case.
Poland was shown as one of the bright examples of the implementation of market reforms accompanied by democratization in the 2000s. Yet, it entered the path of authoritarianization, where the rule of law eroded, and xenophobia and... more
Poland was shown as one of the bright examples of the implementation of market reforms accompanied by democratization in the 2000s. Yet, it entered the path of authoritarianization, where the rule of law eroded, and xenophobia and discrimination increased after 2015, when Law and Justice Party (PiS) came into power. This study seeks answers to two questions from the critical political economy perspective: Which factors led to the rise of nationalist-conservative right-wing populists to come to power in Poland? How should the post-2015 political economic order be defined?

Regarding the first question, the paper suggests that the polarization-based power strategy of PiS has been effective under three conditions: (i) the regression of the institutional, organizational and political power of the working class, and the decline of left-wing politics, (ii) the effects of the global financial crisis, (iii) PiS's successful political entrepreneurship.

As for the second question, the paper argues that an authoritarian post-neoliberal regime is on the rise under the PiS government. Unlike the experiences in Latin America, three dynamics were influential in the post-neoliberal project in Poland: (i) the acknowledgement of the economic nationalism movement, which was led by the local managers of multinational companies, by the state managers, (ii ) the PiS government’s initiative to establish a 'national capitalism', resulting in the re-Polanization of companies in critical sectors, (iii) the establishment of the new conservative welfare regime.

Finally, the paper emphasizes that the authoritarian aspect of this post-neoliberal project does not only stem from the xenophobic and discriminatory ideology of PiS, but also from the exclusion of subaltern classes from the decision-making processes.

--
Polonya, 2000'li yıllarda piyasa reformlarının demokratikleşme eşliğinde uygulandığı parlak örneklerden biri olarak gösterilirken, 2015'te Hukuk ve Adalet Partisi'nin (PiS) iktidarı ile birlikte hukukun üstünlüğünün aşındığı, yabancı düşmanlığının, ayrımcılığın arttığı ve otoriterleşme yoluna giren bir ülke halini almıştır. Bu çalışmada eleştirel siyasal iktisat çerçevesinden bakarak iki soruya yanıt aranmıştır: Polonya'da hangi faktörler milliyetçi muhafazakâr sağ popülistlerin iktidara gelmesine yol açmıştır? 2015 sonrasında oluşan yeni iktisadi ve siyasi düzen nasıl tanımlanmalıdır? İlk soruyla ilgili, PiS'in kutuplaştırma temelli iktidar stratejisinin üç koşulda etkili olduğu ileri sürülmüştür: (i) üç dalga olarak gelişen piyasa reformları yoluyla işçi sınıfının kurumsal, örgütsel ve siyasal gücünün geriletilmesi ve solun etkin bir siyasi özne olmaktan çıkması, (ii) 2008-2009 küresel finansal krizinin ülkeye etkileri, (iii) PiS'in başarılı bir siyasi girişimcilik örneği göstererek toplumdaki hoşnutsuzlukları örgütlemesi. İkinci soruyla ilgili, PiS iktidarı ile Polonya'da otoriter bir post-neoliberal rejimin yükselişe geçtiği ileri sürülmüştür. Latin Amerika'daki deneyimlerden farklı olarak milliyetçi muhafazakârlar tarafından girişilen post-neoliberal projede üç önemli dinamik etkili olmuştur: (i) küresel kriz sonrasında çokuluslu firmaların Polonya'daki yöneticilerin başını çektiği ekonomik milliyetçilik akımının devlet yöneticileri nezdinde de kabul görmesi, (ii) PiS iktidarı ile girişilen "ulusal kapitalizm" kurma girişiminin yeni bir kalkınma stratejisi eşliğinde bankacılık, perakende ve telekom gibi kritik sektörlerdeki firmaların önemli kısmının yerli sermaye tarafından devralınmasıyla sonuçlanması, (iii) iktidarın bu post-neoliberal yönelimine yeni kurulan muhafazakâr refah rejimi eşlik etmesi. Son olarak, bu post-neoliberal girişimin otoriter yönünün sadece onu yürüten siyasi partinin yabancı düşmanı ve ayrımcı ideolojisinden kaynaklanmadığı, aynı zamanda bu otoriterleşme sürecinin çalışanların karar alma süreçlerinden dışlanmasını da içerdiği vurgulanmıştır.
In recent years, diverging demand and growth regimes have received greater scholarly attention. In particular, the intersection between different variants of Comparative Political Economy and the post-Keynesian macroeconomic analysis... more
In recent years, diverging demand and growth regimes have received greater scholarly attention. In particular, the intersection between different variants of Comparative Political Economy and the post-Keynesian macroeconomic analysis provides a promising avenue for understanding the main dynamics of various growth regimes. Yet, the majority of these studies has focused on the global North. In this contribution, we expand this analysis to the global South by examining eight large emerging capitalist economies (ECEs) – Argentina, Brazil, China, India, Mexico, Russia, South Africa, and Turkey – during the periods 2000-2008 and 2009-2019. In so doing, we not only uncover the main demand and growth regimes of ECEs for the two periods, but also link these results to the main trends in the demand and growth regimes of developed capitalist economies (DCEs) for both periods. One of the main findings of our research is that ECEs did not follow the same path as DCEs after the Great Recession. While there was a clear shift in the demand and growth regimes of DCEs towards an export orientation, the main pattern in the ECEs remained the continuation of a trend that had already emerged before the 2007-09 crisis, i.e. domestic demand-led models. Finally, we provide some observations on the puzzle of resilient domestic demand-led models in ECEs.
This paper aims to explain the key dynamics underlying the Justice and Development Party’s (AKP) recent authoritarian consolidation efforts in Turkey from a critical political economy perspective consisting of the Regulation School’s... more
This paper aims to explain the key dynamics underlying the Justice
and Development Party’s (AKP) recent authoritarian consolidation
efforts in Turkey from a critical political economy perspective
consisting of the Regulation School’s framework and Nicos
Poulantzas’s state theory. The depoliticised mode of regulating
money, labour, and macroeconomic management worked in
parallel with introducing dependent financialisation as the
predominant capital accumulation regime between 2002 and
2013. Since 2013, however, the successive AKP governments have
struggled with the structural crisis of Turkey’s capitalism, which is
a combination of the crisis of accumulation regime and the crisis
of the state, leading to two changes: the mode of regulation has
re-politicised, and the struggle within the power bloc has
intensified. As a result, the AKP implemented more ambitious
survival strategies, and deepened authoritarianism by changing the
political regime from parliamentary to presidential system in 2018,
and initiating further authoritarian consolidation efforts in 2019.
Bu makale, Türkiye’de Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) iktidarlarının ekonomi politiği ve popülizm üzerine yürüyen kamusal tartışmaya, emek merkezli bir perspektif ile dahil olmayı amaçlamıştır. Makalenin argümanları üç noktada... more
Bu makale, Türkiye’de Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) iktidarlarının ekonomi politiği ve popülizm üzerine yürüyen kamusal tartışmaya, emek merkezli bir perspektif ile dahil olmayı amaçlamıştır. Makalenin argümanları üç noktada özetlenebilir. İlki, AKP hükümetlerinin 2002’den beri ana akım neoliberal programı iki düzeltme ile takip ettikleridir. Bunlar (i) yeni bir neoliberal refah rejiminin uygulanması ve (ii) finansal içerilmenin artmasıydı. Makale aynı zamanda, oluşturulan otoriter emek rejiminin, AKP’nin neoliberal popülizminin ayrılmaz bir parçası olduğunu ileri sürüyor. İkinci olarak makale, neoliberal popülizmin kurulması sonrasında siyasi mücadelenin doğasının değiştiğini ve siyaset sahnesinin giderek daha fazla yönetici sınıf içi mücadeleler tarafından belirlediğini ileri sürüyor. Son olarak, 2013 sonrasında sermaye birikim modelindeki krizin neoliberal popülizmin krizine eşlik ettiği ileri sürülmüştür. Bu kriz konjonktürü, AKP hükümetlerinin otoriter eğilimlerinin güçlenmesine neden olmuş ve sonunda siyasi rejimin tek adam yönetimine doğru değişimini beraberinde getirmiştir.
Turkish economic growth depends on capital inflows and access to cheap credit sources. Once the global financial conditions tightened in 2018, Turkey was among the emerging markets that suffered the most. This article analyses the making... more
Turkish economic growth depends on capital inflows and access to cheap credit sources. Once the global financial conditions tightened in 2018, Turkey was among the emerging markets that suffered the most. This article analyses the making of Turkey’s economic crisis in 2018-2019, while elaborating the phases of Turkish financialisation. It
locates the slow-motion drift of Turkish economy within the context of dependent financialisation and argues that a long-term account is needed to grasp the economic turmoil of recent years.
2018 war geprägt von wachsenden wirtschaftlichen Problemen für die Türkei. Die Wirtschaft wurde von einer Währungskrise getroffen, als sich die politischen Spannungen zwischen der Türkei und den USA im August verschärften. In der Debatte... more
2018 war geprägt von wachsenden wirtschaftlichen Problemen für die Türkei. Die Wirtschaft wurde von einer Währungskrise getroffen, als sich die politischen Spannungen zwischen der Türkei und den USA im August verschärften. In der Debatte werden für die aktuelle Krise in der Türkei drei Hauptgründe genannt. Die erste geht davon aus, dass die beiden Hauptgründe für die aktuelle Krise die "falsche Politik" der AKP und der Regimewechsel zum exekutiven Präsidialsystem sind. Die zweite Erklärung ist eine ökonomische. Schließlich konzentriert sich die letzte Erklärung auf die internationalen Beziehungen und die geopolitische Dynamik. Der Artikel argumentiert, dass keine der  genannten Erklärungen ausreicht, um eine umfassende Analyse der aktuellen Krise zu liefern. Stattdessen müsse sie als Krise des Akkumulationsregimes interpretiert werden, d.h. eine Krise der abhängigen Finanzialisierung.
Turkey was shown as a model country by Western capitals in the early 2000s because it successfully embraced the neoliberal economic path and “moderate Islamist” values. In the last couple of years, however, Turkey has been in a state of... more
Turkey was shown as a model country by Western capitals in the early 2000s because it successfully embraced the neoliberal economic path and “moderate Islamist” values. In the last couple of years, however, Turkey has been in a state of turmoil, which has included the failure of
the so-called democratization process and a rapid rise in authoritarianism. Surprisingly, the Justice and Development Party (AKP) of Turkey has been among a few political parties worldwide which
have managed to stay in office, despite implementing a neoliberal economic model since 2002. This paper suggests that the “neoliberal populism” framework can be applied to understand the seemingly contradictory dynamics of the so-called success story of the AKP. First, the paper explains the main features of the neoliberal populist model in Turkey. This model is characterized by the implementation of neoliberal austerity measures alongside the introduction of a new welfare
regime and the widening of financial inclusiveness. The main result of neoliberal populism is the enfeeblement of labor movement. Second, the paper argues that once the neoliberal populist model was established, it changed the structure of the political conflict. In this new structure, power struggles have taken the form of intra-elite conflict, rather than class struggle. The paper also suggests that a recent change to the executive presidential system in Turkey should be understood
in the context of a continuing power struggle among the ruling classes, one that has been unfolding since 2007.
2008 küresel ekonomik krizinin etkileri hala sürmektedir. Kriz, sadece iktisadi gelişmeler üzerine değil, aynı zamanda iktisat disiplininin kendisi üzerinde de etkili olmuştur. Bu çalışmada ekonomik krizler ile iktisat disiplinin ilişkisi... more
2008 küresel ekonomik krizinin etkileri hala sürmektedir. Kriz, sadece iktisadi gelişmeler üzerine değil, aynı zamanda iktisat disiplininin kendisi üzerinde de etkili olmuştur. Bu çalışmada ekonomik krizler ile iktisat disiplinin ilişkisi incelenecektir. Bu incelemede şu sorudan hareket edilmiştir: ana-akım iktisat neden krizi öngöremedi? Bu soruyu yanıtlamak için iki argüman ileri sürülmüştür. Bunlardan ilki makroekonomik modellerin kriz körlüğü nedeniyle ekonomik krizin öngörülemediğidir. İkincisi de (a) yapısal seçilim ve (b) stratejik görmeden gelme mekanizmaları sonucunda krizle ilgili uyarıların görmezden gelindiğidir.
The issue of internationalization of capital and its effects on the changing internal structure of the state has been broadly debated in recent years. This paper aims to indicate the changing orientation of the state by proposing an... more
The issue of internationalization of capital and its effects on the changing internal structure of the
state has been broadly debated in recent years. This paper aims to indicate the changing orientation
of the state by proposing an alternative explanation based on Marxist political economy approach.
For this aim, first neoliberal, institutionalist, and transnational class/state approaches are critically
examined and the process of transformation of the state is analyzed as intertwined and dynamic relationships
between the state, social classes, and capital accumulation by employing N. Poulantzas’s
analytical framework. Second, the paper suggests that the concept of “interior bourgeoisie” might
be useful for explaining transformation of the state, especially for emphasizing the internal dynamics
which are argued among of the crucial elements of the transformation. Finally, it proposes that the
concept of “technocratic authoritarianism” might be an explanatory tool for comprehending the
processes of the technicalization of the decision-making, the tendencies of depoliticization, and of
authoritarianism as significant components of the recent transformation of the state.

Sermayenin uluslararasılaşması ve bunun devletin içsel yapısının değişimine etkisi konusu son dönemde geniş bir şekilde tartışılmıştır. Bu çalışma, Marksist ekonomi politik yaklaşımına dayanan alternatif bir açıklama ile devletin dönüşümünün yönelimine işaret etmeyi hedeflemiştir. Bu çerçevede ilk olarak devletin dönüşümünün anlamlandırılması amacıyla geliştirilen neoliberal, kurumsalcı ve ulus-ötesi sınıf analizlerinin eleştirel bir değerlendirilmesini yapılmış, ardından da N. Poulantzas’ın analitik çerçevesi kullanılarak süreç, devlet, sınıflar ve sermaye birikimi arasındaki iç içe geçmiş ve dinamik ilişkiler ağı analiz edilerek açıklanmıştır. İkinci olarak, sermayenin uluslararasılaşması ve devletin dönüşümü sürecinin aktif bir öznesi olarak “içsel burjuvazi” kavramının kullanılabileceği önerilmiş ve dönüşümün anlamlandırılması açısından içsel dinamiklerin önemi vurgulanmıştır. Son olarak, yaşanan dönüşüm sürecinin önemli parçaları olarak, karar alma süreçlerinin teknikleştirilmesi ve bununla beraber gelen apolitizasyon eğilimi ile siyaset alanının daralması ve otoriterizm eğilimlerini beraber ele alarak, dönüşümün muhtemel doğrultusunun “teknokratik otoriterizm” kavramının kullanılmasıyla analiz edilmesi önerilmiştir.
(With Ümit Akçay and Gökhan İzgi)
ABD merkezli başlayan finansal istikrarsızlık, 2008’de Lehman Brothers’ın iflas açıklamasından bu yana küresel bir krize dönüştü. Üzerinden 8 yıl geçmiş olmasına rağmen 2016’da dahi dünya ekonomisinde istikrarlı büyümeden sadece bir umut... more
ABD merkezli başlayan finansal istikrarsızlık, 2008’de Lehman Brothers’ın iflas açıklamasından bu yana küresel bir krize dönüştü. Üzerinden 8 yıl geçmiş olmasına rağmen 2016’da dahi dünya ekonomisinde istikrarlı büyümeden sadece bir umut olarak söz ediliyor. Kriz sadece ekonomik daralmaya yol açmakla kalmayıp birçok ülkede emekçilerin yaşamını alt üst eden reformların uygulanmasına aracılık ettiği için krizin seyri ve alınan önlemlerin incelenmesi ayrı bir önem taşıyor. Peki, kriz esasen neden ortaya çıktı? Nasıl bir dönemin içinden geçiyoruz? Bu yıkıma yol açan politika tercihleri birçok ülkede neden halen geçerliliğini koruyor? 2016 ile gelen ekonomik çalkantılar küresel krizin yeni bir dalgası mı?

Bu çalışma küresel krizin eleştirel bir politik ekonomi perspektifinden değerlendirilmesine dayanarak yanıtlar sunuyor. Kitap ilk olarak ABD merkezli bir şekilde tartışılan kriz teorilerinin ve özellikle güncel Marksist kriz tartışmalarının değerlendirilmesiyle başlıyor. Ardından da Amerikan krizinin oluşumu ve gerisindeki nedenler detaylı olarak ele alınıyor. ABD’de 2000’li yıllarda oluşan “yeni finansal mimari”, bu yeni yapının işçi sınıfını ve toplumun yoksul kesimlerini borçlandırarak finans sisteminin içine çekmesi sonrası tıkanan kredi sisteminin önce bir finansal krize, oradan da küresel etkileri olan bir ekonomik krize yol açması inceleniyor.
Kitapta ikinci olarak krizin Avro Bölgesi’ne geldiğinde nasıl giderek devletlerin iflaslarıyla sonuçlanan bir borç krizine dönüştüğü anlatılıyor. Avro Bölgesi üye devletlerinde, özellikle Güney Avrupa’da krizin açığa çıkış mekanizmaları ve alınan politika önlemleri tartışılıyor. Kitabın ele aldığı bir diğer konu ekonomik krizlerle sosyal değişim arasıdaki bağlantılar. Bu bağlamda içinden geçtiğimiz kriz döneminin daha önceki büyük krizlerle, 1929 Büyük Buhranı ve 1970’lerde Bretton Woods çöküşü sonrasındaki dönemlerle karşılaştırılması üzerinden bu krizin, sonuçları ve verilen tepkiler açısından farklılıkları vurgulanıyor.

Kitapta son olarak 2016 itibariyle küresel krizdeki güncel gelişmeler değerlendiriliyor. Bu bölümde, küresel krizin üçüncü aşamasının özellikleri, ABD’nin yeni bir finansal çöküşün eşiğinde olup olmadığı, Avrupa’dan sonra Japonya’da uygulanmaya başlanan negatif faiz politikasının etkileri ve Avrupa borsalarında halen süren finansal dalagalanmalar ele alınarak önümüzdeki dönemde dünya ekonomisinin orta vadedeki görünümüne dair öngörülere yer veriliyor. Bu çerçevede 2016’da Türkiye ekonomisini bekleyen sorunlar ve 64. Hükümetin bunlara karşı uygulamaya koyduğu ekonomik plan değerlendiriliyor.

Sonuç olarak kitap, küresel kriz ile birlikte yaşanan dönüşümün “daha fazla neoliberalizm” şeklinde özetlenebilecek bir içeriğe sahip olduğu tespitinde bulunurken okuyucu için son sekiz yıldır içinden geçtiğimiz krizin bütünlüklü bir resmini çiziyor.
Merkez bankasının ne yaptığı ile ilgilenmemek mümkündür, ancak onun aldığı kararlardan etkilenmemek neredeyse imkânsızdır. Öncelikle merkez bankasının kendisi, kendi kendine işleyen piyasa mekanizmasının olumsuzlanması olarak... more
Merkez bankasının ne yaptığı ile ilgilenmemek mümkündür, ancak onun aldığı kararlardan etkilenmemek neredeyse imkânsızdır. Öncelikle merkez bankasının kendisi, kendi kendine işleyen piyasa mekanizmasının olumsuzlanması olarak görülmelidir. İkinci olarak, kapitalist toplumsal ilişkiler içinde merkezi bir yere sahip olan kredi ilişkisinin gelişkin bir duruma gelmesi, ancak merkez bankasının varlığı ile mümkün olmaktadır. Üçüncü olarak merkez bankası, sermaye birikim sürecinde ortaya çıkan özel zararların toplumsallaştırılması sürecinin odağında yer alan kurumdur. Son olarak, merkez bankası, esas olarak istikrarsız olan ve içsel olarak kriz eğilimlerini içinde barındıran kapitalist sistemin “yönetilmesi” açısından kritik işlevler yüklenmektedir. Bu bağlamda merkez bankası kapitalist toplumsal ilişkilerin üzerine bina edildiği paranın ulusal alandaki gardiyanı olarak değerlendirilebilir. Merkez bankasının bu rolü kaçınılmaz olarak onu sınıf mücadelesinin odağına yerleştirmektedir. Dolayısıyla merkez bankasının siyasi kontrolün dışında olması ve dar bir şekilde fiyat istikrarına odaklanması, merkez bankası bağımsızlığı yanlılarının sıklıkla belirttikleri gibi “teknik” ve “apolitik” değildir. Merkez bankasının bağımsız olması, değerin en soyut formu olan paranın yönetiminin, toplumsal sınıfların mücadele alanının dışına çıkarılması girişimi anlamına gelmektedir.
“Planlı Kalkınma” kavramı ve pratiği, Türkiye’de 27 Mayıs’ı izleyen dönemin en önemli tartışma başlıklarından birini oluşturmuş ve 1980’li yıllara kadar ülkenin politik ve ekonomik gündemindeki önemini korumuştur. Devlet Planlama... more
“Planlı Kalkınma” kavramı ve pratiği, Türkiye’de 27 Mayıs’ı izleyen dönemin en önemli tartışma başlıklarından birini oluşturmuş ve 1980’li yıllara kadar ülkenin politik ve ekonomik gündemindeki önemini korumuştur. Devlet Planlama Teşkilatı’nın kuruluş sürecinde yaşanan ilk plancı ekibin oluşturulması, plancıların Milli Birlik Komitesi’ndeki “genç subaylarla” ve YÖN dergisi ile ilişkileri, birinci planın taslağında önerilenler ve bunların reddedilmesi ile gelen istifaları ve sermayenin aslında kendi çıkarlarını savunan bir “plana” neden karşı çıktığı gibi başlıklar, 1960’lı yılları anlama çabasında olan her sosyal bilimci için çözülmesi gereken bir bilgi yumağı olarak karşımızda durmaktadır.
Elinizdeki çalışma da bu anlamdaki bir çabanın ürünü olarak, sermaye birikim süreci temelinde ve DPT’nin kurum tarihi çerçevesinde “Planlı Kalkınma” kavram ve pratiğinin Türkiye’de kapitalist toplumsal ilişkilerin gelişim sürecindeki yerini ve işlevini yeniden yorumlamaktadır. Bunu yaparken de çalışmanın alt metninde, devletin sermaye birikim sürecindeki yeri ve işlevinin ne olduğu, Türkiye’de yaygın bir şekilde kullanılan “güçlü devlet geleneği” tezinin sınırları ve Kemalist çevrelerin farklı dönemlerde ısrarla vurguladıkları “devletçiliğin” kapsamı ve amacının ne olduğu sorularının cevaplarına dair ipuçları derlenmektedir.
Turkey’s economy is yet again in turmoil.
The current general belief among a substantial number of AKP dissidents in Turkey is that Erdogan government is running out of steam. However, the foundation of this common belief is often not systematically laid out. More importantly,... more
The current general belief among a substantial number of AKP dissidents in Turkey is that Erdogan government is running out of steam. However, the foundation of this common belief is often not systematically laid out. More importantly, the idea that formation of two new political parties, which were separated from the AKP, would be sufficient to bring the Erdogan government to an end, became a widespread acceptance in the same circles.

I disagree with this common belief. In this article, I would like to make my position clear about the meaning, components and conditions of the authoritarian consolidation in Turkey, as a continuation of my previous article entitled as “A path to authoritarian consolidation is looming”.
In this article, I discuss, through introducing two main arguments, the question of whether an authoritarian consolidation is looming in Turkey in the period between 2020 and 2023. The first one, the historical argument, is related to... more
In this article, I discuss, through introducing two main arguments, the question of whether an authoritarian consolidation is looming in Turkey in the period between 2020 and 2023.

The first one, the historical argument, is related to periodization of the crisis. I will propose that the 2018-2019 crisis should be treated as the last episode of overlapping of the post-2013 accumulation regime crisis and state crisis cycle. In this sense, the focal point of this article is not the internal periodization of the 2018-2019 crisis, but the conjuncture within which this crisis took place.

The conceptual argument is about which conceptual framework and tools we shall use to explain the crisis. Since the peak of 2018-2019 crisis has passed, academic articles about it are gradually surfacing. Naturally, every academic discipline will analyze the subject matter according to its own approach. However, I would like to point out that economic analyses lacking a theory of the state and political analyses unaware of the main features of the capital accumulation model have repeatedly produced inaccurate and insufficient analyses. Therefore, I propose that the concept of structural crisis is suitable for providing a more comprehensive explanation on the matter.
Die Hauptdynamiken des Aufstiegs und des Scheiterns der türkischen Wirtschaftspolitik unter der Regierung der AKP lassen sich in drei zeitliche Phasen unterscheiden: Erstens die so genannten "goldenen Jahre" zwischen 2002 und 2007,... more
Die Hauptdynamiken des Aufstiegs und des Scheiterns der türkischen Wirtschaftspolitik unter der Regierung der AKP lassen sich in drei zeitliche Phasen unterscheiden: Erstens die so genannten "goldenen Jahre" zwischen 2002 und 2007, zweitens die Auswirkungen der globalen Finanzkrise auf die türkische Wirtschaft und drittens die gegenwärtige wirtschaftliche Rezession als vorläufig finale Episode der Strukturkrise in der Zeit nach 2013.
In last month’s piece, I addressed the setback of the Justice and Development Party (AKP) and National Movement Party (MHP) alliance in the 31 March 2019 local election, and post-election turbulence in the political wing of the power... more
In last month’s piece, I addressed the setback of the Justice and Development Party (AKP) and National Movement Party (MHP) alliance in the 31 March 2019 local election, and post-election turbulence in the political wing of the power bloc. In this article, I focus on the increasing tension between the big bourgeoise and the government in Turkey as part of the aftershocks in the power bloc. Given that increasing tensions in the power bloc are closely linked to the OECD’s latest Turkey assessments, I discuss this topic through the latest predictions of the Organization of Economic Cooperation and Development (OECD) about Turkey’s economy.
As in the 7 June 2015 general election, Turkey’s ruling coalition experienced relative failure in the 31 March 2019 local elections. This failure was difficult to digest and delayed the implementation of a tough austerity program... more
As in the 7 June 2015 general election, Turkey’s ruling coalition experienced relative failure in the 31 March 2019 local elections. This failure was difficult to digest and delayed the implementation of a tough austerity program announced before the elections. I focus here on crucial developments starting a week prior to these local elections.
Turkey is in the midst of a deep economic crisis. The currency crisis in August 2018 marked the beginning of the first phase of the 2018-2019 crisis. The effects of the currency crisis spread rapidly: while inflation, interest rates and... more
Turkey is in the midst of a deep economic crisis. The currency crisis in August 2018 marked the beginning of the first phase of the 2018-2019 crisis. The effects of the currency crisis spread rapidly: while inflation, interest rates and unemployment rose, industrial production declined and economic growth stagnated. The second phase, which is still ongoing, is marked by the attempts of Recep Tayyip Erdoğan government to counteract the consequences of the crisis, partially by blaming others for the crisis. The third phase will begin after the local elections on 31 March 2019. In this article, I will discuss the background, stages and the current status of the 2018-2019 economic crisis in the context of the upcoming local elections.
Die Türkei befindet sich inmitten einer tiefen Wirtschaftskrise. Die Währungskrise im August 2018 markiert dabei den Beginn der ersten Phase der Krise 2018-2019. Die Auswirkungen der Währungskrise breiteten sich schnell über die... more
Die Türkei befindet sich inmitten einer tiefen Wirtschaftskrise. Die Währungskrise im August 2018 markiert dabei den Beginn der ersten Phase der Krise 2018-2019. Die Auswirkungen der Währungskrise breiteten sich schnell über die Wirtschaft aus: während Inflation, Zinsen und Arbeitslosigkeit anstiegen, waren ein Rückgang industrieller Produktion und ein stagnierendes Wirtschaftswachstum zu verzeichnen. Die zweite, derweil noch andauernde Phase ist von Versuchen der Erdoğan-Regierung geprägt, die Krise in ihren Auswirkungen zu bekämpfen und anderen die Verantwortung für die Krise anzulasten. Die dritte Phase wird nach den Kommunalwahlen am 31. März 2019 beginnen. In diesem Artikel möchte ich mich im Zusammenhang der anstehenden Kommunalwahlen mit dem Hintergrund, den verschiedenen Phasen und der aktuelle Lage der Wirtschaftskrise 2018-2019 befassen.
Turkish Lira lost almost 45 per cent of its value against the U.S. Dollar in 2018. The losses accelerated notably in recent months and particularly in the second week of August, which included the two days in which Lira lost the most... more
Turkish Lira lost almost 45 per cent of its value against the U.S. Dollar in 2018. The losses accelerated notably in recent months and particularly in the second week of August, which included the two days in which Lira lost the most against USD since the 2001 crisis.

Suddenly, it became “all about Turkey” as the Bloomberg commentators said and many pundits expressed their opinions about the reasons as well as the dire consequences of a currency crisis.
Der Ökonom Ümit Akçay über die türkische Wirtschaftskrise und die Dilemmata der AKP-Regierung.
In response to the economic and ecological crises which are becoming more and more frequent, more serious questions have emerged about hegemonic notions of development, which are based on the assumption that economic growth, namely the... more
In response to the economic and ecological crises which are becoming more and more frequent, more serious questions have emerged about hegemonic notions of development, which are based on the assumption that economic growth, namely the increase in commodity production, may continue forever. The discontent with the hegemonic development approach and the economic policies implemented in line with that approach has become all the more apparent following the global economic crisis which began in the USA in 2008 and has continued up to this date.
On the other hand, we see that the fundamental problem of the social oppositions which emerged in many regions ranging from the Occupy Street movement in the USA to the social movements in Latin America, from the revolts in the Arab regions to the demonstrations against the austerity policies in Europe and the resistance at Gezi Parkı in Turkey is related to how to turn that social energy into a transformative capacity and to unite these movements around an alternative program. Within this context, it has become all the more important to leave the hegemonic development approach and to discuss alternative policies that aim at surpassing the capitalist social relations, which are the basis for this hegemonic approach.
Research Interests:
Research Interests:
TURKISH ECONOMY ON THE EVE OF GENERAL ELECTIONS
Research Interests:
31 Mart seçimlerinde CHP’ye olan desteğin artışının ve AKP’ye olan destekteki erimenin temel iktisadi dinamiklerini geçtiğimiz iki haftadaki yazılarda ele almaya çalışmıştım. Ara ara bu konulara dönmemiz gerekecek ancak artık ileriye... more
31 Mart seçimlerinde CHP’ye olan desteğin artışının ve AKP’ye olan destekteki erimenin temel iktisadi dinamiklerini geçtiğimiz iki haftadaki yazılarda ele almaya çalışmıştım. Ara ara bu konulara dönmemiz gerekecek ancak artık ileriye bakalım. Bu haftaki yazıyla, önümüzdeki dönemi karakterize edecek temel gelişmelerin neler olacağı konusunda yazmaya başlıyorum. İlk olarak iktidar bloğu, AKP ve muhalefet denklemine bakacağım.
Asgari ücret konusu, enflasyonla mücadelenin yükünün hangi toplumsal kesim üzerine kalacağı konusunda bir mücadele alanına dönmüş durumda. Yani sınıf mücadelesinin odağında güncel olarak asgari ücret mücadelesi var.
Ne oldu da geçen yılki seçimlerden zaferle çıkan AKP bu yılki seçimlerde tarihi bir hezimet yaşadı? Ve ekonomik durum bu işin neresinde? Ya da soruyu tersten soralım, madem ekonomi etkiliydi, muhalefet 2023 seçimleri neden kaybetti?
Yılın son yazısında, adet olduğu üzere, 2023’ün ekonomi gündeminin kısa bir özetini yaptım. 2023 seçimleri geçtiğimiz yıl için çok kritik bir dönüm noktası idi. Bu nedenle 2023’ü, yılı ikiye ayırarak ve seçim öncesi ve sonrası dönemler... more
Yılın son yazısında, adet olduğu üzere, 2023’ün ekonomi gündeminin kısa bir özetini yaptım. 2023 seçimleri geçtiğimiz yıl için çok kritik bir dönüm noktası idi. Bu nedenle 2023’ü, yılı ikiye ayırarak ve seçim öncesi ve sonrası dönemler arasındaki süreklilikler ve değişimlere bakarak ele almak daha doğru olacak. Bu iki dönemi kolaylık olsun diye iki Hazine ve Maliye Bakanına odaklanarak, Nurettin Nebati ve Mehmet Şimşek dönemleri olarak adlandırdım.
Bu yazıda enflasyon konusuna sınıf mücadelesi perspektifinden bakarak daha detaylı bir çerçeve sunmaya çalışacağım.
Peki ortada bir ekonomik kriz yoksa bu yaşadıklarımız nedir? İngilizce’de ‘cost of living crisis’ olarak ifade edilen ve pek çok uluslararası finansal kurum tarafından da detaylı bir şekilde tartışılan hayat pahalılığı krizi, yaşadığımız... more
Peki ortada bir ekonomik kriz yoksa bu yaşadıklarımız nedir? İngilizce’de ‘cost of living crisis’ olarak ifade edilen ve pek çok uluslararası finansal kurum tarafından da detaylı bir şekilde tartışılan hayat pahalılığı krizi, yaşadığımız süreci açıklıyor. Bu kavram, temel olarak reel ücretlerin enflasyon karşısında gerilemesini ve geniş toplum kesimlerinin alım güçlerinin kısa bir sürede ve sert bir şekilde gerilemesi durumunu tanımlamak üzere kullanılıyor.
Bu yazıda kriz tanımları için bir tasnif önereceğim ve krizi hangi bağlamda kullandığımı açıklayacağım. Temel olarak şu görüşü ileri sürüyorum: Türkiye’de dar anlamda bir ekonomik kriz yok, ancak geniş anlamda bir birikim/büyüme modeli... more
Bu yazıda kriz tanımları için bir tasnif önereceğim ve krizi hangi bağlamda kullandığımı açıklayacağım. Temel olarak şu görüşü ileri sürüyorum: Türkiye’de dar anlamda bir ekonomik kriz yok, ancak geniş anlamda bir birikim/büyüme modeli krizi var.
Uzun bir aradan sonra merhaba! Yaklaşık iki buçuk yıl sonra yeniden Duvar’daki yazılarıma başlıyorum. Yaygın olarak tartışıldığı şekliyle ‘boş tencerenin götüremeyeceği iktidar yoktur’ önermesi doğruysa muhalefet neden seçim kaybetti... more
Uzun bir aradan sonra merhaba! Yaklaşık iki buçuk yıl sonra yeniden Duvar’daki yazılarıma başlıyorum. Yaygın olarak tartışıldığı şekliyle ‘boş tencerenin götüremeyeceği iktidar yoktur’ önermesi doğruysa muhalefet neden seçim kaybetti sorusuyla ya da akademide tartışıldığı şekliyle ‘ekonomik oy verme davranışı’ ne kadar etkili oldu sorusuyla başlayacağım.
Geçtiğimiz Cuma günü ABD'de Silikon Vadisi Bankası (SVB) battı. Bu 2008 krizinden bu yana yaşanan en büyük banka iflasıydı. Cuma gününden beri akıllarda olan soru şu: SVB'nin batışı bir iflas dalgasını getirerek daha genel bir finansal... more
Geçtiğimiz Cuma günü ABD'de Silikon Vadisi Bankası (SVB) battı. Bu 2008 krizinden bu yana yaşanan en büyük banka iflasıydı. Cuma gününden beri akıllarda olan soru şu: SVB'nin batışı bir iflas dalgasını getirerek daha genel bir finansal krizi tetikleyebilir mi? Satır başlarıyla kısa bir değerlendirme yaptım.
“Küreselleşme sorgulanıyor” dizisinin dördüncü bölümünde, refah devletinin tasfiyesine ve neoliberalizmin devleti yeniden yapılandırarak otoriter devlet biçimine dönüştürmesine yakın plan…
“Küreselleşme sorgulanıyor” serisinin üçüncü bölümünde, Küresel Güney olarak adlandırılan geç kapitalistleşmiş ülke grubuna odaklanarak, ilk bölümde değindiğim sermayenin uluslararasılaşması ve ekonomi politikalarının buna uygun olarak... more
“Küreselleşme sorgulanıyor” serisinin üçüncü bölümünde, Küresel Güney olarak adlandırılan geç kapitalistleşmiş ülke grubuna odaklanarak, ilk bölümde değindiğim sermayenin uluslararasılaşması ve ekonomi politikalarının buna uygun olarak yeniden şekillendirilmesi dinamiklerini ele alacağım.

Küresel Güney’in neoliberalizmle buluşması 1980’li yıllarda gerçekleşti. Ancak, 1980’den bugüne doğrusal bir çizgi çekmek mümkün değil. Kendisinden önceki birikim modelinin temel kurumsallaşma biçimlerinin tasfiyesi, karşılaşılan krizler, 1980’de girilen yolun 2000’lerin başında kurumsallaşması ve sonrasında da neoliberalizmin Küresel Güney’deki krizi, geçtiğimiz 40 yılı kuşbakışı da olsa betimlemek için daha gerçekçi. O halde baştan başlayalım, birikim modeli krizinden, yani ithal ikameci sanayileşme stratejisinin tasfiyesinden.
Geçtiğimiz hafta 1+1 Express sayfalarında yeni bir yazı dizine başladım: “Küreselleşme sorgulanıyor”. İlk yazıda küreselleşme tartışmasını sermayenin 1970’lerdeki krizden çıkış stratejilerinin şekillendirdiğini belirtmiştim. Üç ayaktan... more
Geçtiğimiz hafta 1+1 Express sayfalarında yeni bir yazı dizine başladım: “Küreselleşme sorgulanıyor”. İlk yazıda küreselleşme tartışmasını sermayenin 1970’lerdeki krizden çıkış stratejilerinin şekillendirdiğini belirtmiştim. Üç ayaktan oluşan bu stratejilerin ilki olan sermayenin uluslararasılaşması, yine geçen haftanın konuları arasındaydı. Bu hafta sermayenin krizden çıkış stratejisinin ikinci ayağına odaklanacağım: Ekonomi politikalarının yeniden şekillendirilmesi ya da neoliberalizmin yükselişi.
Yeni serimiz “Küreselleşme sorgulanıyor”un ilk bölümünde günümüz krizinin taşlarını döşeyen süreci mercek altına alıyoruz. 1970’li yıllardaki krizden “çıkış stratejileri”, üretimin ve sermayenin uluslararasılaşması, “zaman-mekân” sıkışması…
Dünyanın en büyük finansal yatırım firmalarından olan Black Rock’un kurucusu Larry Fink geçtiğimiz haftalarda yatırımcılara gönderdiği bir bilgi notunda Ukrayna’daki savaş sonrasında bildiğimiz anlamdaki küreselleşmenin sonuna gelindiğini... more
Dünyanın en büyük finansal yatırım firmalarından olan Black Rock’un kurucusu Larry Fink geçtiğimiz haftalarda yatırımcılara gönderdiği bir bilgi notunda Ukrayna’daki savaş sonrasında bildiğimiz anlamdaki küreselleşmenin sonuna gelindiğini yazdı. 1990’ların neoliberal ütopyalarının başında gelen sermayenin pürüzsüz hareketiyle oluşacak küreselleşmenin toplumlar için barış, demokrasi ve refah getireceği görüşü böylelikle bir kere daha yanlışlandı.

Madem neoliberal küreselleşmenin iflasını konuşuyoruz, iflas edenin yerine gelenin ne olacağını da konuşmaya başlamamız gerekir. Ancak bu kolay değil, hesaba katılacak pek çok değişken var.

Bu yazıda eleştirel uluslararası politik ekonomi çerçevesinden bakarak önce çoğul olgular denizinden bazı gelişmelere işaret edip, ardından daha yavaş ilerleyen yapısal değişime dair bazı ipuçlarına işaret edeceğim.
Geçtiğimiz hafta sonu Macaristan’da yapılan seçimlerde Viktor Orbán ve seçim koalisyonu, muhalefetin kurduğu “6’lı ittifak”a 18 puan fark atarak yüzde 53 ile parlamentoda mutlak çoğunluğu etti. Macaristan küresel finansal kriz sonrası... more
Geçtiğimiz hafta sonu Macaristan’da yapılan seçimlerde Viktor Orbán ve seçim koalisyonu, muhalefetin kurduğu “6’lı ittifak”a 18 puan fark atarak yüzde 53 ile parlamentoda mutlak çoğunluğu etti. Macaristan küresel finansal kriz sonrası yükselen yeni otoriter dalganın önemli bileşenlerinden biri. Bu nedenle pek çok araştırmacının takip ettiği bir örnek.
Ancak, Türkiye’de son Macaristan seçimlerin daha yaygın bir şekilde izlenip tartışılmasının temel nedeni, Türkiye’deki resmi muhalefetin liberal kanaat teknisyenlerinin Macaristan’daki muhalefet ittifakını Türkiye’deki muhalefete bir model olarak sunmuş olmaları.
Bu kesim açısından karşımızda büyük bir entelektüel fiyasko var. Ancak bu, liberal kanaat teknisyenleri için çok büyük bir sorun yaratmayacaktır. Bu sefer neden iki ülkenin benzemediği ya da Macaristan muhalefetinin yaptığı teknik hatalara odaklanan tespitler dolaşıma sokulabilir. Zira, şimdiye kadar en yaygın olarak dile getirilen argüman Macaristan’daki 6’lı ittifak’ın yanlış aday nedeniyle kaybettiği.
Bu yazıda bu sığ analiz çerçevesinin ötesine geçerek yükselen küresel otoriter dalganın temel dinamiklerine işaret ettikten sonra Macaristan’a odaklanacağım.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişiminin beşinci haftasını geride bıraktık. Bu yazıyı kaleme alırken henüz sonuçları belli olmasa da geçtiğimiz haftaki en önemli gelişmelerden biri tarafların İstanbul’daki görüşmeleriydi. Sıcak savaş... more
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişiminin beşinci haftasını geride bıraktık. Bu yazıyı kaleme alırken henüz sonuçları belli olmasa da geçtiğimiz haftaki en önemli gelişmelerden biri tarafların İstanbul’daki görüşmeleriydi.
Sıcak savaş gündemi dışında önemli gelişmelerden biri, Rusya’nın hasım olarak gördüğü ülkelere yaptığı gaz ve petrol ihracatı için kendi para birimi rublenin kullanılmasını şart koşacağını açıklamasıydı. Özellikle Avrupa ülkelerini kapsayan bu önlem fiili olarak ekonomik yaptırımların işlemez hale gelmesi anlamına geliyor. Zira, Avrupa ülkelerinin Rusya’dan yaptığı ithalatı ruble ile ödeyebilmesi için önce buna yetecek kadar ruble bulmaları gerekecek. Bunun anlamı Avrupa’nın Rusya’ya euro sağlaması demek.
Almanya bunun kabul edilemez olduğu belirtti. Şimdilik bu konunun nasıl çözüleceği netleşmedi, ancak bu hamleyle gaz sevkiyatının durması dahil, çok dramatik gelişmeler tetiklenebilir. Bu önlemin kısmi olarak da olsa hayata geçmesi durumundaysa Batının Rusya’ya karşı açtığı ekonomik savaş önemli ölçüde anlamsızlaşacak.
Geçtiğimiz haftanın bir başka önemli gelişmesi, NATO liderlerinin toplantısı ve özellikle ABD başkanı Biden’ın Polonya’da yaptığı konuşmaydı. Biden burada bir kere daha “demokrasilere karşı otokrasiler” çerçevesini öne sürse de, fiiliyatta ABD ve müttefiklerinin uyguladığı ekonomik yaptırımların bir türlü yaygınlaşamaması Batılı gözlemcilerin canını sıkıyor. Hatta pek çok Afrika ülkesinin ABD ve Avrupa kampında yer almamasına şaşıran gözlemciler mevcut.
Savaş etrafındaki küresel gündemin son önemli başlığı Hindistan’ın Rusya ile yeni anlaşmalar imzalamanın eşiğine gelmesiydi. Bu haftaki yazımda Hindistan’a ve küresel milliyetçi-muhafazakâr dalganın önemli bileşenlerinden biri olan Modi yönetimine odaklanarak, ABD’nin çizdiği “demokrasi-otokrasi” ekseninin altının boş olduğuna işaret edeceğim.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişimi bir ayı geçti. Çatışmaların yoğunlaştığı bölgelerde sivil ölümler artıyor ve Ukrayna’dan çeşitli Avrupa ülkelerine giden göçmenlerin sayısı üç milyonu geçmiş durumda. Şehirlerdeki yıkım ve can kayıpları... more
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişimi bir ayı geçti. Çatışmaların yoğunlaştığı bölgelerde sivil ölümler artıyor ve Ukrayna’dan çeşitli Avrupa ülkelerine giden göçmenlerin sayısı üç milyonu geçmiş durumda. Şehirlerdeki yıkım ve can kayıpları sürerken ateşkes görüşmeleri de devam ediyor, ancak şimdiye kadar bir mesafe alınabilmiş değil.

Ukrayna’ya akan askeri mühimmat ve yardımlar giderek artıyor, ama NATO’nun bir muharip güç olarak savaşa doğrudan dahil olması gündemde değil. Batılı ülkeler Rusya’ya karşı konvansiyonel bir savaşa girişmek yerine ekonomik savaş ilanını tercih ediyor.

ABD’nin başını çektiği ve Avrupa Birliği ülkelerinin de katıldığı ekonomik yaptırımlar Rusya’yı küresel finansal ve ticari ağlardan izole etmeyi amaçlıyor. Ancak, bu ilk anda görüldüğü kadar kolay ve maliyetsiz değil. Bu yazıda Rusya’ya karşı yürütülen ekonomik savaşın Rusya açısından ilk bir aylık maliyeti ve küresel ekonomiye etkileri üzerinde duracağım.
Bu yazıyı yazarken Rusya ile Ukrayna arasında süren müzakerelerden olumlu sonuç alınabileceği beklentilerinin arttığı açıklamaları haber kanallarında son dakika bilgisi olarak geçiyordu. Umarım ateşkesi sağlama ve silahlı çatışmayı... more
Bu yazıyı yazarken Rusya ile Ukrayna arasında süren müzakerelerden olumlu sonuç alınabileceği beklentilerinin arttığı açıklamaları haber kanallarında son dakika bilgisi olarak geçiyordu. Umarım ateşkesi sağlama ve silahlı çatışmayı sonlandırma girişimleri kısa sürede sonuç verir.

Bu müzakereler ateşkesle sonuçlansa bile Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişiminin siyasi ve iktisadi etkileri sürecek. Sürecin başından itibaren yaptığım değerlendirmelerde, yaşadıklarımızı tarihsel bağlama yerleştirmek için küresel ara rejim kavramını önererek, Çin’in ve Avrupa’nın pozisyonlarını ele almıştım. Bu yazıda ABD’ye odaklanacağım.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişimi 15. gününü doldurdu. Bu süreçte yazdığım iki yazıda, ilk olarak yaşadığımız bu sürecin tarihsel bağlamına işaret etmek için “küresel ara rejim” kavramına değinmiştim. O yazıdaki temel argüman şuydu:... more
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişimi 15. gününü doldurdu. Bu süreçte yazdığım iki yazıda, ilk olarak yaşadığımız bu sürecin tarihsel bağlamına işaret etmek için “küresel ara rejim” kavramına değinmiştim. O yazıdaki temel argüman şuydu: İçinden geçmekte olduğumuz dönemin parametreleri ikinci küresel ara rejim tarafından belirleniyor. İkinci yazıda ise, Batı sisteminin Rusya’ya uyguladığı yaptırımların küresel ekonomi üzerindeki etkilerine ve özellikle Çin’in pozisyonuna değinmiştim.

Bu yazıda, Avrupa’daki bazı gelişmelere odaklanacağım. Öncelikle mevcut savaş ortamının Avrupa’daki siyasi dengeleri nasıl etkileyebileceğine dair bir örnek olarak Polonya’ya yakın plan yapıp, ardından Almanya’nın yeniden silahlanmasına ve bunun ekonomi politiğine değineceğim.
Geçen haftaki yazıda, içinden geçmekte olduğumuz dönemi bir küresel ara rejim olarak görebileceğimizi ve bunun iki Dünya Savaşı arası dönemle bazı benzerlikler taşıdığını belirtmiştim. Bu yazıyı yazarken Rusya’nın Ukrayna’yı işgal... more
Geçen haftaki yazıda, içinden geçmekte olduğumuz dönemi bir küresel ara rejim olarak görebileceğimizi ve bunun iki Dünya Savaşı arası dönemle bazı benzerlikler taşıdığını belirtmiştim.
Bu yazıyı yazarken Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişimi bir haftasını doldurmuş ve ateşkes görüşmelerinin ikincisi henüz başlamıştı. Geçtiğimiz bir haftada, savaşın yarattığı insani trajedilere her gün yenilerinin eklendiğine tanıklık ettik. Bunların yanında pek çok değişim de yaşandı.
Özellikle Almanya bir günde geleneksel resmi pasifist dış politika pozisyonunu değiştirerek bu yıl 100 milyar Avroluk bir silahlanma harcaması yapacağını duyurdu. Diğer bazı Avrupa ülkelerinde de benzer kararlar alındığını gördük. Rusya’nın işgal girişiminin Avrupa’ya etkilerinin çok boyutlu olacağı şimdiden ortaya çıktı, bunları değerlendirmek ileriki yazılara kalsın. Bu yazıda Rusya’ya uygulanan ekonomik yaptırımları ve Çin’in bu süreçteki pozisyonunu ele alacağım.
24 Şubat 2022’nin sabah saatlerinde Rusya’nın Ukrayna genelindeki havaalanları ve askeri tesisler gibi kritik hedefleri havadan vurması ve sonrasında da Ukrayna’nın doğusundaki bazı şehirlere kara harekâtı başlatması, pek çok gözlemci... more
24 Şubat 2022’nin sabah saatlerinde Rusya’nın Ukrayna genelindeki havaalanları ve askeri tesisler gibi kritik hedefleri havadan vurması ve sonrasında da Ukrayna’nın doğusundaki bazı şehirlere kara harekâtı başlatması, pek çok gözlemci tarafından “şok edici” olarak tanımlandı.

Bu yazının yazıldığı saatlerde henüz batılı ülkelerin Rusya’ya yönelik yaptırım paketi açıklamamıştı. Dahası, Rusya’nın ne kadar ileri gideceği ve çatışmanın ne kadar süreceğini tahmin etmek bu aşamada çok güç.

O nedenle, şimdilik bu somut gelişmeleri takip ederken bunların hangi tarihsel bağlamda meydana geldiğini akılda tutmak önemli. Bu boyutu açıklamak için bu yazıda Rusya’nın Ukrayna harekâtının küresel ara rejimde yeni bir aşama olduğuna işaret edeceğim.
İleride yakın dönem Türkiye ekonomi politikalarını inceleyen araştırmacılar, 2021 yılının son çeyreğini önemli bir dönüm noktası olarak ele alacak. Bu yazıda geçtiğimiz iki ayın kısa bir özetini yapıp, Türkiye Cumhuriyet Merkez... more
İleride yakın dönem Türkiye ekonomi politikalarını inceleyen araştırmacılar, 2021 yılının son çeyreğini önemli bir dönüm noktası olarak ele alacak. Bu yazıda geçtiğimiz iki ayın kısa bir özetini yapıp, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 17 Şubat 2022’deki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı sonrası yapılan açıklamayı, daha genel düzeydeki birikim modeli tartışmalarına bağlayarak ele alacağım.
Bu yazıda iki soruya yanıt vermeye çalışacağım: Ekonomi yönetimi, kısa vadede enflasyonun artacağını bile bile neden bu yola saptı? Ne oldu da 2001-2013 arasındaki dönemde görece uyumlu bir şekilde geçinen bu sermaye fraksiyonları 2013... more
Bu yazıda iki soruya yanıt vermeye çalışacağım: Ekonomi yönetimi, kısa vadede enflasyonun artacağını bile bile neden bu yola saptı? Ne oldu da 2001-2013 arasındaki dönemde görece uyumlu bir şekilde geçinen bu sermaye fraksiyonları 2013 sonrasında kavga eder hale geldi?
Bu tip kritik dönemlerde, bakış açısı ve analiz yöntemi çok daha önemli hale geliyor. İktisat hiçbir zaman ve hiçbir yerde sadece teknik bir konu olmamıştır, aynı zamanda siyasidir. “Teknik” olarak yapılması gerekenler, “yapılabilecekler”... more
Bu tip kritik dönemlerde, bakış açısı ve analiz yöntemi çok daha önemli hale geliyor. İktisat hiçbir zaman ve hiçbir yerde sadece teknik bir konu olmamıştır, aynı zamanda siyasidir. “Teknik” olarak yapılması gerekenler, “yapılabilecekler” prizmasından süzülür, öyle hayata geçer. Yapılabileceklerin ne olduğunu belirleyen ise üretim ilişkileri, ülkenin dünya ekonomisiyle entegrasyon biçimi ve bunlar üzerine şekillenen sınıfsal güç dengeleridir. Bu perspektif esasında, eleştirel siyasal iktisat geleneğinin ABC’si. Geçen haftaki faiz kararı bu çerçeveden bakınca nasıl görünüyor, birlikte bakalım.
Peki gerek dünya ekonomisi gerekse genel siyasi eğilimler açısından ortada ‘yeni normal’ diye adlandırılabilecek şeyler var mı? Benim düşüncem, olmadığı yönünde. Aksine, korona virüs salgını, kriz öncesindeki dönemde zaten var olan... more
Peki gerek dünya ekonomisi gerekse genel siyasi eğilimler açısından ortada ‘yeni normal’ diye adlandırılabilecek şeyler var mı? Benim düşüncem, olmadığı yönünde. Aksine, korona virüs salgını, kriz öncesindeki dönemde zaten var olan eğilimlerin daha da güçlenerek karşımıza çıkmasına neden oldu. Dolayısıyla normale dönüş, pozitif bir gelişme olarak değil, gerçekliğin olanca ağırlığı ile üzerimize çökmesi anlamına geliyor.
Ne oldu da iktidarın en ufak ekonomik ya da siyasi talepleri en sert bir şekilde bastırmayı hedeflediği bu özel dönemde dahi Boğaziçi direnişi başarılı bir toplumsal muhalefet örneği haline geldi sorusu etraflıca tartışılmayı hak ediyor.... more
Ne oldu da iktidarın en ufak ekonomik ya da siyasi talepleri en sert bir şekilde bastırmayı hedeflediği bu özel dönemde dahi Boğaziçi direnişi başarılı bir toplumsal muhalefet örneği haline geldi sorusu etraflıca tartışılmayı hak ediyor. Öğrencileri yetişkin yurttaşlar olarak görmeyerek onlara sürekli akıl vermeye çalışanları bir kenara koyup, bu sorunun yanıtlarını tartışmak sadece akademik özgürlük ve demokratik üniversite mücadelesi açısından değil, iktidarın otoriter konsolidasyon girişiminin nasıl durdurulabileceği ve anlamlı bir demokratikleşme sürecinin nasıl gelişebileceği açısından da önemli. Bu tartışmayı hakkıyla yürütmek bu yazının sınırlarını aşıyor ama burada iki noktaya dikkat çekmek istiyorum.
Geçen haftaki yazıda, iktidarın ortaya attığı reform gündemi sonrası muhalif çevrelerde yaşanan kafa karışıklığına değinmiştim. Bildiğiniz gibi, geçmişte sorunlu yönleri acı bir şekilde ortaya çıkan vesayet analizleri, iktidarın reform... more
Geçen haftaki yazıda, iktidarın ortaya attığı reform gündemi sonrası muhalif çevrelerde yaşanan kafa karışıklığına değinmiştim. Bildiğiniz gibi, geçmişte sorunlu yönleri acı bir şekilde ortaya çıkan vesayet analizleri, iktidarın reform gündemi sonrasında yeniden gündeme geldi. Yine geçen yazıda, vesayet tartışmasındaki gibi kısıtlı bir analiz çerçevesi yerine iktidar bloğu kavramının kullanılmasını önererek, bu kavramın üç bileşenini (siyasi alan, burjuvazi ve bürokrasi) kısaca tarif etmiştim. Bu yazıda, bu kavramı güncel gelişmelere nasıl uygulayabileceğimize dair bazı örnekler vereceğim. Ama önce analizi dinamikleştirmek gerek.
Türkiye ekonomisi, 2013 yılından itibaren bir batağa (yapısal kriz) saplanmış durumda. Şoför gaza basıyor (geleceğe kaçış denemeleri), araba motoru hızlanıyormuş gibi oluyor (saman alevi gibi parlayan büyümeler), ancak sonuçta araba... more
Türkiye ekonomisi, 2013 yılından itibaren bir batağa (yapısal kriz) saplanmış durumda. Şoför gaza basıyor (geleceğe kaçış denemeleri), araba motoru hızlanıyormuş gibi oluyor (saman alevi gibi parlayan büyümeler), ancak sonuçta araba olduğu yerde kalmaya devam ederken (uzun durgunluk) aslında patinaj nedeniyle daha da derine batıyor (artan işsizlik ve gelir kaybı).

2013 sonrasındaki yapısal kriz konjonktüründe yaşanan açmaz kısaca şu: İktidar, iktidarda kalmak için ekonomik büyümeyi canlandırmaya çalışıyor. Ancak büyümeyi canlandırmak için faizlerin her baskılanması, kur atağıyla karşılaşıyor. 2014, 2016, 2018 ve 2020’de yaşadığımız bundan ibaret. Geçtiğimiz 7 yılın tartışmaya yer bırakmayacak bir şekilde gösterdiği şu: Bu model işlemiyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 19 Kasım 2020 tarihli Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı, iki önemli kararla sonuçlandı. Bunlardan ilki ‘politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 10,25’ten yüzde... more
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 19 Kasım 2020 tarihli Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı, iki önemli kararla sonuçlandı. Bunlardan ilki ‘politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 10,25’ten yüzde 15’e yükseltilmesi’, ikincisi de ‘tüm fonlamanın temel politika aracı olan bir hafta vadeli repo faiz oranı üzerinden yapılması’, yani sadeleşme idi. Böylelikle TCMB, 2013 sonrasında dördüncü kez faiz artışı yapmış oldu.
Bu köşeyi izleyen okur, Erdoğan yönetiminin 2020’deki ekonomik performansı ile ilgili geçtiğimiz ay (13 Ekim’de) yaptığım değerlendirmeyi hatırlayacaktır: Mart-Eylül arası uygulanan ‘geleceğe kaçış’ stratejisi, Eylül ayında mecburi bir... more
Bu köşeyi izleyen okur, Erdoğan yönetiminin 2020’deki ekonomik performansı ile ilgili geçtiğimiz ay (13 Ekim’de) yaptığım değerlendirmeyi hatırlayacaktır: Mart-Eylül arası uygulanan ‘geleceğe kaçış’ stratejisi, Eylül ayında mecburi bir ‘U-dönüşü’ ile sonuçlanmıştı. TL’deki hızlı değersizleşme, enflasyondaki artış ve artan cari açık Mart-Eylül arasındaki stratejinin sınırlarını çizmiş oldu.
Geçtiğimiz üç hafta boyunca, ekim ayında ABD’de gerçekleştirilen Uluslararası Para Fonu (IMF) ile Dünya Bankası’nın yıllık toplantıları çerçevesinde ele alınan konuları farklı yönleriyle ele aldım. İlk yazıda, neoliberalizmin aşınmasını... more
Geçtiğimiz üç hafta boyunca, ekim ayında ABD’de gerçekleştirilen Uluslararası Para Fonu (IMF) ile Dünya Bankası’nın yıllık toplantıları çerçevesinde ele alınan konuları farklı yönleriyle ele aldım. İlk yazıda, neoliberalizmin aşınmasını ve bu sürecin uluslararası kurumlara yansımalarını, özellikle IMF’de araştırma dairesi ile ülke uygulamaları arasındaki açı farkının giderek artmakta olduğunu konu edindim. Sonrasında, uluslararası ekonomik kurumlardan gelen, korona salgını nedeniyle ortaya çıkan ekonomik sorunların aşılması için kamu harcamalarının artırılması ve yeni bir Bretton Woods gerektiği önerilerine değindim.

Son olarak geçtiğimiz hafta, uluslararası ekonomik kurumların bu önerilerinin Türkiye bağlamında ne anlama geldiğini ya da nasıl yankı bulduğunu ele aldım. Burada Erdoğan yönetimi için birikim modeli ile ilgili bir tercih yapmadan ilerlemenin zorlaştığına işaret ettim. Bu hafta ise başladığım noktaya, yani neoliberalizmin sorgulanması tartışmasına dönüp, bunun sadece korona salgını ile oluşan bu özel konjonktürle mi ilgili olduğu sorusunu ele alacağım.
Geçtiğimiz iki yazıda, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası’nın yıllık toplantıları vesilesiyle yapılan değerlendirmelerden yola çıkarak, ilk önce neoliberalizmin aşınmasını, ardından da yine bu bağlamda yapılan ‘kamunun geri... more
Geçtiğimiz iki yazıda, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası’nın yıllık toplantıları vesilesiyle yapılan değerlendirmelerden yola çıkarak, ilk önce neoliberalizmin aşınmasını, ardından da yine bu bağlamda yapılan ‘kamunun geri dönüşü’ ve ‘yeni bir Bretton Woods’ önerilerini ele almıştım. Bu yazıda aralarında Türkiye’nin de olduğu ‘yükselen piyasa ekonomileri’ olarak adlandırılan geç kapitalistleşmiş ülkelerin bu sürecin neresinde olduğunu konu edineceğim.
Geçtiğimiz hafta, özellikle Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası’nın yıllık toplantısı vesilesi ile yapılan değerlendirmelerden yola çıkarak, uluslararası teknokraside gözlenebilen bir eğilim olarak hakim paradigmadaki aşınmayı,... more
Geçtiğimiz hafta, özellikle Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası’nın yıllık toplantısı vesilesi ile yapılan değerlendirmelerden yola çıkarak, uluslararası teknokraside gözlenebilen bir eğilim olarak hakim paradigmadaki aşınmayı, yani neoliberalizmin sorgulanmasını ele almıştım. Bu yazıda yine aynı toplantılar dahilinde gündeme gelen kamu yatırımlarının artırılması ve yeni bir Bretton Woods sistemi önerilerini ele alacağım.
Geçen hafta yapılan IMF & Dünya Bankası’nın  yıllık toplantısından çıkan şu: neoliberalizm aşınıyor ancak henüz bir paradigma değişiminden söz etmek için erken.
Eylüldeki ‘U-dönüşü’ sonrasında önümüzde ekonomik durgunluk var. Bu iktidarın arzu ettiği değil mecbur kaldığı bir adım.
2018’deki rejim değişikliği sonrasında Türkiye’nin dış politika ‘aktivizmi’ gözle görünür bir şekilde arttı. Artan bu aktivizmin nedenleri üzerine pek çok fikir öne sürülüyor. Bu yazıda, kısaca bu fikirlerin üçüne değinip, korona salgını... more
2018’deki rejim değişikliği sonrasında Türkiye’nin dış politika ‘aktivizmi’ gözle görünür bir şekilde arttı. Artan bu aktivizmin nedenleri üzerine pek çok fikir öne sürülüyor. Bu yazıda, kısaca bu fikirlerin üçüne değinip, korona salgını sonrası döneme uluslararası siyasal iktisat açısından bakıldığında görülen yeni bölgeselleşme eğilimlerini ve bunun yoğunlaşan dış politika gündemine olası etkilerini değerlendireceğim.
Research Interests:
Korona krizi ile Türkiye’deki yeni rejimin iktisadi ve siyasi özellikleri daha da belirginleşiyor. Ancak siyasi ve iktisadi yorumcuların çoğunluğu, iktidarın aldığı günlük ekonomik ya da siyasi kararların tartışmasına çok fazla enerji... more
Korona krizi ile Türkiye’deki yeni rejimin iktisadi ve siyasi özellikleri daha da belirginleşiyor. Ancak siyasi ve iktisadi yorumcuların çoğunluğu, iktidarın aldığı günlük ekonomik ya da siyasi kararların tartışmasına çok fazla enerji harcadığından, yeni rejimin temel özelliklerinin yeterince kapsamlı bir şekilde tartışılmadığını düşünüyorum. Bu nedenle, önümüzdeki dönemde fırsat buldukça bu konu üzerinde yazmaya çalışacağım. İlk yazı epeyce köşeli oldu. Nüanslara ihtiyacı olduğunun farkındayım ancak  başlarken doğrudan konuya girmenin iletişimi kolaylaştırabileceğini düşündüm.
Salgınla mücadelede kamu politikasının iki amacı var: (i) hayatını kaybeden insan sayısını en az sayıda tutmak ve (ii) salgının ekonomik etkisini en aza indirmek. Bu iki amacın birbiri ile çelişip çelişmeyeceğini belirleyen, kamu... more
Salgınla mücadelede kamu politikasının iki amacı var: (i) hayatını kaybeden insan sayısını en az sayıda tutmak ve (ii) salgının ekonomik etkisini en aza indirmek. Bu iki amacın birbiri ile çelişip çelişmeyeceğini belirleyen, kamu politikasının hangi ekonomik ve siyasi düzlemde yapılıyor olduğu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) bu yılın ikinci toplantısını 19.02.2020 tarihinde yaptı ve politika faizini 0,5 puan indirdi. Bu indirim ile banka, her ne kadar indirim temposu giderek azalsa da, 2019... more
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) bu yılın ikinci toplantısını 19.02.2020 tarihinde yaptı ve politika faizini 0,5 puan indirdi. Bu indirim ile banka, her ne kadar indirim temposu giderek azalsa da, 2019 yılından bu yana toplam 13,25 puanlık faiz indirimi yapmış oldu.

Bu yazıda Şubat ayı itibariyle TCMB’nin faiz indirimlerinde yolun sonuna geldiğini ve bunun 2018-2019 krizi sonrasında önemli bir dönüm noktası olduğunu ileri süreceğim. Yazıda, sürecin genel gidişatı ile ilgili kısa bir hatırlatma sonrasında, 19 Şubat açıklamasının önemli gördüğüm yanlarını dört maddede ele aldım.
Mevcut iktidarın ömrünü tükettiği, hatta uzatmaları oynadığı muhalifler arasında oldukça yaygın bir görüş. Ancak bu yaygın kanının dayanakları genellikle dikkatli bir şekilde ortaya konulmuyor. Analitik neden sonuç zincirinden kopuk... more
Mevcut iktidarın ömrünü tükettiği, hatta uzatmaları oynadığı muhalifler arasında oldukça yaygın bir görüş. Ancak bu yaygın kanının dayanakları genellikle dikkatli bir şekilde ortaya konulmuyor. Analitik neden sonuç zincirinden kopuk görüşler, temenni olarak görülebilir. Ancak bu görüşlere dayanılarak yaratılan temelsiz umut, aksi gelişmelerde hızla ölçüsüz hayal kırıklıklarının yaşanmasına neden oluyor. Daha önemlisi, AKP’den ayrılarak kurulan iki yeni oluşumun, iktidarın sonunu getirmeye yeterli olacağı düşüncesi, yine aynı çevrelerde yaygın bir kabul halini almaya başlıyor.

Bu yazı ile geçtiğimiz ayki ‘Otoriter Konsolidasyon Kapısı Aralandı’ başlıklı yazımın devamı olarak, yukarıda özetlediğim görüşten farklı düşündüğümü vurgulamak ve geçen ay kaldığım yerden kendi pozisyonumu sistematik olarak açıklamayı sürdürmek istiyorum.
Bu yazı ile içinden geçmekte olduğumuz süreci biri tarihsel, diğeri kavramsal iki temel argüman ile ele alarak, 2020 Türkiye’si ve sonrası için bir otoriter konsolidasyon ihtimalinin belirdiği görüşümü tartışmaya açmak istiyorum.... more
Bu yazı ile içinden geçmekte olduğumuz süreci biri tarihsel, diğeri kavramsal iki temel argüman ile ele alarak, 2020 Türkiye’si ve sonrası için bir otoriter konsolidasyon ihtimalinin belirdiği görüşümü tartışmaya açmak istiyorum.

Tarihsel argüman, daha çok dönemlendirme ile ilgili. 2018-2019 krizinin, 2013 sonrasında iç içe geçmiş birikim rejimi krizi ve devlet krizi döngüsünün bir halkası olarak ele alınması gerektiğini önereceğim. Bu anlamıyla yazının odak noktası 2018-2019 krizinin iç dönemlendirmesi değil, bu krizin içinde yaşandığı konjonktür.

Kavramsal argüman, krizi hangi kavramsal çerçeve ve araçlarla açıklayacağımız üzerine. Olayların sıcaklığı geçmeye başladıkça, Türkiye ekonomisindeki 2018-2019 krizi üzerine akademik makaleler yavaş yavaş yazılmaya başlanıyor. Elbette her akademik disiplin kendi meşrebince konuyu ele alacak. Ancak devlet teorisi olmayan iktisadi analizler ile birikim modelinin temel özelliklerinden habersiz siyasi analizlerin bizi isabetsiz sonuçlara ulaştırageldiğini hatırlatmak istedim. Bu nedenle, daha önceki yazılarda kısaca değindiğim yapısal kriz kavramını ve bunun bileşenlerini açacağım.

Bu yazı tamamlanmış bir öneriden ziyade, bir zihin egzersizi ya da daha sistematik bir tartışmaya davet olarak da alınabilir.
TCMB Para Politikası Kurulu (PPK) bu yılın altıncı toplantısını yaptı ve politika faizini 3,25 puan indirdi. Banka, Nisan’da gevşeme sinyali vermişti ama birikimli faiz indirimini ancak Temmuz’da yapabildi. Geçtiğimiz ay ile birlikte... more
TCMB Para Politikası Kurulu (PPK) bu yılın altıncı toplantısını yaptı ve politika faizini 3,25 puan indirdi. Banka, Nisan’da gevşeme sinyali vermişti ama birikimli faiz indirimini ancak Temmuz’da yapabildi. Geçtiğimiz ay ile birlikte düşündüğümüzde toplam 7,5 puanlık faiz indirimi yapılarak, bir yıl sonra Eylül 2018’de 6,25 oranında yapılan faiz artışı geri alınabilmiş oldu. Banka’nın bu kararı alabilmesindeki en önemli değişken, küresel finansal çevrimdeki değişimdir.
Federal İstatistik Ofisi'nin açıkladığı, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilere göre, Alman ekonomisi 2019'un ikinci çeyreğinde, bir önceki çeyreğe göre % 0.1 daraldı. Bu durum en son 2018'in üçüncü çeyreğinde yaşanmıştı.... more
Federal İstatistik Ofisi'nin açıkladığı, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilere göre, Alman ekonomisi 2019'un ikinci çeyreğinde, bir önceki çeyreğe göre % 0.1 daraldı. Bu durum en son 2018'in üçüncü çeyreğinde yaşanmıştı. 2019'un ikinci çeyreğinde özel tüketim, kamu harcamaları ve sabit sermaye yatırımları büyümeye pozitif katkı yapmış durumda. Yatırımlar alanında azalan kalem inşaat yatırımları. Ancak bu pozitif verilere rağmen uzmanların tahminlerine göre kısa vadede bir resesyon yaşanması ihtimali % 50'yi aştı. Ekonomik durgunluk, özellikle otomobil ve makine sektörlerindeki talep zayıflığından kaynaklanıyor. Bu iki sektörün dış talebe olan duyarlılığı yüksek. Dolayısıyla, ekonomik yavaşlama ve durgunluk, dış ticaretin negatif etkisi nedeniyle gerçekleşiyor. Alman merkez bankası Bundesbank da Ağustos ayındaki raporunda önümüzdeki dönemde ekonomik yavaşlamanın sürebileceğini ve bunun sanayi sektörü kaynaklı olabileceğini açıkladı.
TCMB Para Politikası Kurulu (PPK) bu yılın beşinci toplantısını yaptı ve politika faizini 4,25 puan indirdi. Banka, Nisan'da gevşeme sinyali vermişti. Ekonomi yönetiminin 31 Mart 2019 seçimleri öncesinde ve sonrasında hayata geçirdiği... more
TCMB Para Politikası Kurulu (PPK) bu yılın beşinci toplantısını yaptı ve politika faizini 4,25 puan indirdi. Banka, Nisan'da gevşeme sinyali vermişti. Ekonomi yönetiminin 31 Mart 2019 seçimleri öncesinde ve sonrasında hayata geçirdiği operasyonlar (swap, döviz satma vs.) sonrasında TL'nin değeri sert şekilde dalgalanmıştı. Bu dalgalanma, Ağustos 2018'in ardından yaşanan en sert hareket idi. Yaşanan bu ufak çaplı kur şokunun da etkisi ile TL'deki değersizleşme, bir önceki PPK toplantısındaki faiz indirimi beklentisini ertelemiş oldu. Şimdi ise birikimli bir faiz indirimi geldi. Faiz indiriminin ve açıklama metninin üç önemli özelliği var.
Bu yazıda, AKP-MHP ittifakının İstanbul hezimetinin olası sonuçlarını tartıştım. Bu tartışmayı, Marxist siyaset kuramcısı Nicolas Poulantzas’ın kavramsal çerçevesini kullanarak sürdürmenin, yaşanan gerçekliği anlayabilmemize yardımcı... more
Bu yazıda, AKP-MHP ittifakının İstanbul hezimetinin olası sonuçlarını tartıştım. Bu tartışmayı, Marxist siyaset kuramcısı Nicolas Poulantzas’ın kavramsal çerçevesini kullanarak sürdürmenin, yaşanan gerçekliği anlayabilmemize yardımcı olabileceğini düşünüyorum.  Yazıda Poulantzas’ın analizinde kritik bir yer tutan yapısal kriz ve iktidar bloğu kavramlarından hareketle ileri sürdüğüm temel argüman şu: AKP-MHP ittifakının İstanbul hezimeti, AKP devrinin sonunu getirecek bir mekanizmanın çoktan işlemeye başladığını gösteriyor olabilir.
Geçen ayki 1artı1 Forum yazımda, iktidar bloğunun siyasi kanadında 31 Mart seçim yenilgisi sonrasında yaşanan sarsıntıyı ele almıştım. Bu ayki yazıda ise, büyük sermaye ile iktidar arasında yaşanan gerilimi, iktidar bloğu içindeki artçı... more
Geçen ayki 1artı1 Forum yazımda, iktidar bloğunun siyasi kanadında 31 Mart seçim yenilgisi sonrasında yaşanan sarsıntıyı ele almıştım. Bu ayki yazıda ise, büyük sermaye ile iktidar arasında yaşanan gerilimi, iktidar bloğu içindeki artçı sarsıntılar olarak değerlendireceğim. Bu tartışmaya Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün (OECD) Türkiye ekonomisi ile ilgili açıkladığı son tahminlerden hareket ederek geçeceğim, zira OECD’nin yaptığı değerlendirmeler ile iktidar bloğu içindeki gerilimler birbiri ile bağlantılı.
İktidar koalisyonu 31 Mart 2019 seçimlerinde, 7 Haziran 2015’tekine benzer bir seçim yenilgisi aldı. Bu yenilgi ve yenilginin hazmedilmesi sürecinin uzaması, seçim sonrasında açıklanacağı ilan edilen acı reçetenin de ertelenmesine neden... more
İktidar koalisyonu 31 Mart 2019 seçimlerinde, 7 Haziran 2015’tekine benzer bir seçim yenilgisi aldı. Bu yenilgi ve yenilginin hazmedilmesi sürecinin uzaması, seçim sonrasında açıklanacağı ilan edilen acı reçetenin de ertelenmesine neden oldu. Bu yazıda, seçimin bir hafta öncesinden başlayarak geçtiğimiz bir ayın kritik gelişmelerini özetledim.
Türkiye derin bir ekonomik krizin tam ortasında. 2018-2019 krizinin ilk aşaması Ağustos 2018’deki döviz kriziyle başladı. Döviz krizinin etkileri hızla ekonomiye yayıldı; enflasyon, faizler ve işsizlik artarken sanayi üretimi daraldı ve... more
Türkiye derin bir ekonomik krizin tam ortasında. 2018-2019 krizinin ilk aşaması Ağustos 2018’deki döviz kriziyle başladı. Döviz krizinin etkileri hızla ekonomiye yayıldı; enflasyon, faizler ve işsizlik artarken sanayi üretimi daraldı ve ekonomik büyüme durma noktasına geldi. Krizin ikinci aşaması, Erdoğan yönetiminin krizin yarattığı sonuçlarla mücadele etmesiyle ve krizin sorumluluğunu başkalarına yüklemeye çalışmasıyla sürüyor.
Üçüncü aşama ise 31 Mart 2019’da yapılacak yerel seçimlerden sonra başlayacak. Bu yazıda, yaklaşan yerel seçimler bağlamında 2018-2019 ekonomik krizinin arka planını, krizin aşamalarını ve güncel durumu ele alacağım.
Görmeyen var mı? O videoyu görmeyen pek azdır herhalde. Yol TV'nin sokak röportajlarının birinde, aniden gelişen bir kontratak ve doksana takılan top: "Bu devlette hard kapitalizm var!" Bu "Messi golü"nün başlangıç sahnesi, 23 Haziran... more
Görmeyen var mı? O videoyu görmeyen pek azdır herhalde. Yol TV'nin sokak röportajlarının birinde, aniden gelişen bir kontratak ve doksana takılan top: "Bu devlette hard kapitalizm var!" Bu "Messi golü"nün başlangıç sahnesi, 23 Haziran seçimi üzerine Özge Uyanık'ın mikrofonuna konuşan "makbul vatandaş" topluluğundan birinin "devletsiz millet, milletsiz devlet olmaz" demesi. Sonrası, Azadî Kaya adlı yurttaşın atağa kalkışı: "Devletsiz millet ney! Bu devlette hard kapitalizm var, leşçi, can alıcı! Faşizan… İçtiğin bir bardak suyun yarısı vergi…" Sosyal medyada izlenme rekorları kıran bu video bize ne söylüyor? "Hakikatin nerede, ne zaman, kimin ağzından döküleceği belli olmaz"ı tescil eden bu görüntülerin "etiket kelimeleri" neleri imliyor? Hard kapitalizm nedir, nasıl işler, bir topluma neler yapar? Türkiye hard kapitalizmi nelere gebe? Altı bölümlük "dosya"nın açılışını Ümit Akçay'la yapıyoruz. Sonraki bölümlerde, sırasıyla Hayri Kozanoğlu 
22 Mart 2019 cuma günü, 10 Ağustos'taki kur krizinden bu yana TL'nin tek günde en çok değer kaybettiği gün oldu. Bu yazıda, 22 Mart'tan bu yana yaşananlar ile ilgili kısa ve teknik olmayan bir değerlendirme yaparak, yaşananları... more
22 Mart 2019 cuma günü, 10 Ağustos'taki kur krizinden bu yana TL'nin tek günde en çok değer kaybettiği gün oldu. Bu yazıda, 22 Mart'tan bu yana yaşananlar ile ilgili kısa ve teknik olmayan bir değerlendirme yaparak, yaşananları anlamlandırmaya çalışacağım.

And 180 more

This chapter provides a comprehensive analysis of import-substituting industrialization (ISI) experience of Turkey between 1960 and 1980 from a critical political economy perspective. It examines the Turkish case in the context of the... more
This chapter provides a comprehensive analysis of import-substituting industrialization (ISI) experience of Turkey between 1960 and 1980 from a critical political economy perspective. It examines the Turkish case in the context of the hegemonic international institutional design, which was introduced in the post-World War-II period, and of the structural crisis of the 1970s. The chapter particularly uncovers two key developments that paved the way for consolidation of the dependent development path of Turkish capitalism: (i) failed reform attempts of planners to establish a coherent planning framework in the early 1960s, and (ii) an unsuccessful attempt of deepening of ISI strategy in the late 1970s. As for the former, the chapter argues that although industrialists supported the ISI regime, they watered down the disciplinary components of the indicative planning, therefore rejected the “reciprocal deal” that the planners offered. Regarding the latter, the chapter offers a detailed assessment on the crisis of the Turkish economy by analyzing the main dynamics of the 1977-1980 balance of payment crisis.
Yirminci yüzyılın ilk yarısı ya da daha net olarak iki Dünya Savaşı arası dönem (1915-1945), pek çok açıdan ilginç özellikler taşıyordu. Uluslararası parasal ve finansal sistemin çöküşü, liberal dünya düzeninin sarsılması, kapitalizmin... more
Yirminci yüzyılın ilk yarısı ya da daha net olarak iki Dünya Savaşı arası dönem (1915-1945), pek çok açıdan ilginç özellikler taşıyordu. Uluslararası parasal ve finansal sistemin çöküşü, liberal dünya düzeninin sarsılması, kapitalizmin tarihinin en büyük ekonomik bunalımının yaşanması, küresel düzeyde hegemonik devlet olan Büyük Britanya'nın giderek güç kaybetmesi karşısında, bu hegemonik rolü devralacak yeni bir süper gücün henüz ortaya çıkmaması, bir yanda bir sosyalist devrim yaşanırken diğer yanda faşizmin yükselişi, kitlesel savaşların ve katliamların yaşanması gibi gelişmeler, bu dönemi karakterize ediyordu. Bir başka ifadeyle bu dönemin temel özelliği, uluslararası sistemde bir hegemonya boşluğunun doğması ve istikrarsızlığın artması idi. A. Gramsci'nin terminolojisini kullanırsak, bu dönem, eskinin ölmekte olduğu ancak yenin henüz doğmadığı bir 'ara rejim' olarak görülebilir. Bu yazıda, iki Dünya Savaşı arası dönemi 'birinci küresel ara rejim' olarak ve benzer bir şekilde, günümüzde içinden geçmekte olduğumuz dönemi de 'ikinci küresel ara rejim' olarak adlandırabileceğimizi önereceğim. İlk küresel ara rejim, küresel hegemonik güç transferinin Büyük Britanya'dan ABD'ye geçişi sürecinde yaşanmıştı. İkinci küresel ara rejimin başlangıcında ise, ABD'nin göreli gerilemesi ile başladı ancak henüz onun yerini alacak aday yeterince kuvvetli değil. İkinci küresel ara rejim, 1945 sonrası kurulan dünya düzenin yıkılması sonucunda ortaya çıktı. 1945 ile 1970'li yıllardaki krize kadar geçen dönem, gerek merkez kapitalist ülkeler, gerekse geç kapitalist ülkeler açısından bir önceki döneme göre önemli farklılıklar içeriyordu.
Türkiye ekonomisinin finansallaşması için iki aşama tanımlanabilir. İlk aşama 1980’li yılların ortalarından 2001 krizine kadar sürer ve merkezinde kamu borcunun çevrilmesi vardır. İkinci aşama, 2001 krizinden günümüze kadar gelen süreci... more
Türkiye ekonomisinin finansallaşması için iki aşama tanımlanabilir.
İlk aşama 1980’li yılların ortalarından 2001 krizine kadar sürer
ve merkezinde kamu borcunun çevrilmesi vardır. İkinci aşama, 2001
krizinden günümüze kadar gelen süreci kapsamaktadır. İlk aşama,
ekonomi politikalarının belirlenmesinde maliye politikasının ağırlığının
olduğu bir dönem iken, ikinci aşama, para politikalarının bu rolü
aldığı bir dönem olmuştur. Türkiye ekonomisinin finansallaşmasında
ikinci aşamanın üç temel özelliği vardır: (i) 2001 sonrasında dış
borçlanmada kamu borcunun baskın konumu geri çekilmiştir, (ii) özel
sektörün özellikle de finansal olmayan firmaların dış borçlanma kapasitesi
önemli oranda artmıştır, (iii) hanehalkı borçlanması, ekonomik,
sosyal ve siyasal bir gelişme olarak Türkiye’nin gündemine girmiştir.
Bu çalışmada 2001 krizi sonrasındaki merkez bankacılığı uygulamalarının, Türkiye ekonomisinin finansallaşması sürecinin ikinci
aşamasına geçişi açısından kritik önemde olduğu ve bu yeni merkez
bankacılığı uygulamaların Türkiye’deki borçlanma yapısında önemli
değişikliklere zemin hazırladığı ileri sürülecektir.
Türkiye’de yakın dönemde siyasal iktisadi arayışların ifade ettiği ihtiyaca alternatif cevaplar verebilmek için de neoliberal ve buna karşın “yeni” Türkiye’deki ekonomi yönetiminin dayandığı ayakları sergilemek, yenilenen ve aynı kalan... more
Türkiye’de yakın dönemde siyasal iktisadi arayışların ifade ettiği ihtiyaca alternatif cevaplar verebilmek için de neoliberal ve buna karşın “yeni” Türkiye’deki ekonomi yönetiminin dayandığı ayakları sergilemek, yenilenen ve aynı kalan politika unsurlarını tartışmak fayda sağlayabilir. Bu doğrultuda elinizdeki çalışma birinci bölümde uluslararası finansal kriz ve takip eden istikrarsızlıklar boyunca uluslararası düzeyde politika yönelimi tartışmasının ana doğrultusunu inceleyecektir. İkinci bölüm bu doğrultunun Türkiye’ye aktarım kanallarını sergileyecek ve Türkiye içinde farklı kampların temsil ettiği projeleri irdeleyecektir. Üçüncü bölüm ise, alternatif bir siyasal iktisadi yönelimin anahatlarını verecek ve “yeni” sıfatının radikal ve eşitlikçi bir proje tarafından ele geçirilmesi olasılığını ele alacaktır. Sonuç bölümü çalışmanın ana vurgularını tekrarlayacak ve böylelikle Türkiye ekonomisindeki çıkmazlar ve arayışların anlamlarını özetleyecektir.
Bu çalışmada, güncel Yunanistan krizi aynasında, Almanya’nın (özellikle Alman sermaye çevrelerinin) Yunanistan krizi bağlamlarındaki tutumunun emperyalizm kavramının sağladığı olanaklarla tartışılıp tartışılamayacağı sorusu üzerinde... more
Bu çalışmada, güncel Yunanistan krizi aynasında, Almanya’nın (özellikle Alman sermaye çevrelerinin) Yunanistan krizi bağlamlarındaki tutumunun emperyalizm kavramının sağladığı olanaklarla tartışılıp tartışılamayacağı sorusu üzerinde durulacaktır. Güncel krizde Almanya’nın pozisyonunun açıklanmasında emperyalizm kavramı etrafında oluşan literatürün “birikim modeli ihracı” süreçlerini de içerecek şekilde genişletilmesiyle daha kapsayıcı bir çerçevenin geliştirilebileceği öne sürülecektir. Esasında koşullu krediler aracılığıyla birikim  modeli ihracı uygulaması yeni değildir, 1980’li yıllarda geç kapitalistleşmiş ülkelerdeki birikim modeli değişiklikleri, IMF ve DB destekli yapısal uyum programları ve stand-by anlaşmaları ile gerçekleştirilmiştir. Yeni olan, Avrupa’nın merkezinde bu tip bir uygulamanın gündeme gelmesi. Çalışmada, bu argümanı desteklemek için öncelikle klasik emperyalizm tartışmalarının konumuzla ilgili boyutları ana hatlarıyla değerlendirilecek, ardından güncel konjonktürün açıklanması için “birikim modeli ihracı olarak emperyalizm” süreçleri üzerinde durulacaktır. İkinci bölümde, “birikim modeli ihracı olarak emperyalizm” sürecinin somut uygulaması olarak yeni Alman modelinin yükselişi ve kriz sonrasında Yunanistan’a dayatılması üzerinde durulacaktır. Sonuç bölümü makalenin ana argümanını özetlemektedir.
Praksis Dergisi'nin 38. sayısı "Borçlan(dır)ma ve Türkiye'de Borçluluk" dosyasıyla çıktı.
Research Interests:
Bu röportaj, 02.09.2019 tarihinde Cumhuriyet'te yer aldı. Gazete'de muhtemelen yer sorunu nedeniyle bazı yanıtlar kısaltılmış, röportajın tam metnini buradan okuyabilirsiniz.
Research Interests:
Research Interests:
Varlık Fonu’yla asıl amaçlanan ne, özelleştirmelerin sonu nereye gider? İktisatçı Doç. Dr. Ümit Akçay ile torba yasayı, hükümetin OHAL ekonomi politikasını konuştuk. Akçay, “Bu yeni önlemlerle kâr özelleştiriliyor, zarar... more
Varlık Fonu’yla asıl amaçlanan ne, özelleştirmelerin sonu nereye gider? İktisatçı Doç. Dr. Ümit Akçay ile torba yasayı, hükümetin OHAL ekonomi politikasını konuştuk.  Akçay, “Bu yeni önlemlerle kâr özelleştiriliyor, zarar toplumsallaştırılıyor” diyor.
Research Interests:
ABD'de 2008 yılında patlak veren 21. yüzyılın ilk büyük krizinin etkileri tüm dünyayı alt üst etmeye devam ederken, Ümit Akçay ve Ali Rıza Güngen'in Nota Bene yayınlarından 2014 yılında çıkan 'Finansallaşma, Borç Krizi ve Çöküş' adlı... more
ABD'de 2008 yılında patlak veren 21. yüzyılın ilk büyük krizinin etkileri tüm dünyayı alt üst etmeye devam ederken, Ümit Akçay ve Ali Rıza Güngen'in Nota Bene yayınlarından 2014 yılında çıkan 'Finansallaşma, Borç Krizi ve Çöküş' adlı kitabı ikinci baskısını kısa bir süre önce yaptı. Biz de kitabın yazarlarına krizin boyutlarında oluşan son durumu ve Türkiye'ye ilişkin güncel gelişmeleri sorduk.
Research Interests:
Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin'de ekonomik büyümenin yavaşlaması, küresel ekonomik büyümeye dair endişeleri artırıyor. 'Dünyanın bir ucu'ndaki bu ülkenin 'mucize' büyümesi sona mı eriyor? Büyümenin motor gücü haline gelen... more
Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin'de ekonomik büyümenin yavaşlaması, küresel ekonomik büyümeye dair endişeleri artırıyor. 'Dünyanın bir ucu'ndaki bu ülkenin 'mucize' büyümesi sona mı eriyor? Büyümenin motor gücü haline gelen Çin'de yaşanan durgunluk tüm dünya ekonomilerini nasıl etkileyecek? Biz de bu sorulara yanıt aramak için Türkiye Araştırmaları Enstitüsü’nden ekonomist Doç. Dr. Ümit Akçay ile konuştuk.
Politikayla yakından, gazete köşesi okuma seviyesinden, ana haber bülteni izleme mesafesinden ya da çok uzaktan ilgilenen insanların birçoğu konunun iktisat yönüyle hem hal olmayı pek sevmez. Devlet dairesine gidip evrak işleriyle... more
Politikayla yakından, gazete köşesi okuma seviyesinden, ana haber bülteni izleme mesafesinden ya da çok uzaktan ilgilenen insanların birçoğu konunun iktisat yönüyle hem hal olmayı pek sevmez. Devlet dairesine gidip evrak işleriyle uğraşmakla eşdeğermiş gibi görünür çünkü iktisat gözümüze. Ya da vaktiyle vergi iadesi için tek tek fiş doldurduğumuz günleri hatırlatır lafı geçtiğinde. Twitter'da Ümit Akçay'ın yazılarıyla karşılaşmadan önce benim için iktisat, finans/şirket filmlerini izlemeye bayılmak seviyesindeydi. Senaryo içinde zeki karakterlerin, karizmatik karizmatik konuştuğu bir konudan ibaretti. Dünyadaki ve haliyle ülkemizdeki ekonomik/iktisadi gelişmelerin hayatlarımıza nasıl sirayet ettiğiyle ilgili temelinden hiç kafa yormadığımı, Ümit Akçay'ın yazılarını okumaya başladıktan sonra fark ettim.
Research Interests:
Bu görüşme, Gezi ayaklanması sırasında New York’ta yaşayan aktivistlerin bir araya gelerek kurduğu Research Instıtute on Turkey ile bağlantılı çalışan Türkiye Borç ve Finansallaşma Araştırma Ağı dahilinde bir süredir ortak faaliyetler... more
Bu görüşme, Gezi ayaklanması sırasında New York’ta yaşayan aktivistlerin bir araya gelerek kurduğu Research Instıtute on Turkey  ile bağlantılı çalışan Türkiye Borç ve Finansallaşma Araştırma Ağı dahilinde bir süredir ortak faaliyetler yürüten Özlem Çelik, Ali Rıza Güngen, Elif Karaçimen ve Ümit Akçay ile borçlanma ve finansallaşmanın serüveni üzerine bir yuvarlak masa toplantısı olarak düzenlendi. 2000’li yılların başından itibaren hepimizin gündelik hayatını ve emek sürecini belirleyen bir mesele olan borçlanmayı, farklı boyutlarıyla çalışanlar olarak konuştuk. Bireysel borçlanma konusunda önemli bir katkı sunan Elif’in doktora araştırmasına dayanan Türkiye’de Finansallaşma: Borç Kıskacında Emek başlıklı kitabı SAV Yayınlarından bu yıl çıktı. Ali Rıza ve Ümit’in  de bu alanda şimdiden önemli çalışmalar arasına giren Finansallaşma, Borç Krizi ve Çöküş: Küresel Kapitalizmin Geleceği başlıklı Notabene’den çıkan kitabı ve Praksis Dergisi’nin editörlüğünü yaptıkları Borçlan(dır)ma ve Türkiye’de Borçluluk sayısı konuyu derinlemesine merak edenlerin bakabileceği yayınlar arasında. Özlem’in ise yakında ulaşılabilir olacak olan Türkiye’de ve İstanbul’da konut sektörünün dönüşümünü ele alan ortak bir araştırma projesinin raporu  da alanın aktörlerinden zengin bir kesit vermekte. İktisatçıların rakamlarla dolu dünyasından biraz uzaklaşarak finansallaşmanın ve borçlanmanın bizler için ne anlama geldiğini irdeleyen bu görüşme kriz, borçlanma ve seçim döneminde sıklıkla dile getirilen istikrar üzerine değinilerle örüldü.
Research Interests:
NEW YORK— New York Üniversitesi Misafir Öğretim Üyesi Ekonomist - Yazar Ümit Akçay, 1 Kasım'da yapılacak genel seçimler sonra iktidara gelecek yeni hükümetin ciddi ekonomik sorunlarla karşı karşıya kalabileceğini söyledi. Son dönemde... more
NEW YORK— New York Üniversitesi Misafir Öğretim Üyesi Ekonomist - Yazar Ümit Akçay, 1 Kasım'da yapılacak genel seçimler sonra iktidara gelecek yeni hükümetin ciddi ekonomik sorunlarla karşı karşıya kalabileceğini söyledi. Son dönemde Türkiye’nin sanayi altyapısının aşındığını belirten Akçay, Amerika Merkez Bankası (FED) faiz arttırma kararı alırsa, Türkiye’den bazı fonların çıkabileceğine işaret etti. Son yıllarda Türkiye’de uygulanan ekonomik politikaları Amerika’nın Sesi’ne değerlendiren Akçay, 2000’li yıllarda ülke içinde ve dışında yaşanan gelişmelere ana hatlarıyla değinmek gerektiğini belirtti:
Research Interests:
Türkiye ekonomisinin yüksek büyüme yaşadığı günlerden oldukça uzakta olduğunu belirten ekonomist Ümit Akçay’a göre Fed’in faiz artışı sonucunda teknik olarak krize girme ihtimali oldukça yüksek. Türkiye’nin ekonomideki yapısal sorunlarına... more
Türkiye ekonomisinin yüksek büyüme yaşadığı günlerden oldukça uzakta olduğunu belirten ekonomist Ümit Akçay’a göre Fed’in faiz artışı sonucunda teknik olarak krize girme ihtimali oldukça yüksek. Türkiye’nin ekonomideki yapısal sorunlarına bir de siyasi belirsizlikler, ABD’nin faiz artırım beklentisi ve Çin’deyaşanan sarsıntı eklenince ekonomideki alarm seslerini iyice duymaya başladık. ‘Dünya ekonomisi nereye gidiyor’, ‘dolar ne olur, ‘ekonomik kriz çıkar mı’ gibi sorular halkın gündeminde uzun zamandır hiç bu kadar yer tutmamıştı. Biz de bu sorulara yanıt aramak için New York Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Türkiye Araştırmaları Enstitüsü’nden ekonomist Dr. Ümit Akçay ile konuştuk.
Research Interests:
New York Üniversitesi Misafir Öğretim Üyesi, Ekonomist Dr. Ümit Akçay, Yunanistan’daki krize, referandum kararına ve bundan sonra sürecin nasıl ilerleyeceğine dair T24'e açıklamalarda bulundu.
Research Interests:
Soma’da yüzlerce işçinin ölümünün ardından, iş cinayetleri ve taşeron çalışma ülke gündemine girmiş olmakla birlikte, gökdelen inşaatlarında neredeyse her gün yeni bir iş cinayeti yaşanmaya devam ediyor. Bu konuda, AKP hükümeti sözde... more
Soma’da yüzlerce işçinin ölümünün ardından, iş cinayetleri ve taşeron çalışma ülke gündemine girmiş olmakla birlikte, gökdelen inşaatlarında neredeyse her gün yeni bir iş cinayeti yaşanmaya devam ediyor. Bu konuda, AKP hükümeti sözde adılar aracağını söylediği yasa ile taşeron çalışmayı yaygınlaştırmak dışında bir adım atmadı. İş cinayetlerinin ardındaki gerekçeleri ve buna karşı nasıl mücadele eilmesi gerektiği konusunda Yrd. Doç. Dr. Ümit Akçay ile konuştuk.
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
İmar Hakkı Transferi (İHT) sistemi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan 67 maddelik yeni “torba” yasa taslağı ile yeniden gündeme geldi. Yasa taslağında 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 13. maddesi, 4. madde ile yeniden... more
İmar Hakkı Transferi (İHT) sistemi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan 67 maddelik yeni “torba” yasa taslağı ile yeniden gündeme geldi. Yasa taslağında 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 13. maddesi, 4. madde ile yeniden düzenleniyor. Taslağın hayata geçmesiyle kurulacak “imar borsası” ile yoksullar kent dışına itilirken büyük inşaat şirketleri kârına kâr katacak. İHT sistemi sadece kentsel dönüşüm süreçleri için değil, aynı zamanda HES projeleri ya da meraların özelleştirilmesi gibi alanlarda da uygulanabilecek.
Research Interests:
Research Interests:
Ekonomik büyüme ve özgürlükler ilişkisi
Research Interests:
Ümit Akçay - Sekan Öngel
01.01.2016
Research Interests:
Ümit Akçay-Fırat Duruşan
01.12.2015
Research Interests:
Türkiye ve Dünya ekonomisinde gelişmeler
24.09.2015
Research Interests:
ABD merkez bankası FED’in faiz kararını açıkladığı 16 Aralık 2015 Çarşamba günü, RIT Youtube kanalından canlı yayında 2008 küresel ekonomik krizin evveliyatını, son dönemdeki gelişmeleri ve faiz kararının olası sonuçlarını tartıştığımız... more
ABD merkez bankası FED’in faiz kararını açıkladığı 16 Aralık 2015 Çarşamba günü, RIT Youtube kanalından canlı yayında 2008 küresel ekonomik krizin evveliyatını, son dönemdeki gelişmeleri ve faiz kararının olası sonuçlarını tartıştığımız programı bu linkten izleyebilirsiniz
Research Interests:
Research Interests:
5 Tem 2015 tarihinde canlı akış gerçekleştirildi
Konu: Avrupa’nın Krizi ve #Greferendum
Konuşmacılar: Ali Rıza Güngen, Mert Karabıyıkoğlu, Ümit Akçay
Tarih/Saat: 5 Temmuz 2015 / (TSİ) 20.00
Research Interests:
One of the most important strategies has developed by capital in order to deal with the crises that have experienced after 1970s is re-organising of the labour process. This re-organising process has resulted new types of professions and... more
One of the most important strategies has developed by capital in order to deal with the crises that have experienced after 1970s is re-organising of the labour process. This re-organising process has resulted new types of professions and forms of working in the era of internationalisation of capital accumulation process. Call centres are examples of these recent forms of workings which are almost integrated to all other sectors. In this paper, these “young, low-waged, flexible and un-unionised” new members of working class will be discussed.
Firstly, in order to understand fully labour process in the call centres, two alternative conceptual frameworks (Electronic Panopticon and Taylorism) will be evaluated. In the second section, first a general profile of the workers of the call centres in Turkey will be put forward, and subsequently the control mechanisms implemented in the call centres will be pointed following a summary of the development of the call centre mode of working in Turkey, and then, the forms of protest/resistance against bad working conditions in the call centres will be explained. Subsequently, in the third section, the foundation of “Call for Truth Centre” (Gerçeğe Çağrı Merkezi – GÇM) initiative, which is an experience in the process of organization of the workers of the call centres in Turkey; the main problems of the workers of the call centres and their primary demands will be asserted. A general evaluation by pointing out the specificities of the call centre mode of working in Turkey will take place in the final section.
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Bu görüşme, Gezi ayaklanması sırasında New York’ta yaşayan aktivistlerin bir araya gelerek kurduğu Research Instıtute on Turkey ile bağlantılı çalışan Türkiye Borç ve Finansallaşma Araştırma Ağı dahilinde bir süredir ortak faaliyetler... more
Bu görüşme, Gezi ayaklanması sırasında New York’ta yaşayan aktivistlerin bir araya gelerek kurduğu Research Instıtute on Turkey ile bağlantılı çalışan Türkiye Borç ve Finansallaşma Araştırma Ağı dahilinde bir süredir ortak faaliyetler yürüten Özlem Çelik, Ali Rıza Güngen, Elif Karaçimen ve Ümit Akçay ile borçlanma ve finansallaşmanın serüveni üzerine bir yuvarlak masa toplantısı olarak düzenlendi. 2000’li yılların başından itibaren hepimizin gündelik hayatını ve emek sürecini belirleyen bir mesele olan borçlanmayı, farklı boyutlarıyla çalışanlar olarak konuştuk. Bireysel borçlanma konusunda önemli bir katkı sunan Elif’in doktora araştırmasına dayanan Türkiye’de Finansallaşma: Borç Kıskacında Emek başlıklı kitabı SAV Yayınlarından bu yıl çıktı. Ali Rıza ve Ümit’in de bu alanda şimdiden önemli çalışmalar arasına giren Finansallaşma, Borç Krizi ve Çöküş: Küresel Kapitalizmin Geleceği başlıklı Notabene’den çıkan kitabı ve Praksis Dergisi’nin editörlüğünü yaptıkları Borçlan(dır)ma ve Türkiye’de Borçluluk sayısı konuyu derinlemesine merak edenlerin bakabileceği yayınlar arasında. Özlem’in ise yakında ulaşılabilir olacak olan Türkiye’de ve İstanbul’da konut sektörünün dönüşümünü ele alan ortak bir araştırma projesinin raporu3 da alanın aktörlerinden zengin bir kesit vermekte. İktisatçıların rakamlarla dolu dünyasından biraz uzaklaşarak finansallaşmanın ve borçlanmanın bizler için ne anlama geldiğini irdeleyen bu görüşme kriz, borçlanma ve seçim döneminde sıklıkla dile getirilen istikrar üzerine değinilerle örüldü.
Research Interests:
Turkish economic growth depends on capital inflows and access to cheap credit sources. Once the global financial conditions tightened in 2018, Turkey was among the emerging markets that suffered the most. This article analyses the making... more
Turkish economic growth depends on capital inflows and access to cheap credit sources. Once the global financial conditions tightened in 2018, Turkey was among the emerging markets that suffered the most. This article analyses the making of Turkey’s economic crisis in 2018-2019, while elaborating the phases of Turkish financialisation. It
locates the slow-motion drift of Turkish economy within the context of dependent financialisation and argues that a long-term account is needed to grasp the economic turmoil of recent years.
Analysis of the growth patterns in the Global South in the twenty-first century suggests there is room for authoritarian states to search for new growth models. Authoritarian states, such as Turkey and Egypt, benefited from global... more
Analysis of the growth patterns in the Global South in the twenty-first century suggests there is room for authoritarian states to search for new growth models. Authoritarian states, such as Turkey and Egypt, benefited from global financial circumstances in the early 2000s and experienced shifts in growth strategies in the 2010s, suppressing political space further. Our main research question, thus, is focusing on what the main domestic political economy causes of these growth strategy and model changes are. To explain the changes in growth strategies and models amid the strength of reinforced authoritarian regimes in these two countries, we employ a hybrid research strategy, tying growth model changes to conflicts within the power bloc. We argue that in the mid-to-late 2010s, peripheral goods producers gained the upper hand in Turkey, while a military takeover in Egypt was followed by the promotion of exports and new investments. We also contend that power bloc reconfigurations in the last decade and the rise of new growth strategies both in Turkey and in Egypt aimed to change previous domestic demand-led demand and growth models.
Although the financialisation research agenda has developed rapidly, especially since the Great Recession, there are still some gaps in the literature regarding Emerging Capitalist Countries’ (ECCs) financialisation experiences. We argue... more
Although the financialisation research agenda has developed rapidly, especially since the Great Recession, there are still some gaps in the literature regarding Emerging Capitalist Countries’ (ECCs) financialisation experiences. We argue that the concept of dependent financialisation applies more appropriately to ECCs, in line with a recently burgeoning heterodox literature on ECC financialisation. More specifically, we suggest that a critical rethinking of the Dependency School’s arguments in the light of the current uneven and combined financialisation experiences of ECCs will generate a better structured theoretical framework. To support this, we take Turkey’s financialisation experience and its 2018–19 crisis as a case study. We suggest that dependent financialisation in Turkey can be grasped in terms of the emergence of an economic structure with two specific characteristics: (i) it has structurally higher interest rates and a high dollarisation rate due to Turkey’s mode of integration into the hierarchical global financial system; (ii) economic activity increasingly depends on capital inflows, which make the country’s economy vulnerable to the negative effects of the monetary policy decisions of major central banks. Finally, we argue that recurrent crises are the manifestations of the limits of dependent financialisation, which generates an unsustainable mode of integration to the global economy.