Yönetim

İşletmeler, her örgütsel yapı gibi belli başlı fonksiyonları yerine getirmektedir. Dar bir çerçeveyle söz konusu fonksiyonlar; tedarik, üretim ve pazarlama başlıkları altında toplanabilir. İşletmelerin bu fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için muhasebe, finans ve denetim gibi yönetimin alt fonksiyonlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu alt fonksiyonlardan muhasebe; işletmenin büyüklüğüne göre, ayrı bir muhasebe bölümü veya yönetim alt biriminde temel muhasebe işlemleri, kayıt tutma, rapor düzenleme ve yorumlama faaliyetleri şeklinde yürütülmektedir. Finansman; işletmelerin temel işlevlerinin sağlanmasında yararlanılacak işletme kaynaklarının miktarlarını ve gerekli durumlarda ödemelerin nereden karşılanacağına dair yapılan işlemleri kapsamaktadır. İşletme yönetimin alt fonksiyonlarından diğeri içi denetim ise; işletmenin kontrol mekanizmasıdır. Bu çalışmada; işletmelerde muhasebe, finans ve iç denetim birimleri, performansları yönünden literatür incelemesi yapılarak işletme başarısına etkileri açısından yorumlanmıştır. Çalışma sonucunda; şu başlıklar vurgulanmıştır: a) Muhasebe sisteminin doğru ve hatasız çalışması b) Finansal sistemin, işletmenin kârlılığına etkileri, c) İç denetimin, işletme standartlarını sürekli yükseltecek bir anlayışla yapılması d) Her üç bölümün de yönetim kararları ve stratejik kararlar üzerinde güçlü etkileri vardır.

Gerek kamu gerekse özel sektörde liyakat ilkesi bir vazgeçilmezdir. En güçlü devletlerin yönetiminden en basit bir işin yürütümüne değin, işi yürütecek olanların gerekli liyakâta sahip olmaları şarttır. Aksi takdirde ödenecek bedel kaçınılmazdır. Bu bedel, dün için cihanşümul bir Osmanlı Devleti dahi olabildiyse, bugün için en az aynı nispette bir kayba neden olabilecektir. Dolayısıyla liyakat sahibinin hiçbir "aykırı” vasfı yahut kimliği ve tevdii edecek olanın tercihleri, liyakatli olana "emanet”in verilmesine mâni olmamalıdır. Dünden bugüne, siyasetname türü eserlerin buluştuğu ortak payda budur. Ayrım gözetmeksizin her iş, ehil olana teslim edilmelidir. Türk-İslâm tarihi öğretimizin bir parçası olarak siyasetnameler, liyakatli olabilmeyi adil olmaya, adil olabilmeyi ise iman sahibi olabilmeye bağlanmıştır.

Bu çalışma ile kadim yazın tarihindeki siyasetname evreninden 25 adedi ile liyakat kavramının mahiyeti ortaya konmaya çalışılmıştır. Sonrasında öz değerler üzerinden ortaya konan liyakat kavramının varlığı, seçilen 10 kariyer mesleğe giriş sürecinde incelenmiş ve "liyakat açmazı” kavramı ortaya konmuştur. Son kısımda ise yazarların değerlendirmelerine yer verilmiştir.

Bu makale, göç rejimlerinin tarihlerinin, kurumlar ve yasal kategoriler tarafından zorunlu göç çalışmalarında kullanılan kavramların üretilme biçimlerini aydınlatabileceğini iddia etmektedir. 1860'da Muhacirin Komisyonunun kurulmasının akabinde Osmanlı Devleti, muhacirlik konusunu muvakkat bir mesele ol-maktan çıkarıp göçü ve yerleşimi merkezî yönetim yoluyla düzenlemeye başlamıştır. Osmanlıca muhacir kelimesinin tercümelerinde göçmen (migrant), nüfus azaltıcı (emigrant), nüfus arttırıcı (immigrant) ve mülteci (refugee) ifadelerinin hepsi yer alır. Terimin anlamındaki bu belirsizlik onun tarihsel kullanımının maddi önemi ile uğraşmayı gerektirir. Çağdaş çeviriler, hareket koşullarını vurgulamakla birlikte göçmen tecrübelerini belirlemek noktasında göçmen nüfusun iç bölümlemelerine dayalı Osmanlı idari kategorileri de aynı derecede önemlidir. Bu makalede Osmanlı Muhacirin Komisyonunun kurumsal tarihini, organi-zasyon yapısını ve politikalarını inceleyerek yönetimin oluşmasının göçmen nüfusta cinsiyet, yaş, sınıf ve din temelinde nasıl alt kategoriler oluşturduğu görülebilecektir. Göç yönetiminin tarihsel analizi, Osmanlı göçmen teşekkülünün süreçlerini araştırmak için daha net bir çerçeve sunar ve zorunlu göç konusunu çalı-şan uzmanların göç kategorilerinin evrimini ve devam eden etkisini daha derinlemesine görmelerini sağlar.

Sadece kâr odaklı bakış açısıyla yönetilen iş dünyasının çok boyutlu olumsuz sonuçları var. İnsan için var olduğu iddia edilen sistemler, "insan"a hizmet etmemekte hatta tam tersine insanı, kendisine hizmet eden nesnelere dönüştürmektedir. Bu makalenin amacı, insanın özgürlüğünü ve esenliğini merkeze alan bir yönetim yaklaşımı önerisinde bulunmaktır. Yaklaşıma temel teşkil eden ilke ve değerlerin belirlenmesinde kadim bilgelik ve yönetim birikiminden yararlanılmıştır. Çalışmada ilk olarak, insanın kadim bilgelik açısından anlamına, varlık düzenindeki yerine, amacına ve ideallerine yer verilmiştir. İkinci olarak insani yönetimin amacı ele alınmış ve modele esas teşkil eden; insan onuru, insan esenliği, düzen ve karşılıklı bağlılık, adalet ve merhamet, emanet ve ehliyet, süreklilik inancı ve hesap verebilirlik ilkeleri üzerinde durulmuştur. Sonrasında bu ilke ve değerlerin işletme unsurları ile ilişkileri ve unsurları nasıl yönlendirdiği tartışılmıştır. Literatüre dayalı bir kavramsal yaklaşımı esas alan bu çalışmada ben-ötesi misyon sahibi bir girişimcinin, belirlenen ilke ve değerleri işletmede uygulamaya almasının önemli bir yere sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın alana katkısı, birbirlerinden farklı alanlar olarak ele alınan unsurları, insanın özgürlük ve esenliği perspektifinden ilişkilendiren bir şema sunmasıdır. Son olarak genel bir değerlendirme yapılmış ve araştırma önerilerine yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Yönetim, işletme, kadim bilgelik, insan ve özellikleri, insani yönetim.

The business world manages its operations only through a profit-oriented perspective, causing negative effects in multiple dimensions. The systems that are claimed to exist for human beings do not serve ‘humans’, on
the contrary, they transform humans into objects that serve the systems. The purpose of this article is to propose a management approach centered on human freedom and well-being. In this article we use perennial wisdom and management experience to determine the principles and values that form the basis of the approach. This article primarily includes the meaning of being human, the place of human in the order of existence, and the purpose and ideals of humans from the perspective of perennial wisdom. Secondly, we discuss the purpose of human-centered management and the concepts that form the foundation of the model, namely, human dignity, human well-being, order and mutual dependence, justice and mercy, trust and worthiness, belief in afterlife and accountability. Afterwards, we address how these principles and values are related to business elements and how they give direction
to these elements. In this study with a literature-based conceptual approach, we conclude that an entrepreneur with a transpersonal mission has an important role in applying the determined principles and values in the business. As a contribution to the literature, this paper presents a schema from the perspective of human freedom and well-being, and link the elements which were regarded to be in different areas. Finally, we make a general discussion and recommendations for future research.

Keywords: Management, business, perennial wisdom, human and human features, human-centered management