Etik

-----ÖZET: “Antidepresanların bilinçsizce, gereksizce, kontrolsüzce ve/veya endikasyon haricinde kullan(dır)ılışı” olarak tanımlanabilecek olan “antidepresan kullanım bozukluğu (AKB)”, bugüne dek gerek genel medyada, gerek literatürde ruh sağlığı profesyonellerince, gerekse resmî teftiş ve tespitlerde çok kez dile getirilmiş, dikkat çekilmiş olan bir meseledir. Antidepresif ilaç kullanım oranlarında kaydedilen ve de ruhsal hastalık prevalanslarındaki ve hasta popülasyonlarındaki artışlar ile açıklanamaz görünen yükselişe dair ampirik veriler, pek çok rapor ve çalışmada ortaya konmuştur. AKB’nin ortaya çıkışı için çeşitli neden ve mekanizmalar tarif edilebilirse de, sağlık çalışanları, bilhassa ruh sağlığı çalışanları, her tür AKB karşısında doğrudan veyahut dolaylı olarak sorumludurlar. Zira mesleklerinin etik yükümlülük ve icapları doğrultusunda, kişileri AKB’den korumak ve kurtarmak için hem yapabilecekleri hem de yapmaları gerekenler vardır. Bu çalışmada, yaygın varlığı daha önceki araştırmalarda ampirik, istatistik vd. verilerle ortaya konmuş olan AKB sorununa karşı, Tom. L. Beauchamp ve James F. Childress tarafından geliştirilmiş olan biyomedikal etik prensiplerinden yine Beauchamp ve Childress’a has normatif metodoloji (ayrıntılandırma) kullanılarak üretilen bir dizi etik önermede bulunulmuştur. Zira benimsenen etik prensipler tababetin nasıl icra edileceğini, tababetin nasıl icra edildiği ise ortaya çıkacak iyi ya da (AKB gibi) kötü pratik sonuçları belirler.

-----ABSTRACT: Antidepressant use disorder (AUD) as the uninformed, undue, uncontrolled and/or off-label use of antidepressants is an issue that has been frequently reported in the literature and mass media by diverse observers, including mental health-care professionals and official regulatory bodies. There have been many studies presenting sets of empirical data showing the increased rates of antidepressive drug use that appear to be unexplainable by a parallel increase in mental illness rates and patient populations. Although various mechanisms and causes could be suggested for AUD, health-care professionals, particularly mental health-care professionals, may be held directly or indirectly liable for all observed patterns of AUD, as they have both the potential and the duty to protect and rescue individuals from AUD, in accordance with the ethical obligations and requirements of their profession. In an effort against the problem of AUD, the prevalent presence of which has previously been shown based on empirical, statistical and other data, this study formulates a number of ethical propositions as derived from the principles of biomedical ethics developed by Tom. L. Beauchamp and James F. Childress, by using the normative method of specification, also articulated by Beauchamp and Childress. The ethical principles adopted outline how doctoring ought to be performed, and how doctoring is performed determines the positive or negative outcomes, such as AUD.

Bu bölüm, etik literatürüne medya ve iletişim çalışmaları açısından katkı sağlamak, hangi etik sistemlerin geliştirildiğini, bu sistemlerin neler olduğunu temel düzeyde açıklamak ve iletişim fakültelerinde verilen etik derslerine kaynak oluşturmak amacıyla kaleme alınmıştır

Bu çalışmada bilim ve etik konuları ele alınmakta ve bilimsel alanda görülen etik dışı davranışlar incelenmektedir. İntihal, tekrar yayın, çarpıtma, uydurma, dilimleme davranışlara değinilmiştir. Sonuç olarak YÖK’ün ve akademisyenlerin sorumluluklarına değinilmiştir.

İnsanların dünyadaki hayatlarında birarada yaşamak zorunda oluşları, aralarında “ortak iyi”ler  oluşturma veya bulma çabalarına sebep olmuştur. Ortak iyi ’nin kapsamı ve fonksiyonları kavramsal olarak ahlak ilimine/bilimine karşılık gelmektedir...

1789 tarihinde gerçekleşen Fransız Devriminden sonra başlayan liberal akım, sanayi devrimiyle de birleşince, bugünün kapitalist ekonomik düzenini oluşturmuştur. Kapitalizmin vahşi yönü, tüm dünyayı pazar haline getirirken, kitleleri etkisi altına almış oldu. Bu etkinin en bariz hali reklamlar ama özellikle de televizyon reklamlarıdır. Reklam ve reklamcılık, özü itibariyle, tartışmalı ve bazı sorunları içinde barındıran bir olgudur. Reklamın nesnel olamayıp, öznel olması, televizyon gibi çok geniş kitlelere ulaşabilen ve o kitleleri etkileyebilen popüler bir mecrayla da birleşince, ahlak, etik gibi konular da tartışılır olmuştur. Özellikle hiçbir zihinsel savunması olmayan çocuklara yöneltilen reklamlar, tartışmayı daha da alevlendirmiştir.
Bu makale, televizyon reklamlarının, çocukları nasıl etkilediğini, bu etkilenme sırasında ne tür etik ihlallerin ortaya çıktığını, etik kuralların nasıl esnetildiğini ya da o kurallara uyulmadığını çeşitli örneklerle anlatmaktadır. Ayrıca yazıda, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki uygulamalar ışığında, Türkiye’nin de reklam politikalarında ne tür reformlara gitmesi gerektiği, çeşitli çözüm önerileriyle incelenmektedir.
ABSTRACT:
Today’s Capitalist Economical System has been constituted, with the Liberal Trent starting from The French Revolution in 1789. This “libearal trend” and “Industrial Revolution” emerged capitalism. The wild side of Capitalism makes a big global market, with the expression of “ Globalization is the Alternation and Development”. This expression influences all around the World. This influence comes into being advertisements, especially television advertisements. The advertisement and the advertisement profession is a moot point because of it’s element. Advertisement is subjective. When this subjectivity merges with a great popular channel, such as television, which influences a great mass, we begin to discuss ethic and moralty. Children has no mental defence. So, the advertisement for children is the center of this discuss.

Bilinen en ilkel insan topluluklarında bile etiğin, diğer yazılı ve yazısız kurallarla birlikte toplum sisteminin yaşamını idame ettirebilmesi ereğiyle işe koşulduğunu söylemek mümkündür. Etik; davranışın türü, niteliği ya da sonuçlarıyla ilgilenmekten ziyade sergilenme nedenlerini, bireyi bu davranışa iten faktörleri felsefi bir perspektiften inceleyerek evrensel prensipler ortaya koymaya çalışan bir disiplin olarak tanımlanabilir. Diğer tüm kurallarla birlikte etiğin temel amacı, insana kendi sınırlarının farkında olduğu bir özgürlük alanı yaratmak, diğerlerinin hak ve özgürlüklerini bu yolla korumak ve toplumun uyum içerisinde yaşamasını sağlamaktır.
İnsanoğlu varoluşundan bu yana kimi zaman ihtiyaç kimi zaman merak itkileriyle birçok soru sormuş, gözlem yapmış, bilinmeyeni anlamaya çalışmıştır. Bu çabalar zamanla daha sistematik, özellikli, eleştirel, nesnel vb. nitelikteki bilimsel araştırmaların dolayısıyla da bilimin ortaya çıkmasına ön ayak olmuştur. Bilim, bilimsel araştırmalardan beslenmektedir. Dolayısıyla bilimin; bu araştırmalarda kullanılan yöntem ve araçlardan, elde edilen sonuçların niteliği ve güvenirliğinden, insanlığa getirdiği yarar ya da zararlardan vb. doğrudan etkileneceğini söylemek mümkündür. Bilim insanlık yararına hizmet etmeyi amaçlar. Bu amaca uygun şekilde bilim yapılması için de bazı etik ilkelere uyulması gerekmektedir.
Bilim, yalnızca bilim yapanların inisiyatifine bırakılamayacak kadar önemlidir. Nitekim bunun öneminin kavranamadığı süreçlerde -özellikle İkinci Dünya bilimsel araştırmaya maruz kalmıştır. Bu nedenle bilim, etik disiplininden ayrı
düşünülmemeli, hatta onun ortaya koyduğu bilgi birikimini göz önünde tutarak
işleyişini sürdürmelidir. Etiğin bilime izdüşümünü ifade eden bilim etiği, her türlü
bilimsel faaliyetin ahlak felsefesi perspektifinden incelenerek belirlenmiş ilkeler
yoluyla düzenlenmesidir. Bilimin araştırma ve yayınların bütünü olduğu gerçeğinden
hareketle, bilim etiğinin, bilimsel araştırma süreci ve yayın süreci olmak üzere
iki ana boyuta ilişkin etik ilkelerden oluştuğu söylenebilir.
Bilimsel araştırma ve yayınların önemli bir kısmının yükseköğretim kurumlarında
gerçekleştiğini söylemek mümkündür. Akademik etik, bu kurumlarda gerçekleşen
bilimsel faaliyetlerin ve insan davranışlarının etik perspektifinden tartışılmasını
ifade eder. Dolayısıyla akademik etik hem bilim etiği ilkelerini hem de
iç paydaş davranışlarına yön verecek etik ilkeleri kapsamaktadır. Başka bir deyişle
akademide, bilim etiğine ve daha fazlasına ihtiyaç vardır bu nedenle de akademik
etik bilim etiğinden daha kapsamlıdır.
Bu araştırma; etik, bilim etiği ve akademik etik olmak üzere üç ana bölümden
oluşmaktadır. İlk bölümde etik kavramı tanımlanmış, etiğin işlev ve kapsamı üzerinde
durulmuştur. İkinci bölümde bilim ve bilim etiği kavramlarının tanımına,
bilim etiğinin tarihi temellerine, bilim etiği kapsamında yer alan araştırma etiği
ve yayın etiği ilkelerine yer verilmiştir. Araştırmanın akademik etik ile ilgili olan
son bölümünde ise akademi ve akademik etik kavramları tanımlanmış, akademik
etiğin kapsamı ayrıntılı şekilde irdelenmiştir.
Yapılan literatür taramasında bilim etiği ve akademik etik kavramlarının genellikle
birlikte ele alındığı görülmüştür.
Oysaki akademik etik akademinin çok
yönlü yapısı gereği bilim etiğinden görece kapsamlıdır. Bu nedenle bu araştırmada
bu iki kavram ayrı ayrı ele alınmış ve akademik etiğin boyutlarına ilişkin
bir sınıflandırma oluşturulmuştur. Bunlara
ilaveten etik, bilim etiği ve akademik
etik kavramlarının ayrıntılı şekilde ele alındığı bir araştırmaya rastlanmaması bu
araştırmayı güçlü kılmaktadır. Tüm bu nedenlerle araştırmanın literatürdeki bu
boşlukları dolduracağı umulmaktadır.

Psikanalist Dr. Özge Soysal'ın açıklaması ile kendi sitesinde yayımlanmıştır:
"Otizm, çocuklardaki psikozun belki de en ağır seyreden sendromlarından birisi. Dolayısıyla da farklı, bir o kadar da öğretici ve sabır gerektiren bir yere sahip. Söz konusu olan otizmli çocuklarla, bireylerle ve aileleriyle psikanalitik bir yaklaşımla çalışmak olduğunda ise bu hem sıkı bir kuramsal bilgiyi hem de bu bilgiyi klinik karşılaşmalardan itibaren her seferinde yeniden ele almayı ve Freud'un, Lacan'ın, Winnicott'un, Klein'ın, Bion'un temel metinlerinden itibarenden yeniden işlemeyi, düşünmeyi bitimsiz kılıyor. Ama daha da önemlisi her bir karşılaşmanın biricikliğinde bu biricikliği yakalayabilecek duyan, duyarlı, rafine bir kulağı gerektiriyor.
Tam da bu sebeple Sevinç Beyza Toktay'ın bu yazısı otizme dair kuramsal ve klinik bir yazı olmasının yanı sıra, bu ikisinin kavşağındaki etik bir konumlanışa, bunun nasıl da yazarın kendi öznelliğinden itibaren açılıp yolunu aldığına dair de bir yazı. Üstelik Türkiye'de otizme Lacanyen psikanalitik bakış açısını yeşertmesi gibi özellikli bir yere de sahip. "

http://www.ozgesoysal.com/kolektif/otizme-ve-oznellige-psikanalitik-bir-bakis-acisi-91

An Ethical Perception Of The Interaction Between Children And Digital Games
Abstract
Today, children spend most of their time playing online games. Those games which attract the player and motivate to
conduct extraordinary actions became rather popular. The world of game is established in different platforms and different
games dynamics emerge at this point. The player can do whatever he desires within the frame work of the rules of the
game. At this point such questions arise in terms of ethics; what is right and what is wrong? What should be suggested?
Children may be guided to the development of their skills such as problem solving, multitasking, intelligence, logic and
strategy instead of violence, sexuality and blasphemy throughout the game process.
This study aims to analyze the rules of the digital games, avatars and the actions of children within the game in terms of
ethics and the re-designing of the digital games in terms of ethics are being discussed.
Keywords: Ethic; children; digital games; digital age.
Özet
Günümüz çocukları dijital çağda vakitlerinin çoğunu online oyunlar oynayarak geçirmektedir. Oyuncuyu cezbeden,
olağanüstü eylemler yapmaya sevkeden bu oyunlar çok popüler hale gelmiştir. Oyun dünyası farklı platformlarda
kurulmakta ve burada farklı oyun dinamikleri kendini göstermektedir. Oyuncu oyun kuralları çerçevesinde istediği şekilde
davranabilmektedir. Bu noktada etik açıdan doğru ve yanlış olan nedir? Önerilmesi gerekenler nelerdir? Çocuklar oyun
sürecinde şiddet, cinsellik ve küfür yerine problem çözme, çoklu görev, zeka, mantık ve strateji becerilerinin gelişimine
doğru yöneltilebilir.
Bu çalışmada amaç dijital oyun kurallarını, oyun dinamiklerini ve çocukların oyun içerisindeki eylemlerini etik açısından
incelemek olup, dijital oyunların etik açısından yeniden tasarımı sorgulanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Etik; çocuklar; dijital oyunlar; dijital çağ

İnsanların, insan ve doğa ile olan ya da Tanrı ile olan ilişkilerinde farkında olsalar ya da olmasalar da benimsedikleri bir değer sistematiği vardır. Bu bilinçli ya da bilinçsiz olarak tercih edilen değer sistematiğine ahlâk veya etik denilmektedir. Bu felsefî incelemenin amacı herhangi bir yargı oluşturmak ya da olması gerekene yönlendirmek değildir. Varolanı kavram odaklı tartışarak sınırlarını çizmeye, birer bütün olarak ortaya çıkartmaya çalışmaktır; felsefenin, en büyük işlevlerinden birisinin var olan kavramların sınırlarını çizmek ya da çizmeye çalışmak olduğu bilinmelidir. Bu nedenle etik ve ahlâk'ın ne olduğu ve ne olmadığını incelemeye çalışacağız. Bu kavramların neden önemli olduğu sorusu akla gelebilir. Önemi bütün insanların hayatlarını yönlendiren sistemleri oluşturuyor olmalarından kaynaklıdır ki, birçok filozof bu sistemleri kurumların oluşturulmasına da bağlamaktadır. Çoğunluk bu yönlendirmeyi bilinçsiz olarak yaşadığı için bu kavramların ne derece önemli olduğunun farkında da değillerdir. Gündelik alışkanlıklar arasında tam mânâsıyla olmamakla birlikte kullanımından ibaret kalıyor olabilir. Asıl burada önemli olan yönü, bu kavramların oluşum şekilleri ve bunu bilinçli ya da bilinçsiz olarak uygulayan insanların sistemi değiştirebileceklerinin ellerinde olmasındadır...

Bireysel varoluş alanına geçiş ancak kişinin kendisinin birey olarak farkına varmasıyla mümkündür. Bu da, Kierkegaard'ın 'varoluş alanları' dediği üç aşama ile mümkün olmasıdır. Kişinin yaşam yolundaki estetik, ahlâk/etik ve iman/dinsel aşamalarından oluşmaktadır. Onun insan görüşü yaşam yolundaki bu üç varoluş ile ilgilidir. Bu üç varoluş alanı ayrıca üç yaşam biçimine tekabül etmektedir. Estetik aşama özelliklerini kendinde taşıyan estetler, ahlâk aşamasının özelliklerini kendinde taşıyan trajik kahramanlar ve dinsel aşamanın özelliklerini kendinde taşıyan iman şövalyeleri’dir. Bu üç varoluş alanı en altta estetik sonra ahlâk ve en zirvede ise iman alanı olmak üzere hiyerarşik bir yapı göstermektedir. Bu aşamalar arasında zorunlu bir geçiş söz konusu olmadığı gibi bir üst aşamaya geçişte alttaki aşamanın herhangi bir katkısı da yoktur. Aşamalar arasındaki geçiş sıçramayla mümkündür; özden varoluşa geçiş bir sıçramadır. Önemli olan seçim yapabilmektir. Çünkü seçim yaptığı sürece insan var olabilir; kendisi olabilir.

Günümüzde, etik konusunun en fazla dile getirildiği ve üzerinde tartışıldığı alanlardan birisi reklamcılık sektörüdür. Reklamcılık sektöründe gerçekleştirilen her bir faaliyet bir şekilde etikle ilişkilendirilerek ele alınmaktadır. Reklamların yoğun bir
etiksel eleştiriye maruz kalmaları ve reklamcılık sektörünün içinde bulunduğu yoğun etik tartışmaları, bu alanda akademik çalışmalar yapmayı gerekli kılmıştır. Bu araştırma daha çok reklamın sosyal yönüne ilişkin eleştiriler bağlamında
ele alınmıştır. Reklamda etik ile ilgili ortaya atılan tüm iddialara yönelik reklam ajansı çalışanlarının düşünceleri, tutumlarını ölçmek ve reklamda etik konusuna yeni bir açılım sağlamak amacıyla, yapılan bu araştırma, Türkiye’de faaliyet gösteren reklamcılar derneklerine (İstanbul, Ankara, Bursa, İzmir ve Konya) bağlı reklam
ajanslarının çalışanları üzerinde gerçekleştirilmiştir.

ÖZET Haber kitle iletişim araçları için haber her zaman önde gelmiştir. Bu araçların ortaya çıkması ve konumunu güçlendirerek devam ettirmesinde haber hep ön planda olmuştur. Teknoloji medyayı gelişti-ren temel bir unsurdur. Son yıllarda teknolojinin gelişmesine paralel olarak medya kuruluşları daha fazla oranda küresel boyut kazanmıştır. Haber kaynaklarının artması medya kuruluşlarının eleman ihtiyacını da artırmıştır. Hızlı haber verme ihtiyacı medya kuruluşlarını daha fazla eleman aramaya zorlamıştır. Canlı ve hızlı haber verme ihtiyacı medya alanında eğitim almamış olan vatandaşların da kimi zaman muhabirlik yapmasını gerekli hale getirmiştir. Bu durum medya alanında etik sorunları da beraberinde getirmektedir. Haber kaynağı ne olursa olsun yapılan yanlışların sorumluluğu medya kuruluşuna aittir. Anahtar Kelimeler: Medya, haber, teknoloji, etik, yeni medya. TECHNOLOGICAL IMPROVEMENTS AND NEWS ETHICAL PROBLEMS ABSTRACT News for the news media has always ahead. This means strengthening the position ofthe emergence and continues the news has been the forefront. An essential ingredient indeveloping the technology media. Media organizations with the development of technology in recent years has gained a global dimension more frequently. News media organizations to increase resources has increased the need for staff. Quick news has forced the need to seek more elements of media outlets. Live fast and need to notifycitizens who have received training in the field of media can sometimes make it necessary to do as a reporter. This situation also raises ethical issues in media. Responsibility of the media establishment, regardless of source of news mistakes aremade. GİRİŞ Teknolojilerin tıpkı medya gibi insan hayatının ayrılmaz bir parçası olduğu 21. Yüzyılda dünya ade-ta bir önceki asrın ikinci yarısında öngörülen evrensel bir köye dönüşmüştür. Medya kuruluşları günü-müzde insan hayatının neredeyse ayrılmaz bir parçası haline gelirken, medyayı günlük hayatın ayrılmazı haline getiren faktörler içerisinde kuşku yok ki teknoloji ayrı bir öneme sahiptir. Teknoloji, ilk ortaya çıkışından itibaren medya kurumlarının gelişmesinde temel unsur olurken özel-likle son dönemde bu kurumlara yüklenen yeni misyonun belirleyicisi olarak da dikkati çekmektedir. Küreselleşmenin temel faktörü olan medya kurumlarına bu özelliğini veren de teknolojik gelişmeler olmaktadır. Kurumsal olarak medyanın ilk ortaya çıkmasında olmasa bile sonraki dönemlerinde geliş-mesinin temel taşı teknoloji olmuştur. Bugün bilinen anlamında yazılı, sözlü ve görsel anlamda medya araçlarının ortaya çıktığı ve son şeklini aldığı dönem olan 20. yüzyıl diğer alanlarda olduğu gibi iletişim teknolojileri alanında da dev adımların atıldığı bir dönem olurken kitle iletişim araçları alanında yeni araçların devreye girmesini sağlamıştır. Gazete ve dergiler başta olmak üzere yazılı medya araçlarına bugünkü şekli geçen asırda verilirken, iletişim teknolojisindeki gelişmeye paralele biçimde bu araçlar içerik açısından zenginleşmiş-1 Prof. Dr. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi

ÖZET
Kamu yönetiminin etik ilkelerine ve kurallarına dayalı faaliyette bulunması, kamu hizmetlerindeki israf, verimsizlik, bozulma ve etkinsizliği ortadan kaldıracağı gibi halkın yönetime itibar ve güven duygusunu da artıracaktır. İşte bu çalışmada etik ilke ve kurallara bağlı kalmasını öngören “kamu yönetiminde etik denetimi” ile kamu yönetiminin uyması gereken etik davranış ilkeleri ve yürürlükteki başlıca yasal düzenlemeler incelenmiştir. Bu çalışma başlıca iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde denetim ve etik ile ilgili teorik çalışmalara, ikinci bölümde ise Türkiye’deki ve OECD ülkelerindeki etik ilkeleri ile buna dönük yasal ve kurumsal düzenlemelere değinilmiştir. Çalışma, Türkiye için nasıl bir kamu yönetiminin etik denetimine ilişkin genel önerilerin geliştirilmesi ile tamamlanmıştır.
ETHICS CONTROL IN PUBLIC ADMINISTRATION: AN EXAMPLE OF OECD COUNTRIES
ABSTRACT
Ethics principles and rules of public administration not only eradicate wastefullness of public services, inefficiency, malfunction and ineffectiveness but also catalyze reputation and trust in public administration. Thus, this study focuses on examining ethics principles and rules anticipating to “ethics control in public administration ” as well as main laws, regulations and codes of ethical behavior. This study consists of two sections. First section presents theories related to ethics and control, second section, however, deals with examining ethics principles along with legal and institutional regulations of Turkey and OECD member countries. The study has been accomplished by development of and suggesting an ethics control of public
administration for Turkey.
Key Words: Public Administration, Control, Ethics, Ethics Control of Public Administration, Ethics Principles and Rules.

İnsanın dünyayı anlama ve etrafını keşfetme uğraşı yüzyıllardır devam etmektedir. Bu uğraş insan bedeninin keşfi ile öze yönelirken en büyük yardımcısı da gelişen teknoloji olmaktadır. Bilişim ve teknolojinin hâkim olduğu dünyamızda insanların kendi yarattığı biyoteknolojik sorunlarla başa çıkmaya çalıştığı görülmektedir. Gelişen teknolojinin insan hayatlarından ziyade artık insan bedenine daha fazla etki etmesi ve bu durumun yeterince tartışılmaması söz konusudur. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden literatür taraması kullanılmıştır. Bu makalede insanın teknolojiyi nasıl şekillendirdiğinden çok, teknolojinin insana nasıl şekil vermeye başladığı gözler önüne serilmeye çalışılmıştır. Geçmişteki devrimlerden çok daha hızlı içine sürüklendiğimiz bu biyoteknoloji devriminin olası sonuçlarının, sadece yaşayan kuşağı etkilemekle kalmayıp sonraki tüm nesillerin tamamını da etkileyeceği öngörülmektedir. Araştırmada CRISPR teknolojisi ile insana müdahalenin getireceği genetik ayrımcılık, insan çeşitliliğinin kaybolması, insan haklarının dönüşümü gibi belli etik sorunlar; birey, aile ve toplum açısından ele alınmıştır.

İnsanlar yaşadıkları toplum içerisinde uymak zorunda oldukları normlar temelinde bir arada eylemlerini gerçekleştirmektedir. Bu doğrultuda insanlar toplumsal uzlaşıyı sağlayabilmek adına toplumdaki mevcut ahlaki normlara uymak durumunda kalmakta ya/ya da toplum tarafından ahlaki normlara uyması için doğrudan ya da dolaylı bir biçimde yönlendirilmektedir. Çevirmenlerin içinde bulundukları kültürel yapıda gerçekleştirdikleri çeviri eylemleri dâhilindeki sergiledikleri tutum ve davranışlar ile beraber çevirmenlerin maruz kaldıkları psikolojik, ideolojik gibi baskılara yönelik tartışmalar ortaya konulmuş ve bu konular hakkında bir fikir birliği çoğu zaman sağlanamamıştır. Çeviri etkinliğinde merkezi bir konumda bulunan çevirmenin yürüttüğü çevirmenlik mesleğinin çokkültürlü yapısı ve eylemler bütünü dâhilinde farklı katılımcıların işbirliği söz konusu olduğundan, çeviri eyleminin etik bir boyutu mevcuttur. Çeviri etiği bağlamında tartışılan hususlardan biri çevirmenlerin çeviri etkinliğinin her sürecinde gerek “psikolojik” gerekse “ideolojik” gibi çeşitli temellerle maruz kaldıkları baskılar ve yönlendirmelerdir. Çeviribilim disiplininde çeviri eyleminin “ahlaki boyutu” her ne kadar çok önceden ele alınan bir konu olmuş olsa da son zamanlarda “çeviri etiği” adı altında daha somut bir biçimde irdelenen bir alan haline gelmeye başlamıştır. Ancak ortaya konulan çalışmalar, genellikle bünyesinde paradokslar barındırmakta ve yine genellikle çeviri alanında mevcut yaşanan sorunları “irdelemekten” ve/veya sorunlara karşı “hazır reçeteler” sunmaktan öteye geçememektedir. Ayrıca çeviri etiği alanındaki çalışmaların çeviribilim disiplinindeki “çeviri eleştirisi” ile karıştırıldığı, başka bir deyişle ideal bir çevirinin nasıl olması gerektiği ile ilgili çeviri değerlendirmeleri ortaya konulduğu da gözlenmektedir. Çalışma çerçevesinde özellikle son yıllarda kültürel ilişkilerin gün geçtikçe karmaşıklaştığı bir ortamda, giderek daha çok önem kazanan çeviri etiğini kendi iç dinamiklerinde ele almak ve çeviri etiği alanında ortaya konan çalışmalarda özellikle çevirmenlerin maruz kaldıkları psikolojik ya da ideolojik baskı gibi sorunları, çeviri etiği çerçevesinde değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu bağlamda çalışmada öncelikle felsefenin temel alanlarından biri olan “etik” disiplini ile beraber, etik disiplininin altında ele alınan “uygulamalı etik” ve “meslek etiği” alanları ele alınmıştır. Ardından çalışmanın çıkış noktası olan çevirmenlerin çalışma ortamlarını etkileyecek “psikolojik”, “ideolojik” ve “ekonomik” baskılar gibi etkenler sonucunda ortaya çıkan etik sorunlar, çeviri etiği literatüründeki ilgili konu hakkında ortaya konulmuş çalışmalardan hareketle “üç aşamalı etik değerlendirme modeli” çerçevesinde değerlendirilmiştir.

Foucault, felsefi güzergâhının belli dönemlerinde, özneleşme süreçlerinde rol oynayan belli temaları öne çıkarmış ve bunların analizine yoğunlaşmıştır. Fakat onun felsefesini belli uğraklara ayırmaya imkân tanıyan kavramsal ve yöntemsel değişimler, önemli eleştirileri de beraberinde getirmiştir. Bu eleştirilerden  biri,  Foucault’nun  birbiriyle  çelişen  iki  öznellik  yorumu  sunduğu  yönündedir.  Bu çalışmanın amacı, Foucault’nun öznellik kavrayışını, söz konusu eleştiri çerçevesinde, etik üzerine olan  son  dönem  çalışmalarından  hareketle  incelemektir.  Bu  bağlamda,  onun  etik  çalışmalarının, önceki çalışmalarında teşhis ettiği problemlere yönelik etik-politik bir cevap verme girişimi olarak okunması  gerektiği  iddia  edilecektir.  Bu  yönde  bir  okumanın,  Foucault’nun  tabi  kılınma  yoluyla özneler haline getirilme süreçlerine yönelik çalışmalarının, bireyin kendini dönüştürmesine dayanan aktif  bir özneleşme sürecini  savunduğu etik  çalışmalarıyla  nasıl  birleşebileceği  sorusunu  farklı  bir perspektiften  hareketle  ele  almaya  imkân  tanıdığını  düşünmekteyiz.  Bu  amaçla  Foucault’nun  son dönem  çalışmalarının  merkezi  teması  olan  “kendilik  kaygısı”na  yönelik  analizleri,  çalışmamızın odak noktasını oluşturmaktadır. Etik öncesi çalışmalarında sunduğu öznellik kavrayışını, bu analizler doğrultusunda  yeniden  ele  alarak,  söz  konusu  sorunun  mümkün  bir  yanıtına  işaret  etmeye çalışacağız.

PLATON Melis ŞENSÖZ ÖZET Bu makalede Platon'un siyasetten doğan sorunu ontoloji, epistemoloji, etik ve siyaset felsefeleri ele alınarak işlenmeye çalışılmıştır. Öncelikle varlığın ne olmadığı tartışması hem Platon'un kendi felsefesi hem felsefesinin babası olarak gördüğü Parmenides'in felsefesi hem de kendinden önceki tüm felsefe tarihi eleştirilerek yapılmıştır. Daha sonrasında varlığın ne olduğu açıklanmıştır. Platon'un felsefesinde varlık ve bilgi birbirleriyle iç içedir. Yine ilk olarak bilginin ne olmadığı tartışması yapılmış, bilginin ne olduğuna dair Antik Yunan'daki yaygın inançlar eleştirilmiş ve çürütülmüştür. Varlığı açıklamak için kullanılan "bölünmüş çizgi benzetmesi" bilgiyi açıklamak için de kullanılmıştır. Sonrasında erdemin ne olduğu tartışmasına geçilmiştir ve dört tür erdemden bahsedilmiştir. Erdemin öğrenci ve öğretmenlerini ararken ulaşılan sonuç itibariyle erdemin tanımı değiştirilmiştir. Son olarak ise filozof-kralın genelin yararına yasalar yapması ve yalan söyleyerek halkı kandırması üzerinden erdemli bir yaşamın, dolayısıyla iyi bir yaşamın imkânı açıklanmıştır. ABSTRACT In this article, Plato's problem arising from politics is tried to be dealt with by addressing ontology, epistemology, ethical and political philosophies. First of all, the discussion of what being is not was made by criticizing Plato's philosophy, the philosophy of Parmenides, whom he saw as the father of his philosophy, and all the history of philosophy before him. Then it was explained what the being is. Being and knowledge are intertwined with each other in Plato's philosophy. Still, first of all, the discussion of what knowledge is not was made, and the common beliefs about what knowledge was in Ancient Greece were criticized and refuted. "Analogy of the divided line" used to explain being is also used to explain knowledge. Afterward, the discussion of what virtue is started, and four types of virtues were mentioned. As a result of the search for students and teachers of virtue, the definition of virtue has been changed. Finally, the possibility of a virtuous life and therefore a good life was explained by the philosopher-kings making laws for the benefit of the general and deceiving the people by telling lies.

Öz Değerlerin öğretilmesi ilgili tüm paydaşların önemli bir görevi olmasına rağmen günümüzde okulların bu konuda yeni sorumluluklar üstlenmesi beklenmektedir. Bu sorumluluğun bir yansıması olarak değerler eğitimi ile ilgili dünyada farklı isimler altında çeşitli programlar uygulanmaktadır. Avustralya'da okul eğitiminin temel bir parçası olarak dizayn edilen değerler eğitimi, devlet destekli bir girişim ve uygulama olarak dikkat çekmektedir. Avustralya'da değerler eğitimi kapsamında yürütülen çalışmalar 2002 yılından itibaren ciddi bir ivme kazanmış ve okul sistemi içinde uygulamaya yönelik bir dizi adım atılmıştır. Bu araştırma, Avustralya Hükümeti tarafından kapsamlı ve proje tabanlı çalışmalar ve okul eğitiminin temel bir bileşeni olarak dizayn edilen değerler eğitimi uygulamalarını betimlemeyi amaçlamaktadır. Avustralya'da gerçekleştirilen planlı ve sistematik değerler eğitimi uygulamalarından elde edilen deneyimlerin incelenmesinin bu konudaki benzer girişimlere katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Araştırma kapsamında Avustralya'daki okullarda değerler eğitimi ile ilgili gerçekleştirilen " Değerler Eğitimi Araştırması " , " Avustralya Okullarında Değerler Eğitimi İçin Ulusal Çerçeve " , " Değerler Eğitiminde İyi Uygulama Okulları Projesi Birinci ve İkinci Aşama, " Eylem Okullarında Değerler Projesi " gibi bazı uygulamalar tanıtılmakta, ayrıca bu çalışmaların önemli çıktıları hakkında bilgi verilmektedir. Anahtar Kelimeler: Değerler, Değerler Eğitimi, Karakter Eğitimi.

Abstract Although teaching values is an important duty of all concerned stakeholders, it is expected from schools to take new responsibilities in this respect. As a reflection of this responsibility, it has been implemented various programs with different names associated with values education in the world. Values education, designed as an essential part of school education in Australia, draws attention as a state funded initiative and implementation. The projects, which conducted within the scope of values education in Australia, have gained significant momentum from 2002 and have begun a series of steps within school system. This study aims to describe implementations of values education which designed by Australian Government in the shape of comprehensive and project based works and as an essential component of schooling. It is thought that the analysis of experiences obtained from planned and systematic values education implementations in Australia can contribute to similar initiatives on this subject. Within the scope of the study some implementations associated with values education in Australian schools are being introduced like " Values Education Study " , " National Framework for Values Education in Australian Schools " , " Values Education Good Practice Schools Project-Stage I-II, " The Values in Action Schools Project " , also being informed about significant outputs of these projects. 1. Giriş Modern eğitim paradigması içerisinde okul eğitiminin öğrencilerde sadece akademik başarıyı sağlaması, özellikle ahlak ve değerlerin kazandırılması süreçlerinde tarafsız kalması gerektiğine yönelik düşünce son dönemlerde eksik bir değerlendirme olarak ele alınmaktadır. Bunun bir yansıması olarak okullara, bu kapsamda okul yöneticilerine, öğretmenlere, velilere, okul çalışanlarına ve okulun bulunduğu sosyal topluluk gibi temel paydaşlara önemli bir sorumluluk yüklendiği görülmektedir. Bu sorumluluk genel olarak öğrencilerin kişisel ve toplumsal değerleri tanımasına, bu konuda anlayış geliştirmelerine ve manevi açıdan desteklenmesine yönelik girişimleri kapsamaktadır. Artık okulların sadece akademik açıdan başarılı bireyler yetiştirmesi değil, aynı zamanda değerler açısından iyi insanlar yetiştirmesi gerektiğine vurgu yapılmaktadır. Bu paradigma değişiminin bir neticesi olarak okul sistemi içerisinde değerlerin öğretimine yönelik dünya ölçeğinde bazı girişimler ve uygulamaların varlığı göze çarpmaktadır. Ahlak ve değerlerin öğretilmesi, ilgili tüm paydaşların bir görevi olarak görülmekle birlikte günümüzde yaşanan gelişmelerin okulun değerler eğitimi sorumluluğunu arttırdığı genel kabul görmektedir. Bu sorumluluğun bir gereği olarak değerlerin öğretilip öğretilmemesinden çok hangi değerlerin, hangi yaklaşımlarla öğretilebileceği üzerinde çalışmalar ağırlık kazanmıştır (Zengin, 2015). Değerler eğitimi, dünyanın farklı ülkelerinde karakter eğitimi, ahlak eğitimi veya etik eğitimi olarak da anılmaktadır. Herbirinin kendisine özgü farklı anlamları ve vurguları olsa da değerler eğitimini meşru gören, tüm paydaşların oynayacağı role işaret eden, kişisel ve sosyal değerlerin anlaşılmasına katkı sağlayan * Yrd. Doç. Dr., Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Eğitimi Bölümü. zengin@sakarya.edu.tr

ÖZET
Büyük veri, çok büyük veri setleri ve depolama tesislerinin oluşturulmasına, değiştirilmesine ve yönetilmesine olanak sağlayan araçlara, süreçlere ve prosedürlere atıfta bulunur. Büyük veri, pazarlamadan eğitime, bilimden siyasete kadar hemen her alanda kullanılmaktadır. Günümüzde büyük verinin oluşmasına katkı sağlayan en önemli araçların başında ise sosyal medya platformlarının geldiği söylenebilir. Sosyal medya platformları kullanıcıların kişisel bilgilerini paylaştıkları mahrem alanlar olması hasebiyle birçok kişisel veriyi bünyesinde barındırmaktadır. Söz konusu bu verilerin yeteri düzeyde korunup korunmadığı, başka kişi veya kurumlarla paylaşılıp paylaşılmadığı etik düzlemde tartışılan konular arasındadır. Özellikle son dönemde Facebook'un yaklaşık 50 ile 100 milyon arasındaki kullanıcının bilgisini Cambridge Analytica şirketiyle paylaşması bu tartışmaların başka bir boyut kazanmasını sağlamıştır. Buradan hareketle bu çalışma, büyük veri ve sosyal medya ilişkisini genel olarak değerlendirmeyi ve bu ilişkiden doğan/doğabilecek olan etik sorunların neler olduğunu Facebook örneğinde ortaya çıkararak betimsel bir analiz yapmayı amaçlamaktadır. Çalışmada, Facebook'un kullanıcılarının bilgilerini paylaşılmasıyla, özel yaşamın gizliliğinin sağlanması, mahremiyetin korunması, kişisel verilerin güvenliğinin sağlanması gibi kullanıcıların temel haklarının ihlal edildiği ve bu ihlallerin etik değerlere uygun olmadığı tespit edilmiştir.
ABSTRACT
Big data refers to tools, processes and procedures that allow the creation, modification and management of large data sets and storage facilities. Big data are used in almost every area, from marketing to education, from science to politics. Today, it can be said that the social media platforms are the most important tools that contribute to the formation of big data. Because social media platforms share personal information of users, they are in many fields due to their privacy. These data are discussed at ethical level whether they are protected at competence level or not and shared with other people or institutions. Particularly in recent months, Facebook's share of the knowledge of about 50 to 100 million users with Cambridge Analytica has allowed these discussions to take on another dimension. From this point of view, this study aims to evaluate the relationship between big data and social media in general and to find out what the ethical problems that arise from this relationship in the case of Facebook. As a result of the research, it was determined that Facebook ignored the ethical values by violating the fundamental rights of the users such as ensuring the privacy of private life, privacy protection, ensuring the security of personal data.

İletişim kurabilme ve ahlaklı olma insanoğlunun iki özsel niteliğidir. İletişim bireyin bir toplum içinde var olmaya ve varlığını anlamlı hâle getirme uğraşı iken; ahlak var olanın değer ve niteliğine ilişkindir. Doğal olarak her iki kavram bir eyleme(ye) işaret eder. İkisi yan yana geldiğinde ise “var olmanın anlam ve değeri” gibi bir terkip oluşur ki bu da bizi felsefe ile karşı karşıya getirmektedir. Günümüzde ortaya çıkan yeni medya teknolojileri ile beraber medyanın, dolayısıyla iletişimin niteliği de önemli ölçüde değişmiştir. Yeni
medya tabiatı gereği yeni etik sorunları da beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda yapılan etik tartışmaların önemli ölçüde geleneksel medyanın etik kriterleri çerçevesinde yapıldığını görmekteyiz. Biz bu çalışmada bu çerçevede yapılan tartışmalara kısaca değindikten sonra, yeni medyanın önemli bir unsurunu teşkil eden
sosyal paylaşım sitelerinde ortaya çıkan birey davranışlarının etik kodlarını “ahlakın kaynağı” bağlamında felsefi bir perspektiften irdelemeye çalışacağız. Ahlakın kaynağı ile ilgili teorilerin bir kısmı doğrudan insanın kendi varlığının analizini de beraberinde getirmektedir. Bu çerçevede öne çıkan iki farklı perspektif kuşkusuz D. Hume ve I. Kant’ın çözümlemelerinde ortaya çıkmaktadır. Her iki düşünürün felsefi perspektiflerinden hangisinin konumuz bağlamında daha açıklayıcı olduğu irdelenmeye çalışılacaktır.

The Circle (Çember) filminde tümüyle açık ve şeffaf bir toplum tasarımı izleyiciye sunulmaktadır. Film,gelişen teknolojinin “her şeyi görünür kılma, her şeyi paylaşma” çabasının ne kadar ileri götürülebileceğini test etmeye çalışmaktadır. Bu çalışmada,dijital kültürdeki teknolojik kuşatmanın ahlaki karar, özgür irade, seçme özgürlüğü ve belirlenmişlik gibi köklü felsefi meseleleri içeren etik tercihin imkânı, The Circle filmi üzerinden yeniden tartışmaya açılmaktadır. Araştırmada literatür taramasına dayalı analitik bir film okuması yapılmıştır.Her şeyin görülebilir, bilinebilir ve öngörülebilir olduğu dijital bir toplumda, insanlar etik tercihte bulunabilirler mi? Gözetlendiğini bilen bir kişi, verdiği kararlarda, gerçekleştirdiği eylemlerde ahlaken özgür müdür? Mutlak şeffaflık ve keskin gözetim altında aldıkları kararlardan kişiler sorumlu tutulabilir mi? Ahlaki ve etik tartışmalara odaklanan bu araştırma, dijitalleşmenin hız kazandığı ve teknolojik tekilliğin etki alanını genişlettiği bir kültürde, The Circle filminde önerildiği gibi, bir dijital etik teorisi olarak açıklık etiği inşa etmenin henüz üstesinden gelinmemiş birçok açmazı olduğunu göstermektedir. Gözetim etkisi, özgür iradeyi kısıtlayan ve bu yüzden etik tercihte bulunma olanağını yok eden bir unsur olarak görülebilir. Mahrem konular ile kötücül durumlar arasında kurulan güncel bağıntı aldatmacalıdır. Kişiye özel olan her şeyin kötü olması gerekmez. Açıklamak istemediğimiz her şeyin kötü olabileceği iddiası, eko-politik bir zorlamadır. Açıklık etiğinin denetim, gözetim ve kontrol gibi kavramlardan kendini arındırması ve özgür iradeye yer açması oldukça zor görünmektedir.

It is aimed in this study to analyze the ethical problems arising from the
technologic progress and to research of non-ethical usage of information
technologies by teacher candidates. The study was conducted with 423
junior students who were the students of Technical Education Faculty,
Vocational Education Faculty and Ahmet Keleflo¤lu Education Faculty in
Konya and took or have taken computer courses in 2010-2011 educationinstruction
term. The scale used in the study and comprising of five factors
has been responded by 423 students. SPSS 17 software was used to
analyze the collected data. Frequency, percentage analysis, arithmetic
mean, standard deviation, and Kruskal-Walis H test were applied. The
result of the study revealed that the students who use computer and internet
very well use information technologies more non-ethical, while nonethical
use also increases among other students as the level of computer
and internet use increases. The results showed that students who use
computer and internet “at a fair level” use information technologies more
ethical compared to other students.

İnsan embriyonik kök hücreleri insan vücudunda sayısız dokulardan her birini üretebilme kabiliyetine sahip ana hücrelerdir. Onların bu yeteneğinin keşfedilmesi, hastalıkların tedavisinde, doku ve organ naklinin geliştirilmesinde yeni ümitlerin
doğmasına yol açmıştır. Öte yandan insan embriyosunun kök hücre elde edilmek üzere yaşamının sonlandırılması, embriyonun niteliği gereği pek çok tartışmayı beraberinde getirmiştir. Embriyonik kök hücre çalışmaları hem Batıda hem İslam dünyasında, etik, hukuki ve dinî açıdan farklı yönleriyle tartışılmaya devam etmekte, çeşitli argümanlar çerçevesinde lehte ve aleyhte pek çok görüş öne sürülmektedir. Embriyonik kök hücre araştırmaları, çağdaş İslam bilginlerinin bir kısmı tarafından, hastalıkların tedavisi bağlamında insanlığın yararına bir çalışma olarak kabul görüp desteklenmiştir. Diğer bir
grup araştırmacı ise tedavi amacıyla da olsa insan embriyosunun deney aracı olarak kullanılmasını onaylamamaktadır. Bu çalışmada konuyla ilgili fıkhi görüşler ele alınıp değerlendirilmiştir.