ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ-ΝΕΚTAΡΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ-ΔAΜΒΕΡΓΗΣ

Mετακινήσεις δημητριακών και ανθρώπινες μετακινήσεις.
Η Εύβοια και ο Ευβοϊκός κόλπος ως θαλάσσια εμπορική οδός και η σημασία τους για την
παραγωγή και διακίνηση σιτηρών κατά τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ.
Aλέξανδρος-Νεκτάριος Ιω. Βασιλείου-Δαμβέργης, Dr. Κλασικής Αρχαιολογίας- Φιλόλογος,
Καθηγητής Β/βάθμιας εκπαίδευσης.

Η Συντονιστική και η Επιστημονική Επιτροπή του 9 ου Διεθνούς Συνεδρίου για την Προώθηση της Εκπαιδευτικής Καινοτομίας, Λάρισα 20, 21 και 22 Οκτωβρίου 2023 καλούν όλους τους ενδιαφερόμενους, να υποβάλλουν εργασίες για συμμετοχή στο συνέδριο και στα πρακτικά του (με ISBN/ISSN), μετά από κρίση (http://synedrio.eepek.gr/ και επικοινωνία στο e-mail: info@eepek.gr). Επιλεγμένα άρθρα από το συνέδριο (με βάση τη βαθμολογία των κριτών) θα δημοσιευτούν σε ειδικές εκδόσεις του επιστημονικού περιοδικού I.J.E.I. (International Journal of Educational Innovation) στην Ελληνική ή Αγγλική.

Κύριο ἐρευνητικὸ ἐρώτημα τῆς εἰσήγησης ἀποτελεῖ τὸ κατὰ πόσον μπορεῖ νὰ βοηθήσει στὴν κατανόηση τῶν οἰκονομικῶν, κοινωνικῶν καὶ πολιτικῶν συνθηκῶν τοῦ Α΄ Μεσσηνιακοῦ (743-724 π.Χ.) καὶ τοῦ Β΄ Μεσσηνιακοῦ πολέμου (685-668 π.Χ.) ἡ μελέτη καὶ συνεξέταση ἑνὸς σύγχρονου μὲ αὐτοὺς πολέμου, τοῦ Ληλαντίου πολέμου, ποὺ ξεκίνησε στὸ δεύτερο μισὸ τοῦ 8ου π.Χ. αἰώνα καὶ τελείωσε τὸν 7ο. Στὴν παροῦσα μελέτη ἐξετάζονται συγκριτικῶς ἱστορικά, τοπογραφικὰ καὶ ἀρχαιολογικὰ δεδομένα, ποὺ ἀφοροῦν ἀφ᾽ ἑνὸς στὴν Μεσσηνία καὶ τὴν Λακωνία ὡς ἐπικράτειες τῶν ἀντίστοιχων πόλεων, ἀφ᾽ ἑτέρου στὶς ἐπικράτειες τῆς Χαλκίδας καὶ τῆς Ἐρέτριας κατὰ τὴ Ὕστερη Γεωμετρικὴ καὶ πρώιμη ἀρχαϊκὴ ἐποχή. Ὁμοιότητες καὶ διαφορὲς ποὺ ἐντοπίζονται θὰ ὁδηγήσουν στὴν ἐξαγωγὴ συμπερασμάτων σχετικὰ μὲ τὶς οἰκονομικές, κοινωνικὲς καὶ πολιτικὲς συνθῆκες τῆς ἐποχῆς, καθὼς καὶ σχετικὰ μὲ τὸ κατὰ πόσον ἐπιβεβαιώνεται ἢ ὄχι ἡ εἰκόνα ποὺ ἔχουμε ἀπὸ τὴν μέχρι στιγμῆς ἔρευνα.

Η διδακτική αυτή προσέγγιση αφορά στο σχεδιασμό και την υλοποίηση της διδασκαλίας στο πλαίσιο ενός μαθήματος φιλοσοφίας σχετικά με τις θεωρίες της γνώσης στη Β΄ Γενικού Λυκείου,  με  βάση  το διδακτικό  βιβλίο  Αρχές  Φιλοσοφίας  στο  πλαίσιο  του  αναλυτικού προγράμματος.  Πιο  συγκεκριμένα,  θα  προσπαθήσουμε  να  προτείνουμε  τον  εμπλουτισμό του κεφαλαίου 3: Αναζητώντας τη γνώση, ενότητα τρίτη: Θεωρίες για την πηγή της γνώσης, χρησιμοποιώντας  στοιχεία  θεωρίας  της  γνώσης  και  της  αντίληψης  των  Προσωκρατικών.  Στόχος  μας  είναι  να  εμπλουτίσουμε  το  κεφάλαιο  αυτό  με  στοιχεία  προσωκρατικής  φιλοσοφίας ως παλαιότερης χρονολογικά και προϋπάρχουσας εκείνης της Κλασικής εποχής  και των Νεοτέρων χρόνων.

Η  διδακτική  αυτή  προσέγγιση  προτείνει  τη  διαθεματική  οργάνωση  διδασκαλίας ενοτήτων  ενός  μαθήματος  λατινικών  στο  πανεπιστήμιο.  Πιο  συγκεκριμένα,  οι  προς διδασκαλία  ενότητες  αφορούν  τον  Ρωμαίο  ιστορικό  Τίτο  Λίβιο,  του  οποίου το  έργο ο πανεπιστημιακός διδάσκων της κλασικής φιλολογίας θα μπορεί να αξιοποιεί δεδομένα της τοπογραφίας  και  της  αρχαιολογίας,  ώστε  το  γλωσσικό  μάθημα  να  μπορεί  να  αποκτά ενδιαφέρον κατά τον ερμηνευτικό σχολιασμό του. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού θα
συνδυάσουμε τη μέθοδο της κλασικής φιλολογίας με τη μέθοδο της ιστορίας, της ιστορικής  και  μνημειακής  τοπογραφίας  και  της  κλασικής  αρχαιολογίας,  κατά  περίπτωση,  ώστε  να εξυπηρετείται  η  αρχή  της  εποπτείας  και  να  επιτυγχάνεται  πληρέστερη πραγματολογική επεξεργασία του λατινικού κειμένου.

Η διδακτική αυτή προσέγγιση αφορά στο σχεδιασμό και την υλοποίηση της διδασκαλίας ενός  πανεπιστημιακού  μαθήματος  δεκατριών  παραδόσεων  που  αφορά  στη  διδασκαλία ενός  θέματος  πολιτικής  φιλοσοφίας  του  Εμμανουήλ  Καντ.  Πιο  συγκεκριμένα  θα προσπαθήσουμε να προτείνουμε το συνδυασμό μεθόδων των δύο επιστημών, φιλοσοφίας και  ιστορίας,    με  σκοπό  την  καλύτερη  γνωστική  προσέγγιση  του  ιδανικότερου πολιτεύματος,  που  κατά  το  φιλόσοφο  έπρεπε  να  επικρατήσειστον  κόσμο  για  να αποφευχθεί ο πόλεμος και να επικρατήσει η αιώνια ειρήνη. Το πολίτευμα ο ίδιος αποκαλεί ρεπουμπλικανικό,  πράγμα  που  σημαίνει  ότι  εμπνέεται  από  το  πολίτευμα  της  αρχαίας  Ρώμης. Στόχος μας είναι λοιπόν, η ιστορική προσέγγιση της Res Publica και η συνεκτίμηση
των  ιστορικών  συνθηκών  και  της  πολιτικής  σκέψης  της  εποχής  του  να  συντείνει  στην κατανόηση της πολιτικής φιλοσοφίας του.

Στόχος της παρούσας εισήγησης είναι ένα συγκροτημένο μοντέλο διδακτικής της ιστορίας της ρωμαϊκής και βυζαντινής Κορίνθου, το οποίο μπορεί να υλοποιηθεί σε κάθε ελληνικό πανεπιστήμιο. Η οργάνωση του μαθήματος προβλέπει συγκρότηση πλάνου της διδακτέας ύλης από τις πηγές, σε συνδυασμό με αναφορές στην τοπογραφία μέσω χαρτών και σε συγκεκριμένα βυζαντινά μνημεία της Κορίνθου και της Κορινθίας γενικότερα και επισκέψεις στους προσβάσιμους αρχαιολογικούς χώρους.

Στόχος της εισήγησης ένα μοντέλο διδακτικής της τοπικής ιστορίας της ρωμαϊκής και της βυζαντινής ιστορίας, το οποίο μπορεί να υλοποιηθεί σε κάθε ελληνικό πανεπιστήμιο και στα πανεπιστήμια του εξωτερικού. Η οργάνωση του μαθήματος προβλέπει συγκρότηση διαγράμματος διδασκαλίας της διδακτέας ύλης από τις πηγές, πάντοτε με αναφορές στην τοπογραφία του ρωμαϊκού κράτους μέσω χαρτών και σε συγκεκριμένα ρωμαϊκά και βυζαντινά μνημεία της αυτοκρατορίας, με προβλεπόμενες επισκέψεις-ασκήσεις στους προσιτούς αρχαιολογικούς χώρους. Λέξεις-κλειδιά: Ρωμαϊκή και βυζαντινή ιστορία, τοπογραφία και αρχαιολογία, διαθεματική προσέγγιση.

Αριστοτέλους Αθηναίων Πολιτεία από τις απαρχές μέχρι το Σόλωνα: διαθεματική διδακτική προσέγγιση στο πανεπιστήμιο. Ο φιλόσοφος Ηράκλειτος η εποχή του: ο πολιτικός άνδρας, η πόλις και ο πόλεμος. Ιστορική προσέγγιση και διδακτική πρόταση στο πανεπιστήμιο.

Βασιλείου-Δαμβέργης, Αλέξανδρος-Νεκτάριος, Ιω. «Η Εύβοια και ο Ευβοϊκός κόλπος ως θαλάσσια εμπορική οδός και η σημασία τους για την παραγωγή και διακίνηση σιτηρών κατά τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ.», Πρακτικά 4ου Συμποσίου Ελληνικής Γαστρονομίας, Καράνου Χανίων 29-30 Ιουλίου 2017, σ. 35-52.

Η διδακτική αυτή προσέγγιση στοχεύει στο να βοηθήσει τους πανεπιστημιακούς διδάσκοντες στο να προσεγγίσουν διδακτικά τη σκέψη των Προσωκρατικών φιλοσόφων, σε ένα μάθημα αρχαίας φιλοσοφίας ή κλασικής φιλολογίας στο πανεπιστήμιο, δίνοντας επιλεκτικά βάρος και στο ρόλο τους ως πολιτικών προσώπων της εποχής τους. Η μέθοδος διδασκαλίας μπορεί να συνδυάζει τις δοξογραφικές μαρτυρίες και τα αποσπάσματα με τις ιστορικές πηγές και πολιτικές έννοιες που αφορούν στην έννοια της ελληνικής πόλεως-κράτους κατά την αρχαϊκή και κλασική εποχή.

Βασιλείου-Δαμβέργης, Αλέξανδρος-Νεκτάριος, Ιω., «Η ιωνική της Εύβοιας από το Ποτήριον του Νέστορος μέχρι την κλασική εποχή». Πρακτικά Εργασιών 5ου Διεθνούς Συνεδρίου για την Προώθηση της Εκπαιδευτικής Καινοτομίας, Λάρισα 11-13 Οκτωβρίου 2019, Λάρισα 2020, σ. 23-31.

Βασιλείου-Δαμβέργης Αλέξανδρος- Νεκτάριος: Αριστοτέλους 1.Αθηναίων Πολιτεία, από τις απαρχές μέχρι το Σόλωνα:
διαθεματική διδακτική προσέγγιση στο πανεπιστήμιο.
2.Ο φιλόσοφος Ηράκλειτος η εποχή του: ο πολιτικός άνδρας, η πόλις και ο πόλεμος: διδακτική πρόταση στο πανεπιστήμιο.

Βασιλείου-Δαμβέργης, Αλέξανδρος-Νεκτάριος, Ιω., «Η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής ρητορικής στο πανεπιστήμιο, με δραματοποίηση των πρωταγωνιστών που επιχειρηματολογούν: Πεντηκονταετία και Πελοποννησιακός Πόλεμος», 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα: Σχολείο και Πολιτισμός 10-12 Μαΐου 2019: Κολλέγιο Αθηνών, με την Υποστήριξη της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας Προκ. Παυλόπουλου, σ. 246-258.
Βασιλείου-Δαμβέργης, Αλέξανδρος-Νεκτάριος, Ιω., «Η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και ιστορίας στη Β/βάθμια εκπαίδευση με τη δραματοποίηση ιστορικών προσώπων: η αρχαία Ελλάδα τον 4ο αιώνα π.Χ.», 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα: Σχολείο και Πολιτισμός 10-12 Μαΐου 2019: Κολλέγιο Αθηνών, με την Υποστήριξη της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας Προκοπίου Παυλόπουλου, σ. 236-245.

Βασιλείου-Δαμβέργης, Αλέξανδρος-Νεκτάριος, Ιω., «Η διδασκαλία της αρχαίας ιστορίας στην Α/βάθμια και Β/βάθμια εκπαίδευση με τη δραματοποίηση ιστορικών προσώπων που επιχειρηματολογούν: αρχαϊκή και πρ. κλασική εποχή», Περιοδικό Μουσείο & Εκπαίδευση, τ. 3/2020, σ. 131-145.

Βασιλείου-Δαμβέργης Αλέξανδρος-Νεκτάριος, Iω., «Το αθηναϊκό πολίτευμα από το Σόλωνα μέχρι το τέλος της κλασικής εποχής: διαθεματική διδακτική προσέγγιση το πανεπιστήμιο»,  Πρακτικά Εργασιών 6ου Διεθνούς Συνεδρίου για την Προώθηση της Εκπαιδευτικής Καινοτομίας, Λάρισα 16-18 Οκτωβρίου 2020, τ. Α΄, σ. 12-20.

Βασιλείου-Δαμβέργης, Αλέξανδρος-Νεκτάριος, Ιω., «Πρωτοβυζαντινή Θεσσαλονίκη: διδακτική της ιστορίας με τη χρήση αγιολογικών κειμένων και αρχαιολογικών δεδομένων στο πανεπιστήμιο», Πρακτικά Εργασιών 3ου Διεθνούς Βιωματικού Συνεδρίου Εφαρμοσμένης Διδακτικής “Νέες Προκλήσεις στην Εκπαίδευση” Δράμα, 02-04 Οκτωβρίου 2020, Δράμα 2020, σ. 468-474.
Βασιλείου-Δαμβέργης, Αλέξανδρος-Νεκτάριος, Ιω., «Διαθεματική διδακτική της ιστορίας της μεσοβυζαντινής και υστεροβυζαντινής Θεσσαλονίκης στο πανεπιστήμιο», Πρακτικά Εργασιών 3ου Διεθνούς Βιωματικού Συνεδρίου Εφαρμοσμένης Διδακτικής “Νέες Προκλήσεις στην Εκπαίδευση” Δράμα, 02-04 Οκτωβρίου 2020, Δράμα 2020, σ. 454-460.

Βασιλείου-Δαμβέργης, Αλέξανδρος-Νεκτάριος, Ιω., «Δημιουργώντας ερευνητικό ενδιαφέρον στους φοιτητές σε ένα μάθημα Ιστορίας της Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας στο ελληνικό πανεπιστήμιο με την αξιοποίηση διαθεματικών και βιωματικών δράσεων», Πρακτικά Συνεδρίου Δελφών εκπ. Πολύτροπη Αρμονία 9-11 Μαρτίου 2018, σ. 165-198.

Βασιλείου-Δαμβέργης, Αλέξανδρος-Νεκτάριος, «Διδακτική της τοπικής ιστορίας της αρχαίας Κορίνθου: διαθεματική προσέγγιση με βιωματικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της διδακτικής μεθοδολογίας και πράξης», 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επιστημών Εκπαίδευσης. 14-17.06.2018, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, σ. 90-109.

Βασιλείου-Δαμβέργης, Αλέξανδρος-Νεκτάριος, Ιω. «Η πολιτική φιλοσοφία του Δημοκρίτου και η ελληνική πόλις-κράτος: συγκριτική θεώρηση και επίκαιρες προεκτάσεις για την Ελλάδα και την Ευρώπη του 21ου αιώνα», Πρακτικά 3ου Πανελληνίου Συνεδρίου Πολιτικής Φιλοσοφίας, Θεσσαλονίκη 27-29 Απριλίου 2018, Καβάλα 2020, σ. 49-61.

Βασιλείου-Δαμβέργης, Αλέξανδρος-Νεκτάριος, Ιω., «Η διδασκαλία της αρχαίας ιστορίας στην Αβάθμια και Ββάθμια εκπαίδευση με τη δραματοποίηση ιστορικών προσώπων που επιχειρηματολογούν αρχαϊκή και πρ. κλασική εποχή», Περιοδικό Μουσείο & Εκπαίδευση, τ. 32020, σ. 131-145.

Βασιλείου-Δαμβέργης, Αλέξανδρος-Νεκτάριος, Ιω., "Δημιουργώντας ερευνητικό ενδιαφέρον στους φοιτητές σε ένα μάθημα ιστορίας στο ελληνικό πανεπιστήμιο με την αξιοποίηση βιωματικών και διαθεματικών τρόπων διδασκαλίας", Πρακτικά Εργασιών 4ου Διεθνούς Συνεδρίου για την Προώθηση της Εκπαιδευτικής Καινοτομίας, Λάρισα 12-14 Οκτωβρίου 2018, τ. Α΄, σ. 28-37.

Βασιλείου-Δαμβέργης, Αλέξανδρος-Νεκτάριος, Ιω., «Διδάσκοντας αρχαίο ελληνικό δράμα στο ελληνικό πανεπιστήμιο με βάση τις αρχές της βιωματικότητας», Πρακτικά Εργασιών 2ου Διεθνούς Βιωματικού Συνεδρίου Εφαρμοσμένης Διδακτικής “Διδακτικές τάσεις και προκλήσεις στα σύγχρονα περιβάλλοντα μάθησης” Δράμα, 27-29 Απριλίου 2018, σ. 488-504.

Βασιλείου-Δαμβέργης, Αλέξανδρος-Νεκτάριος, Ιω., «Διδάσκοντας κλασική πεζογραφία στο πανεπιστήμιο με τη βοήθεια της αρχαιολογίας και με στοιχεία βιωματικότητας», Πρακτικά Εργασιών 2ου Διεθνούς Βιωματικού Συνεδρίου Εφαρμ. Διδακτικής “ Διδακτικές τάσεις και προκλήσεις στα σύγχρονα περιβάλλοντα μάθησης” Δράμα, 27-29 Απριλίου 2018, σ. 532-547.

H διδακτορική μου διατριβή Η γεωπολιτική οργάνωση της αρχαίας Εύβοιας (1050-27 π.Χ.) είναι δημοσιευμένη ηλεκτρονικά από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης: https://phdtheses.ekt.gr/eadd/handle/10442/35160. H διπλωματική του master του τμήματος Ιστορίας & Αρχαιολογίας Αρχαίες θέσεις στην Εύβοια από το 1050 έως το 27π.Χ., στο ιδρυματικό καταθετήριο e-locus του Πανεπιστημίου Κρήτης. Αποκαθιστά τη γεωπολιτική εικόνα των αρχαίων πόλεων και συμπληρώνει το ιστορικό υπόμνημα μέχρι το 27 π.Χ., αλλά ενσωματώνει τοπογραφικά και αρχαιολογικά στοιχεία μέχρι την Ύστερη ρωμαϊκή εποχή).
Βασιλείου-Δαμβέργης, Aλέξανδρος-Νεκτάριος, Ιω. "Η γεωπολιτική οργάνωση της αρχαίας Εύβοιας (1050-27 π.Χ.), διδακτορική διατριβή, υπό την εποπτεία του Αθ. Καλπαξή, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ρέθυμνο 2014.
Η ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΗ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ: https://phdtheses.ekt.gr/eadd/handle/10442/35160.
Ηλεκτρονική βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Κρήτης: https://elocus.lib.uoc.gr/dlib/6/7/5/metadata-dlib-1424427468-951014-19823.tkl και επίσης στο:
https://elocus.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?filename=/var/www/dlib-portal//dlib/6/7/5/attached-metadata-dlib-1424427468-951014-19823/20190701_Vasileiou-Damvergis_Alexandros-Nektarios_Phd_NEW.pdf&lang=el&pageno=1&pagestart=1&width=595&height=842&maxpage=604

Βασιλείου-Δαμβέργης, Aλέξανδρος-Νεκτάριος, Ιω., Αρχαίες θέσεις στην Εύβοια, από την πρωτογεωμετρική έως την ρωμαϊκή εποχή, (1050 π.Χ.-200 μ.Χ.), (αποκαθιστά τη γεωπολιτική εικόνα των αρχαίων πόλεων και συμπληρώνει το ιστορικό υπόμνημα μέχρι το 27 π.Χ., αλλά ενσωματώνει τοπογραφικά και αρχαιολογικά στοιχεία μέχρι την Ύστερη ρωμαϊκή εποχή), υπό την εποπτεία του Νικόλα Φαράκλα, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ρέθυμνο 2002.
Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΜΑΣΤΕΡ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΗ ΑΠΟ: Ηλεκτρονική βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Κρήτης: https://elocus.lib.uoc.gr/dlib/d/7/2/metadata-dlib-2002vasiliou.tkl#
Eπίσης στο: https://elocus.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?filename=/var/www/dlib-portal//dlib/d/7/2/attached-metadata-dlib-2002vasiliou/20190719_Vasileiou-Dambergis_Alexandros-Nektarios-chg2019.pdf&lang=el&pageno=1&pagestart=1&width=595&height=842&maxpage=315

Βασιλείου-Δαμβέργης, Αλέξανδρος-Νεκτάριος, Ιω. «Η σημασία των θαλάσσιων περασμάτων προς τον Β. Ευβοϊκό κόλπο (Δίαυλος Τρικερίου, Δίαυλος Κνημίδας) από τους μυθικούς χρόνους μέχρι τα μέσα του 5ου αι. π.Χ.», στο: Πρακτικά Ε΄ Συνεδρίου Αλμυριώτικων Σπουδών, επιμ. Βίκτωρ Κοντονάτσιος, Χρυσούλα Κοντογεωργάκη, Αλυρός Βόλου 14-16 Οκτωβρίου 2016, Αλμυρός 2019, σ. 179-212.

Βασιλείου-Δαμβέργης, Αλέξανδρος-Νεκτάριος, Ιω. «Διαθεματική πρόταση διδακτικής της τοπικής ιστορίας σε μεγάλη κλίμακα για τη Μακεδονία: η ελληνιστική, ρωμαϊκή και βυζαντινή Θεσσαλονίκη», στο: Πρακτικά 6ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Σύγχρονες Τάσεις και Πρακτικές στη Διαχείριση της Σχολικής Τάξης, Δράμα 24 και 25 Νοεμβρίου 2017, σ. 334-344.

Βασιλείου-Δαμβέργης, Αλέξανδρος-Νεκτάριος, Ιω. «Διαθεματική πρόταση διδακτικής της τοπικής ιστορίας σε μικρή κλίμακα για την Εύβοια: η αρχαία, ρωμαϊκή και πρωτοβυζαντινή Ερέτρια», στο: Πρακτικά 6ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Σύγχρονες Τάσεις και Πρακτικές στη Διαχείριση της Σχολικής Τάξης, Δράμα 24 και 25 Νοεμβρίου 2017, σ. 343-352.

Ἡ εἰσήγηση ἔχει σκοπὸ νὰ ἐρευνήσει καὶ νὰ ἀξιολογήσει τὶς πληροφο-ρίες ποὺ µᾶς παραδίδουν τὰ σωζόµενα κείµενα τοῦ Ἀριστοτέλη σχετικὰ µὲ τὶς κοινωνικές, οἰκονοµικὲς καὶ πολιτικὲς συνθῆκες στὶς πόλεις τῆς Πελο-ποννήσου καὶ στὴν ἵδρυση ἀποικιῶν ἀπὸ αὐτὲς κατὰ τὸν δεύτερο ἀποικισµό, καθὼς καὶ αὐτὲς ποὺ ἀφοροῦν στὶς πολιτειακές ἐξελίξεις µέχρι τὸν 4ο αἰώνα π.Χ., δηλαδὴ τὴν ἐποχὴ ποὺ ζεῖ καὶ γράφει ὁ φιλόσοφος. Ἡ ἵδρυση ἀρχαίας ἑλληνικῆς πόλεως ἦταν ἀποτέλεσµα πολλῶν παρα-γόντων κοινωνικῶν καὶ οἰκονοµικῶν, καὶ ὄχι µόνο. Στὴν εἰσήγηση θὰ γίνει προσπάθεια νὰ γίνουν κατανοητοὶ αὐτοὶ οἱ παράγοντες, ὅπως παρουσιάζο-νται µέσα ἀπὸ τὸ ἔργοι τοῦ Ἀριστοτέλη, καθὼς καὶ ἡ ὀπτική του στὰ ζητή-µατα αὐτά. Σὲ κάθε περίπτωση θὰ λαµβάνονται ὑπ' όψιν βεβαίως ὅλες οἱ πληροφορίες ποὺ παραδίδουν καὶ ἄλλοι ἀρχαῖοι συγγραφεῖς, ὅπως π.χ. ὁ Θουκυδίδης ἢ ὁ Στράβωνας. Στόχος τῆς ἔρευνας εἶναι νὰ καλύψει σφαιρικὰ τὸ θέµα καὶ µέσα ἀπὸ τὴν ἐξέταση τῶν παραπάνω νὰ καταλήξει σὲ συµπεράσµατα γιὰ τὶς συν-θῆκες τοῦ β΄ ἀποικισµοῦ σὲ ὅτι ἀφορᾷ τὶς πόλεις τῆς Πελοποννήσου, τὴν κοινωνικὴ καὶ πολιτικὴ ὀργάνωση τῶν ἀποικιῶν, τὴν πολιτειακὴ ἐξέλιξή τους µέχρι τὸν 4ο αἰώνα π.Χ., καθὼς καὶ τὴν ὀπτικὴ τοῦ Ἀριστοτέλη στὰ σωζόµενα ἔργα του.

Διαθεματική πρόταση διδακτικής της τοπικής ιστορίας σε μικρή κλίμακα για την Εύβοια: η αρχαία, ρωμαϊκή και πρωτοβυζαντινή Ερέτρια. Βασιλείου-Δαμβέργης Αλέξανδρος-Νεκτάριος Φιλόλογος, phd κλασικής αρχαιολογίας. Περίληψη Σκοπός της εισήγησης είναι να προτείνει ένα μοντέλο διδακτικής της τοπικής ιστορίας, σε μικρή κλίμακα, στο πλαίσιο της διαθεματικότητας και της βιωματικότητας, χρησιμοποιώντας όλα τα διαθέσιμα διδακτικά μέσα, και με σκοπό την κατά το δυνατόν ολιστική πρόσληψη της ιστορίας με τη χρήση της τοπογραφίας και της αρχαιολογίας. Το μοντέλο αυτό αφορά στην Εύβοια και συγκεκριμένα στην γνωστή από τον αποικισμό και τους Περσικούς Πολέμους πόλη-κράτος Ερέτρια. Η διδακτική πρόταση μπορεί να λάβει χώρα στα σχολεία της Ερέτριας, Αμαρύνθου, Βασιλικού και Χαλκίδας, στο μάθημα της τοπικής ιστορίας, στο μάθημα της ιστορίας του αρχαίου κόσμου.

The aim of the lecture is to propose a model of local history teaching, on a small scale, in the context of interdisciplinarity and experience, using all available teaching resources, and aiming at the holistic recruitment of history using topography and archeology. This model refers to Evia and in particular to the city-state known as the colonization and the Persian Wars Eretria. The teaching proposal can take place in schools of Eretria, Amarynthos, Vassiliko and Chalkis, in the lesson of the local history and the history of the ancient world.

Διαθεματική πρόταση διδακτικής της τοπικής ιστορίας σε μεγάλη κλίμακα για τη Μακεδονία: η ελληνιστική, ρωμαϊκή και βυζαντινή Θεσσαλονίκη. Αλέξανδρος-Νεκτάριος Ι. Βασιλείου-Δαμβέργης Φιλόλογος, phd κλασικής αρχαιολογίας. Περίληψη Σκοπός της εισήγησης είναι να προτείνει ένα μοντέλο διδακτικής της τοπικής ιστορίας, με βάση τις αρχές της διαθεματικότητας και της βιωματικότητας. Χρησιμοποιώντας όλα τα διαθέσιμα διδακτικά μέσα με σκοπό την βιωματική και ολιστική πρόσληψη της ιστορίας θα υλοποιηθεί στο σχολικό χώρο και στην πόλη. Το διδακτικό μοντέλο αυτό αφορά στη Θεσσαλονίκη, αλλά μπορεί να εφαρμοστεί και σε κάθε άλλη μεγάλη πόλη του Βυζαντίου ή της Αρχαιότητας με σωζόμενα μνημεία.

The aim of this teaching suggestion is to propose a model of teaching local history, based on the principles of interdependence and experience. Using all the available teaching tools for the experiential and holistic recruitment of history will be realized within the school space and in the city itself. This teaching model is about Thessaloniki, but it can be applied to any other large city of Byzantium or Αntiquity with preserved monuments.

"Πρόταση διδασκαλίας στο πλαίσιο της διαθεματικότητας: το πολίτευμα της αρχαίας Αθήνας μέχρι την κλασσική εποχή. Συμβολή στην διδακτική της ιστορίας Α΄ Γυμνασίου και Α΄ Λυκείου".  Περίληψη Στόχος της παρούσας διδακτικής πρότασης είναι να παρουσιάσει ένα διαθεματικό μοντέλο διδασκαλίας της αρχαίας ελληνικής ιστορίας στην Β/βάθμια εκπαίδευση, το οποίο μπορεί να εφαρμοστεί στην Αθήνα και σε κοντινούς δήμους, επί τη βάση των αρχών της βιωματικότητας και της εποπτείας. Συγκεκριμένα στοχεύει στην πληρέστερη διδασκαλία των διδακτικών ενοτήτων που αφορούν στο πολίτευμα της αρχαίας Αθήνας, αφ' ενός με στοχευμένες επισκέψεις στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία που συνδέονται με αυτό, αφ' ετέρου με έρευνα, μελέτη των μαθητών και βιωματικές δράσεις στο χώρο του σχολείου. Λέξεις κλειδιά: βιωματικό μοντέλο διδασκαλίας (ιστορία, φιλολογικές πηγές, αρχαία μνημεία), αρχαίο αθηναϊκό πολίτευμα, διαθεματικότητα. Εισαγωγή Η επιστημονική συζήτηση για τη διδασκαλία του μαθήματος της ιστορίας είναι μεγάλη και έχουν άπειρες μελέτες και διδακτικές προσεγγίσεις γραφεί για το θέμα αυτό. Τόσο σε επίπεδο διδασκαλίας, όσο και σε επίπεδο εποπτικών μέσων έχει σημειωθεί εξαιρετική πρόοδος. Η εστίαση η δική μου είναι, αξιοποιώντας τις σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας, τα εποπτικά μέσα του σχολείου, κυρίως τα μέσα τεχνολογίας, όπως ψηφιακούς προβολείς, διαδραστικούς πίνακες κλπ, εφαρμογές πολυμέσων, (Αναστασιάδης), ψηφιακές αναπαραστάσεις μνημείων, ακόμα και προγράμματα που είναι δυνατόν να φτιαχτούν για το σκοπό του μαθήματος (Howell & Porter 2003 • Bιδάκη 2002 • Καβαλιεράτου & Ρούσου 2009) να δώσω έμφαση στην μέγιστη αξιοποίηση της ίδιας της τοπογραφίας, των μνημείων, της αρχιτεκτονικής, της γλυπτικής, της κεραμικής και γενικά του υλικού πολιτισμού των αρχαίων στο μάθημα της ιστορίας των αρχαίων χρόνων του Γυμνασίου (Κατσουλάκος, Κοκκορού-Αλευρά & Σκουλάτος 2016) και του Λυκείου (Μαστραπάς 2012). Η όλη ιδέα αυτού του μοντέλου διδασκαλίας γεννήθηκε κατά την εικοσαετή διδασκαλία μου στην δευτεροβάθμια και (τριτοβάθμια) εκπαίδευση από τη συνήθειά μου να αξιοποιώ στην προετοιμασία και την υλοποίηση των μαθημάτων μου εποπτικό υλικό σχετικά με την τοπογραφία της αρχαίας Αθήνας και το αρχαιολογικό υλικό που συνδέεται με κάθε διδακτική ενότητα. Επισκέψεις σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους που έγιναν μέσα στο πλαίσιο εκπαιδευτικών εκδρομών, ταυτόχρονα με εκπαιδευτικές δραστηριότητες στο χώρο του σχολείου έδωσαν εντυπωσιακά αποτελέσματα στα τμήματα που δίδασκα. Αυτός ο μη προγραμματισμένος συστηματικά τρόπος διδασκαλίας μου έδωσε την ιδέα ενός γενικού προγραμματισμού διδασκαλίας όλων των ενοτήτων της διδακτέας ύλης σε άμεση σχέση με την τοπογραφία και τα μνημεία της αρχαίας Αθήνας.

https://www.rhetoricinstitute.edu.gr/?paged=13
Θεματικός άξονας: Η τέχνη του λόγου στο μάθημα της ιστορίας. irese.rhetoric@gmail.com. Περίληψη: (λέξεις 209) Στόχος της εισήγησης είναι να προτείνει εφαρμόσιμες πρακτικές ρητορικής άσκησης με δραματοποίηση ιστορικών προσώπων κατά τη διδασκαλία της ιστορίας του αρχαίου κόσμου στην Α΄ Λυκείου. Αναλυτικότερα, το μοντέλο διδακτικής θα περιλαμβάνει στη διδασκαλία κάθε διδακτικής ενότητας που προσφέρεται γι' αυτό το σκοπό, στη φάση της επεξεργασίας και της εμπέδωσης, τη δραματοποίηση σημαντικών προσώπων και την επιχειρηματολογία τους για τις θέσεις τους με τη μορφή ρητορικού λόγου απέναντι σε αυτούς που υποστηρίζουν την αντίθετη θέση. Το εγχείρημα θα έχει ως πρότυπο τους δισσούς λόγους των σοφιστών και τις τετραλογίες του Αντιφώντα, τους αγώνες λόγων των αρχαίων δραμάτων, καθώς και τον τρόπο που παρουσιάζει ο Θουκυδίδης τις δημηγορίες των ιστορικών προσώπων. Δηλαδή θα υποδύονται μαθητές δύο ιστορικά πρόσωπα και θα υποστηρίζουν ρητορικά τις θέσεις που γνωρίζουμε από τις πηγές ότι υποστήριξαν. Τέτοιου είδους π.χ. μπορεί να είναι ο δραματοποιημένος διάλογος ανάμεσα στο Σόλωνα και σε ένα εκ των ἀρίστων της Αθήνας που παραπονείται για τη μείωση των προνομίων των αριστοκρατών, ή ανάμεσα στον Κλεισθένη και στον Ισαγόρα στην εκκλησία του δήμου για το ποια μορφή έπρεπε να πάρει το αθηναϊκό πολίτευμα. Η άσκηση θα γίνεται με τη συγκρότηση ρητορικού λόγου, διαρθρωμένου κατά τα πρότυπα των αρχαίων λόγων (προοίμιον, θέσις ή διήγησις, πίστεις, ἐπίλογος) και την αγόρευση στη σχολική τάξη. Η ίδια τεχνική μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε κεφάλαιο της αρχαίας ελληνικής, ρωμαϊκής και βυζαντινής ιστορίας, στη Β΄ Γυμνασίου και τη Β΄Λυκείου αντίστοιχα. Η ρητορική αυτή άσκηση θα γίνεται πάντα με τη βοήθεια του εκπαιδευτικού στο σχεδιασμό της και μπορεί να εφαρμόζεται σε περιπτώσεις ιστορικών προσώπων, είτε έχει σωθεί ο λόγος στις φιλολογικές πηγές τους είτε όχι. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα έχει όταν δεν έχει σωθεί ο ίδιος ο λόγος του ιστορικού προσώπου που δραματοποιούμε, αλλά τον αναπλάθουμε από τα ιστορικά στοιχεία που σώζουν οι γραπτές πηγές και τα μνημεία. Μπορεί δηλαδή π.χ. να εφαρμοστεί στην περίπτωση του Μ. Κωνσταντίνου, όταν συζητάει με τη Σύγκλητο για το αν πρέπει να χτίσει νέα ρωμαϊκή πρωτεύουσα και πού, όταν ο Θεοδόσιος Β΄ συζητάει επίσης για το πώς θα αντιμετωπίσουν τις επιθέσεις των γερμανικών φύλων, στην περίπτωση της Στάσης του «Νίκα» με τον Ιουστινιανό και τη Θεοδώρα, όταν ένα εικονολάτρης μοναχός απολογείται στον Λέοντα Γ΄τον Ίσαυρο κ.ο.κ. Γι' αυτό και παραθέτω ρωμαϊκή και βυζαντινή βιβλιογραφία.

18:20- 18:40
Mετακινήσεις δημητριακών και ανθρώπινες μετακινήσεις.
"Η Εύβοια και ο Ευβοϊκός κόλπος ως θαλάσσια εμπορική οδός και η σημασία τους για την
παραγωγή και διακίνηση σιτηρών κατά τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ."
Aλέξανδρος-Νεκτάριος Ιω. Βασιλείου-Δαμβέργης, Dr. Κλασικής Αρχαιολογίας- Φιλόλογος,
καθηγητής Β/βάθμιας εκπαίδευσης.
Cereal motions and human movements.
"Evia and the Gulf of Evia as a maritime trade route and their importance for the production
and distribution of cereals in the 5th and 4th centuries BC"
Alexandros- Nektarios Vasileiou -Damvergis, Dr., Archaeologist. Philologist / Secondary education
teacher.